دیزلی که دیزل ساخت
اختراع دیزل، با کارکرد خاص و راندمان بالایی که داشت، انقلابی در ساخت موتور محسوب میشد
تولید نیرو بهوسیله یک موتور با راندمان بالا باعث شد تا یک مهندس آلمانی در اواخر قرن نوزدهم میلادی، موتوری را اختراع کند که نام «موتور دیزل» بهخود گرفت؛ موتوری که روش کاریاش متفاوت از موتورهای دیگر بود.
تولد یک نابغه
«رودلف کریستیان کارل دیزل» روز 18مارس سال1858 از پدر و مادری آلمانی در پاریس متولد شد. دوران کودکیاش مصادف شد با جنگهای فرانسه که او نیز مانند بسیاری از مردم بههمراه پدر و مادرش ناچار به مهاجرت شد. آنها به لندن رفتند اما در 12سالگی، مادرش او را به آکسبورک در آلمان فرستاد تا رودلف نزد خالهاش زندگی کند و زبان آلمانیاش تقویت شود. او در آلمان تا کسب مدارج عالی دانشگاهی پیش رفت و همانگونه که در نوجوانی برای پدر و مادرش نوشته بود، یک مهندس شد.
بهدنبال راندمان بالا
به گزارش همشهری، رودلف که در سال1890بههمراه زن و فرزندانش به برلین نقلمکان کرده بود، همچنان در اندیشه ساخت موتوری بهمراتب کاراتر و بهتر از موتورهای بخار بود. او با ترمودینامیک و محدودیتها درخصوص بهرهوری از سوخت آشنایی کاملی داشت. دیزل به این موضوع فکر میکرد که بهترین موتورهای بخار جهان نیز حداکثر 10تا 15درصد راندمان ترمودینامیکی دارند. این یعنی هدررفتن 90درصد از انرژی. بنابراین رودلف شروع به طراحی موتوری براساس «چرخه کارنو» که اصطلاحی در ترمودینامیک است، کرد. البته او مدتی پس از شروع طرح از ادامه آن منصرف شد و طرح دیگری را برای ساخت موتور ارائه کرد.
تحقیق تا آستانه مرگ
دیزل که ابتدا کار خود را با تحقیق روی بخار آغاز کرده بود، در ادامه تحقیقاتش به سمت ساختن موتور بخاری رفت که با بخار آمونیاک کار میکرد. او به تنها چیزی که در این میان میاندیشید بهرهوری بالاتر بود، ولی موتوری که دیزل ساخته بود، هنگام آزمایش منفجر شد. در این حادثه رودلف تا آستانه مرگ پیش رفت اما او از این انفجار جان سالم بهدر برد و چندینماه در بیمارستان بستری شد. این سانحه همچنین منجر به آن شد که او برای همیشه از نظر بینایی دچار مشکلاتی شود.
موتوری که دیزل نام گرفت
رودلف کریستیان کارل دیزل سرانجام پس از 14سال کار شبانهروزی موفق شد موتوری بسازد که در آن تزریق سوخت پس از عمل فشردهسازی صورت میگرفت و این سوخت بر اثر حرارت بالای ناشی از فشردهسازی، مشتعل میشد. فرق اصلی موتور دیزل با دیگر موتورها استفاده از احتراق در اثر تراکم است. در موتورهای دیزل عمل انفجار شکل نمیگیرد و در عوض مخلوطی از سوخت و هوا در اثر تراکم بسیار بالا بدون جرقهزدن متراکم میشوند. دیزل در سال1893 کتابی را با عنوان نسبتا طولانی «تئوری و ساخت موتورهای حرارتی بهعنوان جایگزینی برای موتورهای بخار و دیگر موتورهای احتراقی روز» منتشر کرد و در آن به شرح تئوریها و آزمایشهای خود پرداخت. او بهسرعت موفق به تکمیل و توسعه طرح خود شد و تولید موتورهای دیزل را حتی به خارج از آلمان کشاند و در آمریکا نیز موفق به راهاندازی خطی برای تولید آن شد.
روش کارکرد یک موتور دیزلی
موتورهای دیزل نیازی به جرقه الکتریکی برای شعلهور شدن سوختشان (گازوئیل) ندارند. در این موتورها ابتدا دمای اتاقک احتراق را بسیار بالا میبرند و پس از اینکه دما به میزان کافی بالا رفت، ماده سوختنی (گازوئیل) را با هوا مخلوط میکنند. برای سوختن به 3 عامل حرارت، اکسیژن و سوخت نیاز است. اکسیژن از طریق مجاری ورودی موتور وارد محفظه سیلندر شده و سپس بهوسیله پیستون فشرده میشود. این فشردگی آنقدر زیاد است که باعث ایجاد حرارت بسیار بالا میشود. بعد از این فرایند، سوخت به گرما و اکسیژن افزوده میشود که در نتیجه، ماده سوختنی شعلهور میشود و موتور به ایجاد نیرو میپردازد.
مرگ مشکوک
دیزل عصر روز 29سپتامبر سال1913 در آنتورب بلژیک سوار کشتی اداره پست شهر درسدن آلمان به مقصد لندن شد تا به یک جلسه برسد. او حدود ساعت 10شب برای استراحت به کابین خود رفت و فردا صبح دیگر اثری از او نبود. حدود 10روز بعد، خدمه یک کشتی هلندی جسد مردی را از آب بیرون کشیدند و بهدلیل آنکه امکان نگهداری و حمل آن نبود، تنها وسایلش شامل جعبه قرص، چاقو، کیفپول و جعبه عینک او را برداشتند. در روز 13اکتبر پسر رودلف دیزل، تأیید کرد که این وسایل متعلق به پدرش بوده است.
14سال تلاش
رودلف کریستیان کارل دیزل پس از 14سال کار شبانهروزی موفق شد موتوری بسازد که در آن تزریق سوخت پس از عمل فشردهسازی صورت میگرفت و این سوخت بر اثر حرارت بالای ناشی از فشردهسازی، مشتعل میشد