گزارش
آیین‌های عاشورایی در فضاهای همگانی
نگاهی به برنامه‌های شهرداری تهران که در برخی از فضاهای همگانی شهر به مناسبت محرم اجرا خواهد شد
پریسا امیرقاسم خانی/خبر‌نگار
در نگاه مدیریت شهری، توسعه فضاهای عمومی و برگزاری آیین‌های مذهبی در این فضاها جایگاهی ویژه دارد. در ایام محرم و روزهای عاشورا و تاسوعا، اغلب میادین و مراکز اصلی شهر با هدف مشارکت‌پذیری مردم، جایی برای برگزاری مراسم مذهبی است. به همین منظور امسال برنامه‌های متعددی اجرا می‌شود که حدود ۳۵ عنوان برنامه در قالب ۳ هزار اجرای متنوع با عنوان کلی «جلوه سوگ» در ماه‌های محرم و صفر است. از سوی دیگر در برخی از میدان‌های اصلی پایتخت، آیین‌های عاشورایی و تعزیه‌خوانی برگزار می‌شود. به همین مناسبت، سکوهایی در چند میدان از جمله میادین هفت‌تیر، آزادی، امام‌حسین(ع) و نبوت بیشتر با مشارکت شهرداری‌های مناطق 7، 8، 9 ، 12 و 13 ایجاد شده است.
شاخص‌ترین برنامه‌های آیین‌های عاشورایی شهر تهران در سال 1398
برنامه‌های مناسبتی امسال در شهر تهران، به همت معاونت‌های فرهنگی و اجتماعی و خدمات شهری، سازمان فرهنگی و هنری و زیباسازی به اجرا درمی‌آید. این در حالی است که برای پیاده‌روی اربعین، سازمان‌های بهشت‌زهرا و حراست و بازرسی نیز مشارکت خواهند داشت. در ادامه برخی از برنامه‌های مختص ماه محرم را می‌خوانید.
نشست‌های ادبی متعددی با عنوان «بر آستان اشک» در 4 نقطه تهران
برنامه‌های متمرکز در میدان آیینی امام حسین(ع) به‌مدت ۶۰ روز در قالب غرفه‌های متنوع، اجرای تعزیه برای نوجوانان و بزرگسالان، تئاتر میدانی و برنامه‌های همایشی
سوگواره عاشورایی با هدف زنده نگه داشتن سنت آیینی تعزیه در مدارس
پرده‌خوانی و تعزیه با عنوان «مرثیه آفتاب» در فرهنگسراها
برگزاری نخستین نمایشگاه هنر مفهومی با استفاده از کتب عاشورایی با عنوان «عقل سرخ» در باغ کتاب تهران
نمایشگاه عکس‌های متنوع در نگارخانه لاله
نمایشگاه آثار استاد علی شیرازی با عنوان کتیبه‌های عاشورایی در موزه هنرهای دینی امام علی(ع)
نمایشگاه‌هایی با موضوع تعزیه و آیین‌های عاشورایی در زمان قاجار در باغ‌موزه هنرهای ایرانی
نمایش «خاتون» به‌مدت ۳۰ شب در پردیس تئاتر تهران
برنامه تجلیل از پیرغلامان و خادمان حسینی با عنوان «پرده عشاق»
گردهمایی دمام‌زن‌ها در میدان صنعت
تجمع عاشورایان در میدان شهید تهرانی‌مقدم
برگزاری تعزیه عاشورا در ورزشگاه شهید شوشتری
برگزاری سلسله تئاترهای خیابانی در میادین اصلی شهر
برگزاری یادواره شهدا در مسجد تهران‌ویلا
برگزاری مسابقه عکاسی ایام محرم در کوی نصر
برگزاری تور گردشگری ویژه اتباع خارجی در غرب تهران با سبک عزاداری سنتی
پویش اجتماعی کمپین تحت عنوان «نذر سبز محرم در ایوانک» در راستای توجه به محیط‌زیست
توسعه فضاهای عمومی شهر با توجه به رویدادهای آیینی و مذهبی
علی اعطا، عضو کمیسیون معماری و شهرسازی شورای اسلامی شهر
