مهربانی به رنگ نارنجی

سپیده امیری| کرمانشاه- خبرنگار:

بنیاد نیکوکاری «دست‌های مهربان» 12سال است که به طور رسمی فعالیت خود را با هدف حمایت و توانمندسازی کودکان و زنان بدسرپرست یا خودسرپرست آغاز کرده است.

 این انجمن مردم‌نهاد در 14 استان کشور شعبه دارد. «دست‌های مهربان» پس از زلزله آبان سال ۹۶ در کرمانشاه نمایندگانش را به کرمانشاه فرستاد تا در راستای اهداف این بنیاد فعالیت‌های خود را انجام دهند. به این بهانه گفت‌وگویی با «محمدعلی پیوندی» اهل ساری و سرپرست و‌ نماینده شعبه کرمانشاه داشتیم که در ادامه می‌آید.

حمایت‌های بنیاد دست‌های مهربان پس از زلزله در استان کرمانشاه چطور آغاز شد؟

این بنیاد ۴روز پس از زلزله سال 96 با ۳۰۰ تن اقلام به کرمانشاه آمد تا یاریگر هموطنانش باشد. اقلام مختلف از بخاری برقی و ‌لوازم التحریر تا مواد غذایی و البسه گرم را در یک سوله در استان قم بسته‌بندی و به مناطق زلزله‌زده اهدا می‌کردیم. البته سرپل ذهاب از کمک‌های مردمی و دولتی اشباع شده بود و بسته‌های حمایتی را به ثلاث‌باباجانی انتقال دادیم. 

یادم هست در برخی روستاهای ثلاث نیز خانواده‌هایی بودند که اقلام کمکی را نمی‌پذیرفتند و‌ درخواست داشتند به روستاهای دورافتاده یا خانواده‌های نیازمندتر از آنها ببخشیم. 

در سیل‌های اخیر نیز بنیاد همین خدمات را در استان‌های آسیب‌دیده از جمله کرمانشاه داشت. اعضای تیم قایقرانی با تجهیزات ویژه‌ای که داشت، برای خانواده‌های گرفتار سیل داوطلب شدند و وسایل مورد نیازشان را انتقال می‌دادند.

در حال حاضر چه خانواده‌هایی را تحت حمایت دارید؟

۶۴ خانواده را تحت حمایت داریم و تا ماه‌های آینده این تعداد را به ۷۵ خانواده خواهیم رساند. بسته‌های 30 و 45 روزه را که شامل اقلام خوراکی، شوینده، بهداشتی می‌شد، با توجه به تعداد اعضای خانوار و حتی تنقلات مفید برای کودکان در سبد کالا قرار دادیم. 

حمایت‌های روان‌شناختی و‌ مشاوره در کنار مباحث توانمندسازی زنان نیز وجود دارد و طبق توصیه همین درمانگران در بسته‌های حمایتی خوراکی تنقلاتی گذاشته شد که کودک به طور معمول آنها را در دست کودکان همسال یا تبلیغات تلویزیونی می‌بیند. ما وظیفه داریم زخم‌های افراد تحت حمایت را التیام بخشیم. 

گاه نداشتن همان تنقلات که شاید نوتلا، بیسکویت یا آدامس با مارکی خاص باشد در روان کودک چون عقده‌ای حسرت بار به جای می‌ماند و در بزرگسالی سبب بزه می‌شود و مسبب آن محقق نشدن آرزوهای کودکی در زمان خود است.

کلاس‌های آموزشی در قالب مباحثی مثل تاب‌آوری در مراحل مختلف زندگی، خودباوری، مهارت‌های فردی و مدیریت هزینه‌ها از جمله کارگاه‌هایی است که برگزار می‌کنیم. 

در واقع توانمندسازی هدف اصلی بنیاد دست‌های مهربان است؛ غیر از خانواده‌های سالمند یا معلول که توان جسمی- حرکتی ندارند و نیازمند کمک‌های همیشگی هستند. پس از شناسایی و نیازسنجی خانواده‌ها با هدف حمایت از بانوان به آنها آموزش‌های هنری داده می‌شود. علاوه بر آموزش و در اختیار قرار دادن لوازم مورد نیاز خام، شرایطی را فراهم می‌کنیم که پس از ساخت آن محصول دست‌سازه‌های تولید شده خود را بدون واسطه به خریدار برسانند.

قلاب‌بافی، چرم‌دوزی و بافندگی فرش و‌ گلیم حاصل تلاش بانوان کرمانشاهی است که نمایشگاه‌های نوروزی و فصلی از اماکن فروش مستقیم محصولاتشان در مرحله اول است و برای تولید انبوه و فروش گسترده‌تر برنامه‌های بیشتری داریم.

تا کنون چند خانواده از چرخه حمایتی شما خارج شده‌اند؟

در طول 12 سال فعالیت ۵۴۰ خانواده توانمند توانسته‌اند از این چرخه خارج شوند که خبر مسرت‌بخشی است. تصمیم داریم این رقم را به هزار نفر برسانیم. در استان کرمانشاه هم سعی در شناخت استعدادهای مددجویان داریم. این هدف مهم برای هر استان با توجه به استعدادها و هنر بومی همان منطقه است.

