از فریسک تا فغانی، از مورینیو تا قلعهنویی
خودآموز خلاصشدن از شر بهترین داوران جهان!
رسول بهروش
چندماه پیش وقتی مجید جلالی مدعی شد امیر قلعهنویی بهتر از ژوزه مورینیوست، کمتر کسی حرف او را جدی گرفت. حالا اما با گذشت مدتی از آن ماجرا، لااقل یک وجه تشابه جالب بین قلعهنویی و مورینیو پیدا شده است؛ اینکه هر دوی آنها خواسته یا ناخواسته، مستقیم یا غیرمستقیم باعث فرار 2تن از بهترین داوران جهان شدهاند. فوکوس در جمله قبلی دقیقا روی کلمه «جهان» است. وقتی علیرضا فغانی که قطعا جزو یکی از 3داور برتر حال حاضر دنیاست اعلام کرد که تصمیم قطعیاش را برای مهاجرت به استرالیا گرفته و دیگر به هیچوجه در لیگ ایران سوت نخواهد زد، عمده نگاهها به سمت امیر قلعهنویی چرخید.
در جریان بازی رفت سپاهان و پرسپولیس که فصل گذشته در ورزشگاه نقش جهان اصفهان برگزار شد، درحالیکه سپاهان با یک گل از میهمانش پیش بود، علیرضا فغانی یک خطای پنالتی به سود پرسپولیس اعلام کرد که گل شد و نتیجه بازی را تغییر داد، اما تصاویر آهسته نشان میداد پیش از وقوع این خطا، گادوین منشا بازیکن سپاهان را هل داده که این صحنه از چشم فغانی پنهان مانده است. در نتیجه امیر قلعهنویی بهشدت به فغانی یورش برد و با دادن لقب «قلدر» به این داور، به نوعی حتی اشتباه او را «عمدی» توصیف کرد. چند روز بعد کارشناسی داوری برنامه90 نشان داد فغانی وقتی بازی بدون گل مساوی بوده، از اعلام یک خطای پنالتی روی امید عالیشاه و پرسپولیس خودداری کرده. انتظار میرفت قلعهنویی با دیدن این کارشناسی، اشتباه زیانبار را به اشتباه سودآور ببخشد و به اعتراضاتش خاتمه بدهد، اما افسوس که امیر، استاد پذیرفتن «گزینشی» واقعیتهاست. برای او همهچیز داوری پرسپولیس و سپاهان، در همان صحنه خطای دیدهنشده منشا خلاصه میشد و وقایع قبل و بعد از آن هیچ اهمیتی نداشت. در نتیجه فشارها روی فغانی بیشتر و بیشتر شد؛ نهتنها از سوی هواداران سپاهان، که سایر رقبای پرسپولیس هم به صفی پیوستند که نفر اولش امیر قلعهنویی بود. جالب اینجاست که فغانی هفته چهارم لیگ پانزدهم و در جریان بازی پرسپولیس با ذوبآهن، برخورد توپ به سینه محسن بنگر را پنالتی تشخیص داد تا پرسپولیس در آخرین دقایق بازنده شود و برای نخستینبار در تاریخ برگزاری مسابقات سراسری باشگاهی به قعر جدول ردهبندی سقوط کند. قرمزها بدون آن پنالتی و با یک امتیاز بیشتر، در پایان فصل میتوانستند به جای نایبقهرمانی بهعنوان قهرمانی دست پیدا کنند، اما هیچکدام از این واقعیات باعث فروکشکردن فشارها علیه بهترین داور ایران و شاید جهان
نشد.
فغانی در این مدت بارها از فضای حاکم بر فوتبال ایران گله کرده و قطعا مهاجرت او بیارتباط با همین فشارها نبوده است. تصمیمی که فغانی در این مورد گرفت، میتواند یادآور بازنشستگی ناگهانی آندرس فریسک در سال2005 باشد. داور سوئدی در آن سال بازی بارسلونا و چلسی را سوت زد که تیم اسپانیایی 2 بر یک برنده شد. فریسک در نیمه دوم این مسابقه دیدیه دروگبا را از زمین اخراج کرد و مورینیو، سرمربی وقت چلسی مدعی شد این تصمیم، بین دو نیمه و پس از ملاقات فرانک رایکارد و فریسک در اتاق داوران گرفته شد! در کوتاهترین زمان ممکن چنان فشاری روی فریسک آمد که او از دنیای فوتبال خداحافظی کرد و گفت «خانوادهام در اولویت است»؛ جملهای که اخیرا مشابهش را از زبان فغانی هم شنیدهایم. جالب است که این اتفاق برای هر دو داور در 41سالگی رخ داده؛ یعنی زمانی که هنوز 4سال تا کف سن بازنشستگی زمان داشتند. همه اینها برای آنهایی که وقتی مجید جلالی از مقایسه قلعهنویی و مورینیو حرف میزد، بر او خرده میگرفتند!