پایان ماه‌عسل یک‌ساله ترامپ با طالبان

 انصراف غیرمنتظره دونالد ترامپ از ملاقات با رهبران طالبان در آمریکا برای امضای توافقنامه صلح، امیدها را برای پایان طولانی‌ترین جنگ آمریکا در جهان نقش بر آب کرده و زمینه را برای افزایش خشونت‌ها در افغانستان در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری فراهم کرده است.
به‌گزارش آسوشیتدپرس، ترامپ که ابتدای هفته در توییتر از لغو نشست سری با رهبران طالبان و افغانستان در کمپ‌دیوید خبر داده بود، دوشنبه در جمع خبرنگاران آمریکایی آخرین میخ را بر تابوت صلح با طالبان زد و رسما اعلام کرده از نظر او مذاکرات با این گروه، «مرده» است.
تغییر موضع یکباره ترامپ، بعد از نزدیک به یک سال مذاکرات پنهان و آشکار با طالبان در خاورمیانه با هدایت زلمای خلیل‌زاد، سفیر سابق آمریکا در افغانستان، بسیاری را در واشنگتن و کابل شوکه و غافلگیر کرد. خلیل‌زاد، در سفر اخیر خود به کابل برای توجیه رهبران افغانستان درباره پیشرفت مذاکرات با طالبان، رسما اعلام کرد که توافق اصولی با طالبان حاصل شده است.
در کابل، علاوه بر حس غافلگیری، حس ناامنی بیشتر بر شهری که در هفته‌های اخیر بارها از خشونت طالبان زخم خورده هم حاکم شده است. طالبان، در واکنش به تصمیم ترامپ، آن را نشان‌دهنده بی‌تجربگی خوانده و وعده داده است به مبارزه علیه «اشغال خارجی» ادامه دهد. بهای این مبارزه با اشغال خارجی را مردم افغانستان و به‌خصوص کابل می‌دهند که در هفته‌های اخیر، تلفات زیادی را در حمله‌های طالبان متحمل شده‌اند. آنطور که سخنگوی ریاست‌جمهوری افغانستان گفته است، در 3 هفته اخیر، 300غیرنظامی در افغانستان به‌دست طالبان کشته شده‌اند. طالبان، همزمان با مذاکره با آمریکا، به حملات تروریستی خود ادامه می‌داد و آن را اهرمی برای گرفتن امتیازهای بیشتر از آمریکا می‌خواند.
به گزارش بی‌بی‌سی، سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در دوحه هم گفته است که این گروه پس از توقف مذاکرات تماس با آمریکایی‌ها را حفظ کرده و خواهان توضیح رسمی آمریکا در این‌باره است.
در نبرد دولت افغانستان و نیروهای آمریکایی با طالبان در 18سال گذشته، ده‌ها هزار غیرنظامی افغان و بیش از 2400نیروی آمریکایی کشته شده‌اند. آمریکا بعد از حمله یازدهم سپتامبر سال2001 به افغانستان لشگرکشی کرد و دولت طالبان را که از سال1996 بر افغانستان حکمرانی می‌کرد ساقط کرد.

تشدید شرایط ویژه
ترامپ، در آستانه روزهایی خاص در افغانستان مرگ مذاکرات صلح با طالبان را اعلام کرد؛ کابل در سالگرد ترور احمد شاه مسعود یکی از رهبران خوش‌نام مبارزه علیه طالبان که 2روز قبل از حملات یازدهم سپتامبر ترور شد و همینطور عاشورا، شرایط ویژه‌ای داشت و خیابان‌های شهر خلوت بودند. انفجار یک بمب کنار جاده‌ای در این شهر 3مجروح برجا گذاشت که البته هیچ گروهی مسئولیت آن را به‌عهده نگرفت. تا عصر دیروز گزارشی از حملات عمده در کابل منتشر نشد اما طالبان، در 3 روز گذشته، 3شهر را در ولایت تخار به اشغال خود درآورد. به گزارش بی‌بی‌سی، نیروهای طالبان ابتدا دو شب پیش ینگی‌قلعه و در ادامه دیروز صبح درقد را در این ولایت تصرف کردند. یک روز پیش از آن هم منطقه دشت‌ارچی به تصرف طالبان در آمده بود.
با لغو مذاکرات صلح با طالبان، از حالا می‌توان هفته‌های پرآشوبی را در سراسر افغانستان و به‌ویژه در کابل انتظار کشید. افغانستان، با وجود تهدیدهای طالبان برای تعویق انتخابات، خود را برای انتخابات ریاست‌جمهوری در تاریخ 28سپتامبر (6مهر) آماده می‌کند.