 به عنوان مثال در استان البرز چرم‌دوزی و در استان فارس ساخت مجسمه‌های چوبی را هنر خاص آن منطقه معرفی کردیم. سالانه نتیجه فروش دست‌سازه‌های بانوان و‌ فرزندان آنها سبب خارج شدن مددجویان از چرخه حمایت است.

 برای استان کرمانشاه چه برنامه‌ای دارید؟

تنوع اقوام در کرمانشاه سبب‌ به وجود آمدن هنرهای مختلف شده است. وجود بانوان بافنده گلیم در شهرستان هرسین و ثبت ملی آن اتفاق مبارکی است. این امر به این صنعت کمک می‌کند که بتوانیم گلیم را مثل سایر استان‌ها هنر بومی کرمانشاه معرفی کنیم. جای تاسف دارد که تولید انبوه و صادرات گلیم در تهران انجام می‌شود. 

طرح‌های اختصاصی مثل شاهسون با حاشیه ضدبید که ذهن‌بافی است و نقشه ندارد، به این سرزمین تعلق دارد و فقط گلیم هرسین می‌تواند برند این منطقه باشد.  نکته جالب توجه گلیم‌های مختلف با نقشه‌های متفاوت در شهرستان‌های گیلانغرب، کنگاور و... با اساتید پیشکسوت است که گلیم را در جهان متمایز می‌کند.

 در ۱۳مرداد کارگاهی در شهرستان هرسین تجهیز شده که 5 مددجوی بنیاد دست‌های مهربان در آن تحت نظارت اساتید کارآزموده مشغول این حرفه هستند و در تلاشیم این تعداد را به 10 نفر برسانیم. در بین مددجویان بافنده گلیم، افراد معلول نیز داریم. 3 درجه برای هنرمندان گلیم‌باف وجود دارد که این بافندگان درجه 2 هستند. برای شهر کرمانشاه هم قرار است آموزش تخصصی برای بانوان تحت سرپرستی داشته باشیم. 

در این مسیر فرماندار شهرستان هرسین، میراث فرهنگی، مشاور و امور بانوان فرمانداری و اساتید متبحری چون فیروز ناصری، حسین خانی و خانم مرادی که کمتر شناخته شده هستند بسیار کمک کردند. وجود چنین کارگاه‌هایی باعث می‌شود تا هم این هنر منقرض نشود و هم این‌که در کارگاه‌های تخصصی حفظ شود و منبع درآمد مطمئنی برای آن فراهم شود. 

طرح‌های دیگری را در زمینه اشتغال‌زایی دارید؟
 
با توجه به جشنواره جهانی گردشگری و میزبانی استان کرمانشاه در سال۲۰۲۰ طرح تلفیق بوم‌گردی را در کنار عرضه هنری مثل گلیم ارائه کرده‌ایم. برای این کار با پیشنهاد فرماندار هرسین با کاروانسراهای تاریخی رایزنی‌ شده تا بتوانیم تمام مراحل بافت گلیم را در کنار هم در کاروانسرا به نمایش بگذاریم.


از مرحله چیدن پشم تا ریسندگی، رنگرزی، ساخت دار، چله‌کشی و بافت گلیم که این خود می‌تواند در جذب سرمایه‌گذار خارجی و گردشگر بسیار موثر است. جالب است بدانید سایت‌هایی به نام کلیم دادکام در آمریکا و کلیم آناتولی در ترکیه وجود دارند که عرضه‌کننده همین گلیم هرسین هستند.

 در این سایت‌ها کلیپی هست که مراحل بافت گلیم را نشان می‌‌دهد و در آن از اقوام لک هرسین به عنوان سردمداران این هنر یاد شده است اما این گلیم در بین ایرانیان شناخته شده نیست. 

برای فروش گلیم چه برنامه‌ای دارید؟

رشته تحصیلی من مدیریت کسب‌و‌کار است و ‌همان‌طور که برای صنایع‌دستی سایر استان‌ها خریداران واقعی بدون واسطه را با مشورت همکارانم یافتیم، برای گلیم نیز با ترکیه که مرکز عرضه گلیم در آسیاست، رایزنی شده تا بتوانیم با به‌کارگیری هنر گرافیک و بسته‌بندی، آن را بدون واسطه به قیمت واقعی به فروش برسانیم.

مردم چطور می‌توانند کمک‌های خود را به بنیاد برسانند؟

علاوه بر کمک‌های ماهانه بسیاری از خیرین کمپین‌های مختلفی را در مناسبت‌های مختلف راه‌اندازی کرده‌ایم تا بتوانیم از کمک‌های مردمی بهره‌‌مند شویم. البته فضای مجازی و فراخوان افراد معروف و ‌سلبریتی‌ها نیز که شال نارنجی بنیاد را پوشیده‌اند نیز تاثیر بالایی داشته است. 

به طور مثال در شهریور ماه و ‌نزدیک شدن به مهر ماه و‌ آغاز مدارس کمپین مداد نارنجی را برای خرید لوازم‌التحریر داریم. در این کمپین هر شهروند می‌تواند با اهدای یک مداد نارنجی در این امر نیکوکارانه سهیم شود. 