از قدیم‌الایام آیین‌های عاشورایی در شهرهای ایران، به‌عنوان یکی از مراسم اصلی و فرهنگی مردم بوده، چرا که بازنمای یک برهه مهم از تاریخ است. برای برگزاری این آیین‌ها، محله‌ها، هسته‌های اصلی به شمار می‌رفتند و مرکز محله‌ها همواره محل برگزاری آیین‌های مذهبی و مناسبتی به‌ویژه آیین‌های عاشورایی بودند. امروز شهرها بافت مدرن پیدا کردند و بخشی از ساختار محلات از بین رفتند. البته بخشی از این ساختارها هنوز باقی ماندند. احیای بافت‌های تاریخی محلات در دستور کار مدیریت شهری قرار دارد. از طرفی باید بستر شهر را برای توسعه فضاهای عمومی با توجه به رویدادهای آیینی و مذهبی دنبال کنیم. باید ببینیم پیش از این شهرها چه نوع آیینی را عرضه می‌کردند و در همین راستا در توسعه فضاهای شهری قدم برداریم. 2 کمیسیون فرهنگی و اجتماعی و محیط‌زیست شورا با 2 معاون خدمات شهری و فرهنگی و اجتماعی شهرداری و شهرداران مناطق ۴، 5، 6 و ۱۳ درباره بحث پیاده‌روی اربعین، جلسات مختلفی با یکدیگر برگزار کردند که در نهایت قرار شد هر کدام نسبت به 4مرز خروجی کشور که شامل مرز خسروی نیز می‌شود، مسئولیت‌هایی را عهده‌دار شوند. مدیریت شهری در سال ۹۵ و ۹۶ ، 5 میلیارد تومان برای اربعین بودجه درنظر گرفته بود که البته میزان ارقام هزینه شده، بالاتر از اینها بود. در دوره جدید افزایش صددرصدی بودجه اربعین را داشته‌ایم، اما در این دوره صرفه‌جویی خوبی انجام شده است، به‌گونه‌ای که حضور کارمندان شهرداری در طرح اربعین به‌صورت داوطلبانه است و حق مأموریتی پرداخت نمی‌شود.
جلوی ریخت‌وپاش‌های غلط در ایام مذهبی گرفته شد
محمدجواد حق‌شناس، رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران
در سال‌های گذشته بودجه مصوب مدیریت شهری برای ایام محرم، عاشورا و اربعین مبلغ 5میلیارد تومان بوده که بیش از 10 برابر این بودجه مصوب، هزینه می‌شده است. اغلب این هزینه‌ها استناد نداشته و انضباط مالی خیلی بر آن حاکم نبوده است. در 2 سال اخیر، مدیریت شهری جدید رقم مصوب را به زیر 10میلیارد تومان رساند و جلوی ریخت‌وپاش‌های غلط را در ایام مذهبی گرفت. شورای پنجم شهر با نگاه حمایتگرانه از ایام محرم، عاشورا و اربعین بودجه‌ای را برای ایام مذهبی در هزینه‌های شهرداری مصوب کرد که منطبق با انضباط مالی و به دور از ریخت‌وپاش‌های غلط و غیرلازم بوده که افزایش لازم را هم داشته است. متأسفانه در راستای دادن آدرس غلط و پوشاندن اشتباهات گذشته شاهد برخی سیاه‌نمایی‌ها در رسانه‌ها و محافل خبری بودیم، با این مضمون که مدیریت شهری جدید، رویکرد همراهانه نسبت به آیین عاشورایی و اربعین ندارند؛ درحالی‌که عملکرد شورا نسبت به آیین‌های مذهبی حمایتگرانه است.حال در روند جدید، شورا بسیار شفاف حمایت خود را در این حوزه اعلام کرده و چند مصوب داشته است؛ ازجمله اینکه: روند پرداخت حق مأموریت را ممنوع کرده است، صرفه‌جویی در اولویت کاری قرار دارد و افراد به‌صورت داوطلبانه می‌توانند در تسهیل این مراسم شرکت کنند و هزینه پرداخت شده فقط در راستای مأموریت محول وزارت کشور و در قالب خدمات شهری در نجف و کربلاست. همچنین به جای عناوینی که ریشه‌دار نبود با برند‌سازی نام عاشورا و امام حسین(ع) سعی شده پاسداشت ایام مذهبی را همانطور که شایسته است، داشته باشیم.
در همینه زمینه :
