قیمت تعزیری در انتظار صنعت هواپیمایی

دعوای چند وقت اخیر درباره قیمت بلیت هواپیما به‌تدریج وارد مراحل تازه‌ای شده است. پیش‌از این سازمان حمایت به نرخ شکنی ایرلاین‌ها و گرانفروشی بلیت هواپیما معترض بود؛ اما سازمان هواپیمایی کشوری و انجمن شرکت‌های هواپیمایی مدعی بودند قیمت بلیت هواپیما برای پروازهای اکونومی در مسیرهای مختلف براساس برآوردهای کارشناسی تعیین و کف و سقفی برای آن مشخص شده که ایرلاین‌ها به رعایت آن مکلف هستند و فروش بلیت بالاتر از این رقم تخلف است. اما حالا، چندهفته‌ای می‌شود که سازمان حمایت به استناد مصوبه شورای هماهنگی سران قوا، خود و ستاد تنظیم بازار را متولی قیمت‌گذاری بلیت هواپیما می‌داند و هرگونه فروش بلیت هواپیمای بالاتر قیمت‌های آذرماه 97 را تخلف گرانفروشی محسوب می‌کند.


به‌گزارش همشهری، این اتفاق عملا می‌تواند مقدمه بازگشت صنعت هواپیمایی به 4 سال پیش باشد که شرکت‌ها مکلف بودند پروازها را با نرخ‌های تعزیری و دستوری انجام دهند. در آن وضعیت وخامت اوضاع ایرلاین‌ها تا حدی بود که میلیاردها تومان بابت سوخت مصرفی به شرکت پالایش و پخش بدهکار بودند و توانی نیز برای نوسازی و توسعه ناوگان نداشتند. همین مسائل باعث شد از سال 94، آزادسازی قیمت بلیت هواپیما در دستور کار وزارت راه و شهرسازی قرار گیرد. از سوی دیگر این‌همه جنگ‌ودعوا میان سازمان حمایت و صنعت هواپیمایی در شرایطی است که طبق آمار فقط 2 تا 2.5 درصد از جمعیت از حمل‌ونقل هوایی استفاده می‌کنند و جامعه هدف این صنعت، عمدتا اقشار پردرآمد است. ازاین‌رو به‌نظر می‌رسد مداخله سازمان حمایت در ماجرای قیمت بلیت هواپیما، بیش از آنکه به‌نفع اکثریت طالبان سفر باشد، عمدتا به کام جمعیت محدودی خواهد بود که احتمالا نیاز مالی کمتری دارند و با مفهوم فشار اقتصادی هم بیگانه‌اند.

سند گرانفروشی لطفا
در شرایطی که سازمان حمایت مدعی شناسایی ایرلاین‌های گرانفروش و برخورد با برخی از آنهاست، مرتضی دهقان، معاون هوانوردی و بین‌الملل سازمان هواپیمایی کشوری می‌گوید: تاکنون هیچ گزارشی مبنی بر گرانفروشی بلیت هواپیما در سفرهای داخلی و خارجی نشده و هیچ سندی هم درباره تخلف ایرلاین‌ها به‌دست این سازمان نرسیده است. به گفته او، اگر مردم بلیتی را که گران‌تر از آنچه باید، به آنها فروخته شده، با ثبت در سامانه حقوق مسافر، به سازمان هواپیمایی ارائه کنند، متخلف یا متخلفان به دستگاه‌های قضایی و نظارتی معرفی خواهند شد. استناد دهقان در این اظهارات به همان فهرست کف و سقف قیمت بلیت هواپیماست که طبق قانون به ایرلاین‌ها اجازه می‌دهد در زمان اوج سفر، بلیت را به قیمتی بالاتر بفروشند و البته این فهرست فقط مشمول حال بلیت‌های اکونومی است.

رئیس سازمان حمایت وارد می‌شود
در این میان عباس تابش، رئیس سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، به میزان می‌گوید: قبلا مجوز تغییر قیمت بلیت هواپیما در اختیار سازمان هواپیمایی کشوری و انجمن شرکت‌های هواپیمایی بود؛ اما با مصوبه سران قوا، این اختیار به سازمان حمایت و ستاد تنظیم بازار داده شد و در نهایت پس از برگزاری جلسات متعدد باوجود اینکه مبنای سازمان حمایت، قیمت‌های تیرماه ۹۷ بود، با سازمان هواپیمایی توافق شد قیمت‌های آذر97 مبنای قیمت باشد؛ به شرطی که مستندات آن ارائه شود. تابش با بیان اینکه سازمان هواپیمایی مستندات را ارائه نکرده و حتی قیمت را افزایش نیز داده است، می‌افزاید: پیگیری‌ها مثمر نبوده و شخصا از ۶شرکت بازرسی کردم که با بررسی مستندات تخلف در این شرکت‌ها محرز شد. به عقیده او، هیچ دلیلی برای افزایش قیمت بلیت هواپیما وجود ندارد و پرونده تخلف این ۶شرکت هواپیمایی برای برخورد به تعزیرات ارسال شده و گذشتی در کار نخواهد بود.

فقط 2 درصد مردم سوار هواپیما می‌شوند
در میان این دعوا، سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری از آمار و ارقامی پرده برمی‌دارد که نشان می‌دهد سرکوب قیمت بلیت هرچند به‌طورقطع ایرلاین‌ها را در تنگنا قرار می‌دهد؛ اما فقط مشمول حال 2 تا 2.5 درصد ایرانی‌ها می‌شود. رضا جعفرزاده در گفت‌وگو با صداوسیما می‌گوید: براساس آمارها فعلا ۲ تا 2.5 درصد مردم ایران از سیستم حمل‌ونقل هوایی استفاده می‌کنند.

او می‌افزاید: سازمان هواپیمایی طبق قانون، نرخ تکلیفی برای شرکت‌های هواپیمایی ندارد، اما پس از تنش‌های ارزی، شرکت‌های هواپیمایی دامنه نرخی را براساس هزینه‌های تمام‌شده یک ساعت صندلی پرواز تعیین کرده‌اند و به رعایت کف و سقف آن مکلف هستند. جعفرزاده با اشاره به ترکیب ارزی و ریالی هزینه ایرلاین‌ها، تأکید می‌کند: طبق محاسبات ۶۴ درصد هزینه ایرلاین‌ها ارزی و ۳۶ درصد آن ریالی است که باید شرکت‌ها آن را پرداخت کنند و در تعیین نرخ بلیت نیز باید این مسائل مدنظر قرار گیرد.

سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری با تأکید بر اینکه ازنظر سازمان هواپیمایی کشوری فقط پریدن هواپیما شرط نیست و باید ایمنی آن نیز تأمین شود، می‌گوید: فعلا ۳۱۰ فروند هواپیمای سنگین در حوزه مسافری و تعدادی در بخش کارگو فعالیت دارند که باید برای پریدن ایمن باشند؛ درحالی‌که اگر به‌طور میانگین هزینه بلیت هواپیما کمتر از قیمت تمام‌شده، اعمال شود، شرکت‌ها عملا در ادای تعهدات خود بازمی‌مانند. او این نکته را نیز می‌گوید که بخش عمده افزایش قیمت بلیت ناشی از جهش نرخ ارز بوده و فعلا نیز به شرکت‌های هواپیمایی اعلام شده به‌دلیل کاهش نرخ ارز نسبت به ارزیابی و کاهش دوباره قیمت بلیت هواپیما اقدام کنند؛ اما این کاهش تدریجی خواهد بود.