چطور می‌توان سرپرستی کودکان را به عهده گرفت؟

شناسنامه‌های مجازی با نام کوچک و شرح وضعیت خانواده و عکس‌های تار که کرامت انسانی کودکان حفظ شود، تهیه شده است. در بنیاد دست‌های مهربان حضور مردمی و افزایش کیفیت خدمات بیش از نقدینگی اهمیت دارد. 

مهیا کردن مایحتاج یک کودک در استان با پرداخت‌های ماهانه میلیونی و گاه 10 هزار تومانی پشتیبانی می‌شود و گاه شدت نیاز در آموزش‌های همه‌جانبه است و افرادخیری هستند که توان مالی ندارند اما رایگان به برگزاری کلاس‌های آموزشی، روان‌شناسی یا هنری اقدام می‌کنند. فعالیت‌های مالی بنیاد نیکوکاری دست‌های مهربان آکواریومی است و خیرین حتی می‌توانند در جشن‌های تولد کودکان تحت سرپرستی حضور داشته باشند.

بیماران را نیز تحت حمایت دارید؟

ما طبق مصوبات بنیاد خدماتی را برای بیماران خاص مثل «ایکتیوز» داریم. در ۱۴استان ۴۰۰نفر تحت حمایت هستند و در استان کرمانشاه نیز 2 بیمار ایکتیوز را تحت حمایت داریم.
یکی از این افراد دانشجو مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه دولتی است. 

ایکتیوز نوعی بیماری ژنتیکی نادری است. چون فرد مبتلا به این بیماری سیستم تعریق و جذب پروتئین ندارد، پوستش بسیار حساس و شکننده می‌شود و ‌در نهایت عفونت‌های ناشی از مشکلات پوستی سبب کاهش عمر بیمار به 20 سال می‌شود. ایکتیوزی‌ها نمی‌توانند مثل افراد عادی در جامعه و مکان‌های شلوغ حضور یابد. 

خاطره‌ای در این باره دارم که برایتان می‌گویم؛ در سال‌های گذشته کودکانی از سراسر ایران آرزوی سفر به مشهد مقدس را داشتند و به خاطر شرایط جسمانی و فضایی که استریل نبود نمی‌توانستند در مکان‌های عمومی حضور یابند. با هماهنگی آستان قدس ترتیبی اتخاذ شد و حرم مطهر از جمعیت خالی شد و این کودکان توانستند حرم امام رضا(ع) را زیارت کنند. البته بیشتر آن کودکان با نزدیک شدن به سن مذکور فوت شدند.

 چرا رنگ نارنجی را برای بنیاد نیکوکاری دست‌های مهربان انتخاب کرده‌اید؟

نارنجی رنگ گرمی است که نشان‌دهنده عشق و احقاق حق بدون سروصداست. همچنین یک رنگ جهانی برای زنان آسیب دیده است‌. گویاست که گاه یک زن می‌تواند در نقش یک مرد خانواده‌اش را حمایت و حفاظت کند.

 خدمات درمانی دیگری دارید؟

بله؛ پزشکان خیری در استان برای موارد خاص آماده خدمت‌رسانی هستند. گاهی موارد نیاز به درمان نیز مشاهده می‌شود که با معرفی‌نامه از بنیاد خیریه آنها را به مراکز درمانی معرفی می‌کنیم.

 البته در سایر استان‌ها درمانگاه رایگان ویژه بنیاد دست‌های مهربان با نام سبحان وجود دارد و درآمد حاصل از مراجعه مردمی آن به حساب بنیاد واریز می‌شود. امیدواریم بتوانیم با مساعدت‌های مردمی و کمک مسئولان در استان کرمانشاه نیز یک درمانگاه نارنجی احداث کنیم.

برای مناطق محروم یا روستاها چه خدماتی داشته‌اید؟

سال گذشته متوجه شدیم در روستایی دورافتاده در منطقه سرفیروزآباد عثمانوند، کودکانی محروم از داشتن مدرسه در غسالخانه روستا مشغو ل به تحصیلند و حتی آب روستا نیز وضعیت بهداشتی ندارد و آب‌رسانی توسط تانکرهای روستایی انجام می‌شود. 

طی توافقاتی با اداره کل نوسازی مدارس و آموزش و پرورش و سایر ادارات مربوطه تفاهم‌نامه‌ای نوشته شد و کار ساخت‌و‌ساز مدرسه دوکلاسه دانش‌آموزان روستای وینه بهاران از نیمه شهریورماه با کمک نیروهای جهادی داوطلب شروع شده است.

 البته کرمانشاه شهرستان‌ها و روستاهای محروم بسیاری دارد اما از سال گذشته که متوجه این کمبود در روستای وینه بهاران شدیم کانکسی مجهز به سرویس بهداشتی را به دانش‌آموزان اهدا و سعی در تامین بودجه ساخت کردیم. در تابستان امسال مجوزهای لازم گرفته و ۱۴۰میلیون تومان هزینه ساخت فراهم شد.