میتوان با بمب هستهای به جنگ طوفانها رفت؟
گفته میشود استفاده از بمب اتمی برای مهار گردبادهای سهمگین یکی از ایدههای ترامپ است.اما واقعا چه روشی برای مهار خشم طبیعت میتواند مؤثر باشد؟
داستان 60ساله مقابله هستهای با گردبادها بار دیگر توسط دونالد ترامپ مطرح شد. رئیسجمهور آمریکا گفت که این موضوع را با مشاوران امنیت ملی در میان خواهد گذاشت. اگرچه کمی بعدتر و مطابق معمول، زیر حرفش زد. اما ترامپ نخستین نفری نبوده که چنین چیزی را مطرح کرده است. به گزارش نشنال جئوگرافیک، فیل کلودسباخ -متخصص طوفانهای گرمسیری در دانشگاه کلورادو - میگوید که اصلاح گردبادها امروزه تقریبا در حاشیه قرار دارد، اما در دهههای1960و 1970، این موضوع یک پروژه تحقیقاتی بسیار مهم بود.
برای چندین دهه، دولت آمریکا برنامهای آزمایشی را با هدف تضعیف گردبادها و طوفانهای سهمگین از راه فریبدادن آنها بهوسیله ذرات یدید نقره اجرا کرد. البته این پروژه بهدلیل نقص و ضعف در پردازش علمی، تعطیل شد. در عین حال ایدههای دیگر نیز مانند استفاده از پمپهای آب سرد برای کاهش استحکام طوفان یا ریختن مادهای ژلهمانند روی رطوبت آن کاملا دور از دسترس بهنظر میرسد.
نقصهای مرگبار
پس از 50سال بحث، تحقیق و آزمایش هنوز هم نمیشود گفت که آیا امکان از بین بردن گردبادها یا کاستن از قدرتشان وجود دارد یا خیر؟ طبق گفته کلودسباخ، تمامی طرحها با 2مانع اصلی روبهرو هستند: غیرقابل پیشبینی بودن طوفانها و قدرت بینظیر آنها. در این میان عواقبی زیستمحیطی نیز برای مبارزه با گردبادها وجود دارد. تغییر ترکیب طبیعی اقیانوس در مقیاس وسیع میتواند تأثیر بسیار زیادی بر حیات دریایی داشته باشد. همچنین پاشیدن میلیونها کیلوگرم از ذرات دوده ریز مربوط به کربن سیاه به درون جو میتواند خطری فوقالعاده جدی برای سلامتی عمومی در سطح زمین یا در هوا محسوب شود. آنطور که تحقیقات نشان میدهد طرحی که گفته میشود ترامپ روی آن پافشاری دارد هم پایه علمی ندارد و میتواند خودش باعث فاجعهای جدید شود. به گفته دانشمندان استفاده از انرژی هستهای نیز بهاحتمال فراوان میتواند طوفانهای هستهای را بهدنبال داشته باشد.
خشم طوفان
معروفترین طرح برای مقابله با طوفانها و گردبادها، پروژه «خشم طوفان» بود که توسط یکی از دولتمردان آمریکایی بین سالهای1962تا 1983به اجرا درآمد. این پروژه طیف وسیعی از آزمایشها را انجام داد که ازجمله آنها کاشت یدید نقره در 4طوفان در 8روز جداگانه بود. نتایج نشان داد که در نیمی از آنها، قدرت طوفان تا 30درصد کاهش پیدا کرد. البته نتایج موفقیتآمیز این آزمایشها، بعدتر توسط دانشمندان زیر سؤال برده شد. آنها دریافتند برخی از گردبادها در پروسهای علمی به نام «جایگزینی دیواره» قرار میگیرند که در آن نوارهای باران بیرونی، حلقهای از رعد و برق را تشکیل میدهند که به سمت داخل طوفان بازمیگردند و تضعیف میشوند.
دوده و چسب
در طول پروژه «خشم طوفان» برخی دانشمندان به راههای دیگری میاندیشیدند. ازجمله این راهها، حمله به گردبادها و طوفانها از راه هوا بهوسیله «کربن سیاه» بود. کربن سیاه یک ماده گرمایشی قدرتمند است که انرژی خورشید را جذب و آن را در جو زمین آزاد میکند. برنامه این بود که این ماده توسط هواپیماهای جت در جو زمین پخش شود. بدین وسیله میشد دمای اقیانوس را بالا برد، تبخیر آب را بیشتر و شکلگیری یک طوفان را تقویت کرد. این طوفان اگر در جا و زمان درست شکل بگیرد میتواند دیواره گردباد را تضعیف کند. البته این طرح نیز عملی نشد و به آسانی شکست خورد.
خنککردن اقیانوس
اگر بتوانیم با گردبادها از آسمان مقابله کنیم، چرا نشود از دریا این کار را کرد؟ از آنجا که طوفانها، انرژی خود را از گرما در اقیانوس دریافت میکنند، بسیاری از دانشمندان و مبتکران (از جمله بیل گیتس) پیشنهاد دادند که سطح اقیانوس را خنک کنند تا از قدرت طوفان کاسته شود. در سال2011، گروهی از دانشمندان و محققان پمپهای مورد نیاز برای استقرار در اقیانوس را برآورد کردند؛ پمپهایی که از حرکت عمودی امواج استفاده میکردند تا آب سرد و عمیق را از طریق لولهای بلند به سطح برسانند. این سیستم در سواحل میامی مورد آزمایش قرار گرفت. آنها دریافتند که سیستمی که قادر به کاهش دمای سطح اقیانوس از یک تا 5/1درجه سانتیگراد است، سالانه بین 900میلیون تا 5/1میلیارد دلار هزینه در پی خواهد داشت. اگر موقعیت درست بهدست آورده شود، طبق مدلهایی که محققان ارائه کردهاند، پمپها میتوانند قبل از وقوع گردباد، آن را به میزان قابل توجهی تضعیف کنند.