حقوق فردی و منافع جمعی

فریده غیرت ـ  حقوقدان

اگر برداشت درست و صحیحی از قانون در جامعه حکمفرما باشد، حقوق افراد نه‌تنها تعارضی با حقوق و منافع جمعی ندارد، بلکه موید و متضمن آن است. گروهی تصور می‌کنند رفاه و راحتی آنها با لحاظ کردن منافع جمع و جامعه محدود می‌شود، درحالی‌که به‌هیچ‌وجه چنین نیست؛
مثلا وقتی براساس مقررات آپارتمان‌نشینی اشغال و استفاده شخصی از فضاهای مشاع مانند راهرو، راه‌پله و پاگرد ممنوع است، این کار موجب رفاه تک تک ساکنان می‌شود. چه اگر قرار باشد کسی این موضوع را نادیده بگیرد ممکن است فضای بیشتری برای استفاده خصوصی در اختیارش باشد، اما از سوی دیگر با رفتار مشابه همسایه‌ها، آمد و رفت خود او نیز مختل خواهد شد.
هر جامعه برای استقرار آرامش و نظم عمومی که بسترساز توسعه و رفاه عمومی است نیازمند است تا چنین تفکری در آن نهادینه شود؛ اینکه بی‌توجهی به قوانین و اولویت دادن به منافع شخصی و فردی تبعاتی دارد که گریبانگیر خود افراد نیز می‌شود.
بر این اساس کسانی که هم‌جهت با منافع عمومی حرکت و برای حفظ آن تلاش می‌کنند خود نیز منتفع می‌شوند.
مشکلات متعددی وجود دارد که اگر نگاه ما به این موضوع اصلاح شود، حل خواهند شد.
ترافیک، دعواهای خیابانی، آسیب‌دیدگی مبلمان شهری، ایجاد آلودگی‌های صوتی و تنفسی از این دست هستند.
اگر همه شهروندان با اندیشه حفظ منافع جمعی رفت‌وآمد کنند، استفاده بیشتر از وسایل نقلیه عمومی از میزان راهبندان‌ها خواهد کاست و معابر ترافیک روان‌تری خواهند داشت.
به این ترتیب همانطور که در ابتدای این نوشته اشاره شد، منافع فردی و جمعی با هم تضاد ندارند بلکه مکمل و متمم هم هستند.