شمارش معکوس برای انفجار سیاسی در بریتانیا

 تقابل دولت و حزب مخالف بر سر برگزیت، پارلمان بریتانیا را به صحنه یک تقابل بی‌سابقه در تاریخ سیاست انگلیس تبدیل می‌کند.
اختلاف نظر احزاب مخالف بر سر نحوه خروج از اتحادیه اروپا، نه‌تنها پای ملکه بریتانیا را به منازعه سیاسی احزاب کارگر و محافظه‌کار باز کرده که پارلمان را به زمین جنگی بی‌سابقه در تاریخ دمکراسی انگلیس تبدیل کرده است.
اصرار سرسختانه بوریس جانسون بر خروج از اتحادیه اروپا در تاریخ مقرر با توافق یا بدون آن، با چنان مخالفتی در پارلمان از سوی نمایندگان حزب مخالف و برخی هم‌حزبی‌های جانسون مواجه شده که نخست‌وزیر انگلیس برای فرار از چالش‌هایی که در پارلمان پیش رو خواهد داشت، از ملکه انگلیس درخواست کرد پارلمان را برای 5هفته در سپتامبر و اکتبر تعلیق کند. بر این اساس، پارلمان انگلیس که از سوی بسیاری «مادر پارلمان‌ها» خوانده می‌شود، در یکی از حساس‌ترین دوران‌های تاریخ معاصر انگلیس، عملا از مدار تصمیم‌گیری کلان سیاسی در این کشور خارج می‌شود. با وجود این، نمایندگان پارلمان فردا که بعد از تعطیلات دوباره روی صندلی‌های خود خواهند نشست، ‌این فرصت را دارند که با تصمیم‌گیری‌های بسیار تند و افراطی، به جانسون بدل بزنند و برنامه‌های او را برای خروج از اتحادیه اروپا در تاریخ 31 اکتبر به هم بریزند. اقدام جانسون برای تعلیق پارلمان، با اعتراض‌های سراسری در انگلیس مواجه شد و هزاران نفر در روزهای اخیر در شهرهای بزرگ انگلیس علیه این تصمیم در خیابان‌ها راهپیمایی کردند. رهبران احزاب مخالف هم به تندی علیه این تصمیم نخست‌وزیر انگلیس موضع‌گیری کردند. پارلمان، به درخواست جانسون و تأیید ملکه، هفته آینده (احتمالا 11سپتامبر) تعلیق خواهد شد و 14اکتبر با سخنرانی ملکه دوباره شروع به‌کار خواهد کرد. این یعنی پارلمان حدود 23روز کاری را از دست خواهد داد. بعد از اعلام تعلیق پارلمان، برخی رهبران سیاسی اعلام کردند که این تصمیم جانسون را در دادگاه‌ها به چالش خواهند کشید. طبق قانون، ممکن نیست که تصمیم ملکه انگلیس را از نظر حقوقی به چالش کشید اما مطرح‌کنندگان این شکایت می‌گویند که می‌خواهند مشاوره نخست‌وزیر به ملکه را که منجر به تعلیق پارلمان شده به چالش بکشند.

شورش در پارلمان
با توجه به این شرایط، تصمیم‌گیری‌ها در پارلمان در روزهای باقیمانده به تعلیق آن، می‌تواند تأثیری عمیق بر آینده پیش روی جانسون و دولت او داشته باشد. یک گزینه احتمالی، رأی عدم‌اعتماد به جانسون است؛ به‌گزارش تلگراف، جرمی کوربین 3 روز پیش رسما اعلام کرد که سه‌شنبه، رأی عدم‌اعتماد به نخست‌وزیر را در صحن پارلمان مطرح خواهد کرد. رأی عدم‌اعتماد، به اکثریت نمایندگان نیاز دارد و هرچند اکثریت با هم‌حزبی‌های جانسون در حزب محافظه‌کار است، اما می‌توان پیش‌بینی کرد که برخی از نمایندگان ناراضی که از مدت‌ها پیش با حزب کارگر همکاری می‌کنند با کوربین همراهی کنند و علیه جانسون رأی بدهند. درصورتی‌که جانسون رأی عدم‌اعتماد بگیرد، ‌مخالفان 14روز وقت دارند تا یک اکثریت جایگزین تشکیل بدهند. رئیس حزب کارگر گفته است که به‌عنوان سرپرست، ریاست دولت را به‌عهده خواهد گرفت و مذاکرات با اتحادیه اروپا برای تمدید برنامه خروج را شروع خواهد کرد و در نهایت انتخابات عمومی برگزار خواهد شد. در عین حال، نمایندگان می‌توانند قانونی را تصویب کنند که براساس آن، نخست‌وزیر ملزم خواهد شد مذاکرت با اتحادیه اروپا را ادامه دهد تا سرانجام خروج با توافق حاصل شود. اما مسئله این است که هیچ قانونی وجود ندارد که نخست‌وزیر باید بعد از رأی عدم‌اعتماد استعفا بدهد و بعید به‌نظر می‌رسد که جانسون، واهمه‌ای از مخالفت با سنت‌های پارلمانی داشته باشد. دیروز، کایر استارمر، وزیر برگزیت دولت سایه انگلیس اعلام کرد که نمایندگان طرحی قانونی برای خروج بدون توافق مطرح خواهند کرد. او به جزئیات اشاره‌ای نکرد، اما همین طرح هم، از سوی دولت با مخالفت مواجه شده و مایکل گوو یکی از وزرای کابینه جانسون گفته است که حتی اگر این قانون تصویب شود هم دولت از آن پیروی نخواهد کرد؛ «باید ببینیم قانون در این‌باره چه می‌گوید.»
از آنجا که بریتانیا قانون اساسی مکتوب ندارد و معمولا تصمیم‌ها بر مبنای سنت‌ها و عرف پارلمان گرفته می‌شود، امکان اینکه دولت راهی برای دور زدن این قانون پیدا کند وجود دارد.

لطمه به جایگاه پارلمان
تعلیق پارلمان برای مدتی طولانی، فارغ از نتیجه دعواهای سیاسی جانسون و مخالفان بر سر برگزیت، بدعتی خطرناک در سیاست انگلیس به شمار می‌رود. به گزارش نیویورک‌تایمز، از آنجا که انگلیس قانون اساسی مکتوب ندارد، سنت‌ها، عرف و قوانین پارلمانی هستند که دمکراسی در بریتانیا را شکل می‌دهند. هدف قرار گرفتن نهاد پارلمان برای نیل به اهداف سیاسی توسط جانسون، می‌تواند بدعتی باشد که در آینده با تکرار بیشتری از سوی سیاستمداران پیگیری شود و در نهایت به ضعیف‌تر شدن پارلمان منجر خواهد شد. مگ راسل، استاد یونیورسیتی کالج لندن در این‌باره گفته است: «جانسون سیستم را تا مرز نابودی آزمایش می‌کند. قانون ما عملا بر پایه رفتار نجیبانه، عادلانه و این گمان که افراد وقتی به مناصب بالا می‌رسند عرف و سنت‌ها را رعایت می‌کنند، بنا نهاده شده است. اما اگر کسی به قدرت برسد که می‌خواهد تمام این سنت‌ها و عرف‌ها را پاره کند و دور بیندازد، خواهید دید که سیستم چقدر شکننده است.»




اعتراض مردمی به تعلیق پارلمان انگلیس توسط ملکه در لندن