عبور خیابان از خودرو

 اسکوترها این روزها در بسیاری از شهرهای اروپایی ازجمله شهر «آنتورپ» بلژیک، دیگر به بخش جدانشدنی خیابان‌ها تبدیل شده‌اند؛ آنها در کنار دوچرخه‌ها جای چهارچرخه‌های دودزا را تنگ کرده‌اند.
رشد استفاده از اسکوترهای برقی بخشی از یک رویکرد تازه در شهرهای اروپایی است که محورش عقب‌نشینی تدریجی خودروها از سطح خیابان‌هاست. در بسیاری از شهرهای قاره سبز، اکنون اپلیکیشن‌های اجاره دوچرخه و اسکوتر با کمک ماهواره‌های ردیاب به شهروندان کمک می‌کنند ترافیک‌های سنگین خودروها را دور بزنند. شبکه مسیرهای ویژه دوچرخه به سرعت در حال رشد هستند و رفته رفته به بیرون از شهرها نیز کشیده شده‌اند. شبکه مسیر ویژه دوچرخه در پاریس به‌عنوان نمونه سال آینده 5ساله می‌شود و شاهد رشدی 50درصدی خواهد بود. شهرداری‌ها محدودیت‌های سرعتی در خیابان‌ها را افزایش داده‌اند، تردد خودروها در برخی خیابان‌ها را ممنوع کرده‌ و برخی روزهای هفته را روز بدون خودرو اعلام کرده‌اند. در برخی شهرها، پیاده‌راه‌ها در حال گسترش هستند و محل پارک خودروها جای خود را به محل پارک دوچرخه‌ها و اسکوترها داده‌اند.
برخی البته هنوز چهارچرخه‌ها را به دوچرخه‌ها ترجیح می‌دهند. در شهر پاریس، عده‌ای کمپینی به راه انداخته‌اند تا مانع حضور دوچرخه‌ها در خیابان‌ها شوند؛ چرا که می‌گویند وضعیت به سمت «هرج و مرج شهری» در حال تغییر است. برخی شهرداران اروپایی ازجمله در پاریس اکنون برای جلوگیری از این هرج‌و‌مرج، به‌دنبال قانونمند کردن استفاده از دوچرخه‌ و اسکوتر در سطح خیابان‌ها هستند. این مخالفت‌ها، حمایت برخی از سیاستمداران را هم درپی داشته است. آنگلامرکل، ممنوعیت ورود برخی خودروهای دیزلی به شهرهای آلمان را «زیاده‌روی» خوانده و شهردار جدید مادرید خواستار کاهش برخوردهای قانونی با خودروهای آلوده‌کننده هوا در شهرها شده است. برخی مخالفان استفاده از دوچرخه و اسکوتر در شهرها را هوس زودگذر عده‌ای خوانده‌اند که می‌خواهند تمایلات خود را به سبک زندگی شهری تحمیل کنند. برخی دیگر نیز پرداختن به توسعه زیرساخت‌های شهری با هدف استفاده دوچرخه‌سوارها را بی‌مورد می‌دانند و معتقدند آینده از آن خودروهای برقی و خودران است.