سربازان خارج می‌شوند؟
توافق آمریکا و طالبان، آتش‌بس در کابل بوده است. خروج 5هزار سرباز از 14هزار سرباز آمریکایی حاضر در افغانستان در 4‌ماه و نیم پیش‌رو مهم‌ترین بند این توافق بوده است. خروج سربازان آمریکایی از افغانستان، نه‌تنها خواسته طالبان که یکی از وعده‌های انتخاباتی ترامپ بوده و به‌نظر می‌رسد رئیس‌جمهور آمریکا با وجود شکست مذاکرات با طالبان، خروج سربازان آمریکایی را همچنان در دستور کار دارد.
او دوشنبه در جمع خبرنگاران گفت که دولتش مسئله ادامه طرح خروج نیروهای آمریکایی را بررسی خواهد کرد؛ «ما می‌خواهیم (از افغانستان)‌ خارج شویم، اما در زمان درست خارج خواهیم شد.»
او دوشنبه در توییتر درباره خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان نوشت: «ما در افغانستان به پلیس مبدل شده‌ایم، اما قرار نبود سربازان عالی ما چنین نقشی داشته باشند.»
او البته در همین روز مجبور شد در توییتر به شایعات درباره اختلاف نظر با مایک پنس معاون و همینطور جان بولتون، مشاور امنیتی ملی خود واکنش نشان بدهد. براساس گزارش‌های رسانه‌ها، این دو نفر به‌شدت با نشست ترامپ در کمپ‌دیوید مخالف بوده‌اند. به گزارش الجزیره، زمانبندی این نشست در آستانه سالگرد حمله تروریستی 11 سپتامبر هم باعث خشم و نگرانی‌هایی در واشنگتن شده بود.
ترامپ در توضیح اولیه تصمیم خود برای لغو مذاکرات صلح، به مرگ یک نظامی آمریکایی در انفجار یک خودروی بمب‌گذاری شده در کابل توسط طالبان اشاره کرده بود.

دست باز دولت افغانستان
با کناره‌گیری آمریکا از مذاکرات با طالبان، ‌حالا ابتکار عمل در این کشور برای مذاکره به‌دست دولت این کشور افتاده است. دولت اشرف غنی، از ابتدای مذاکرات به درخواست طالبان از روند آن کنار گذاشته شده بود.
غنی که امیدوار است برای دومین بار به‌عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شود، گفته است که دولتش برای مذاکرات با طالبان آماده است اما «مذاکره بدون آتش‌بس غیرممکن است.» دولت افغانستان پیش‌تر گفته بود که حاضر است بدون پیش‌شرط با طالبان مذاکره کند.
اشرف غنی همچنین مولوی هیبت‌الله آخوندزاده را به یک کنفرانس ویدئویی دعوت و به او توصیه کرده است به جای پنهان شدن، لااقل با مردم صحبت کند. واکنش‌های مردمی به تصمیم ترامپ هم متفاوت بوده است. درحالی‌که بسیاری بعد از 4دهه جنگ و نابسامانی در افغانستان خواستار صلح هستند، بسیاری توافق ضعیف و ناقص با طالبان را زمینه‌ساز سقوط دولت و یک جنگ داخلی ویرانگر می‌دانند. از نظر برخی دیگر، توافق طالبان با آمریکا جلوی حملات آنها را نخواهد گرفت. نگران‌ترین گروه هم زنان افغان هستند؛ آنها نگران این هستند که قدرت گرفتن دوباره طالبان به هر طریقی، می‌تواند سرکوب دوباره آنها در جامعه را به همراه داشته باشد.