آنتورپ، مهربان با دوچرخه‌ها 
آنتورپ در بلژیک نمونه موفقی در این زمینه است که می‌تواند پاسخگوی بسیاری از انتقادات باشد. این شهر نیز مانند بسیاری از شهرهای اروپا ازجمله کلن، بیرمنگام و میلان، پس از جنگ جهانی دوم به‌دست برنامه‌ریزان شهری افتاد که عاشق شهرهای خودرو محور آمریکا بودند. بزرگراه‌ها و روگذر‌ها ساخته‌، خیابان‌های قدیمی تعریض و میدان‌ها تبدیل به فضایی برای پارک خودروها شدند. این رویکرد، آنتورپ را به یکی از متراکم‌ترین شهرهای غرب اروپا تبدیل کرد. طی دهه‌های اخیر اما این روند معکوس شده است. شبکه بزرگی از مسیرهای ویژه دوچرخه در این شهر کشیده شده است، پیاده‌روها توسعه پیدا کرده‌اند، پیاده‌راه‌ها بیشتر شده‌اند و محدودیت‌های ترافیکی گسترده ای وضع شده است.
نتیجه خارق‌العاده بوده است. می‌توان بدون برخورد به حتی یک خودرو، با دوچرخه از یک سمت مرکز شهر به سمت دیگر رفت. حتی در اطراف شهر نیز این دوچرخه‌ها هستند که بر جاده حکمرانی می‌کنند. دیگر نیازی نیست دوچرخه‌ها در مسیر پیاده‌ها در پیاده‌روها تردد کنند. بزرگراه‌های دوچرخه از داخل شهر تا بیرون شهر کشیده شده‌اند و به ایستگاه‌های مترو و بندر این شهر دسترسی دارند. این بزرگراه‌ها آنقدر بزرگ هستند که دوچرخه‌ها در دو مسیر رفت و برگشت تردد کنند. مسیرها چراغ‌های راهنمایی مختص به‌خود را دارند و هیچ ارتباطی با خیابان‌های محل تردد خودروها پیدا نمی‌کنند. همه جای شهر، محل استقرار و قفل دوچرخه دیده می‌شود. در آنتورپ در گوشه گوشه خیابان‌ها و میدان‌ها، ایستگاه‌های دوچرخه و اسکوترهای اجاره‌ای به چشم می‌خورند.
نگین آنتورپ اما محله «گروین کارتیر» است که در محل یک بیمارستان بزرگ و قدیمی ساخته شده است. این محله بر مبنای الگوی بدون خودرو ساخته شده است. تنها صدایی که شنیده می‌شود، صدای بازی بچه‌هاست. مردم از ملیت‌های مختلف شامل بلژیکی‌ها، عرب‌ها و آفریقایی‌ها، در کنار هم در این محله‌ زندگی می‌کنند. شهر بارسلونا در اسپانیا نیز قصد دارد براساس همین الگو، خوشه‌های ساختمانی ایجاد کند که تردد خودرو در آنها به‌شدت محدود می‌شود.
استفاده از اسکوترهای برقی در گروین کارتیر، طرفداران خاص خود را دارد. در مسیرهایی که برای تردد انسان‌ها و نه خودروها طراحی شده‌اند، اسکوترها بدون ایجاد مزاحمت تردد می‌کنند. هزینه اجاره آنها نیز چندان بالا نیست. استفاده از اسکوترهای برقی به جای خودرو، در محله‌های خاصی همچون گروین کارتیر، فاصله طبقاتی را از بین می‌برد؛ چرا که دیگر از ماشین‌های گرانبهای افراد متمولی که احتمالا اینگونه محله‌ها را برای زندگی انتخاب می‌کنند، خبری نیست.

انقلاب تازه
ایجاد زیرساخت های مناسب برای تردد دوچرخه و اسکوتر در برخی شهرهای اروپایی، شهروندان را به استفاده از آنها ترغیب کرده است. پیش از این، فضای داخلی مجتمع‌های دانشگاهی همیشه متناسب با تردد دوچرخه ساخته می‌شده است. استفاده از این تجربه موفق در مقیاس بزرگ‌تر شهرها نیز شدنی است. مسیرهای تردد با دوچرخه اکنون به شهرک‌های مسکونی اطراف شهرهای بزرگ نیز کشیده‌ شده‌اند تا آنها که امکان خرید خودرو را ندارند نیز به‌راحتی با استفاده از دوچرخه در یک مسیر امین به مراکز شهرها تردد داشته باشند. در آلمان، حتی میان شهرهای نزدیک به هم نیز، اتوبان‌های دوچرخه کشیده شده است. برای آنها که نمی‌توانند یا نمی‌خواهند از دوچرخه استفاده کنند نیز اجازه استفاده از اسکوتر در این جاده‌ها داده شده است.
در بسیاری از شهرهای اروپایی، پس از عقب‌نشینی خودروها، خیابان‌ها، میدان‌ها و پارک‌های آرام‌تر تجربه تازه‌ای در اختیار مردم گذاشته است که دیگر به راحتی حاضر به‌دست کشیدن از آن نیستند. تلاش‌های شهرداری مادرید برای لغو محدودیت‌های ترافیکی نیز یک استثنا بود که با اعتراض‌های شهروندان متوقف شد.
تغییرات ایجاد شده در شهرهای اروپایی همچون یک انقلاب در زندگی شهری است. شهرهای اروپا، قرن‌ها پیش از اختراع خودرو وجود داشته‌اند و رویکرد تازه را حتی می‌توان بازگشت به گذشته دانست. بافت محله‌ها در شهرهای اروپا بسیار متراکم‌تر از شهرهای آمریکاست. اروپایی‌ها اکنون به این نتیجه رسیده‌اند که در این ترکیب متراکم، جایی برای خودروها ندارند.