گوشی تکانی

خشایار مریدپور:

اسفند است و بوی سال جدید و خانه‌تکانی و تمیزی؛ حالا که قرار است همه جا مرتب و تمیز باشد چرا به فکر جایی که بیشترین زمان در طول روز را در آن می‌گذرانیم نباشیم؟ این گجت‌های پرکار و بادوام تمام روز مشغول کار هستند، قرار نیست تا ابد عمر کنند. اکثر ما بعد از گذشت مدتی متوجه تفاوت محسوس سرعت و عمر باتری نسبت به روزهای اول خرید آن می‌شویم. این مشکل تنها به استفاده زیاد از گوشی و ضعیف‌ شدن تدریجی باتری مرتبط نیست و خیلی وقت‌ها اپلیکیشن‌هایی که خودمان روی گوشی نصب می‌کنیم در این قضیه نقش پررنگی دارند. گوشی‌های هوشمند معمولا پر از اپلیکیشن‌های مختلف با کاربردهای متفاوت هستند که نه‌تنها حافظه اشغال می‌کنند بلکه می‌توانند باعث کند شدن گوشی و کاهش عمر باتری آن شوند. حتی درصورتی که تمامی اپلیکیشن‌های خود را از فروشگاه‌های معتبر هم تهیه کنید باز هم برخی از آنها منابع گوشی شما از جمله پردازنده، باتری و داده‌ها(دیتا) را به‌صورت عمدی یا به‌دلیل خطای برنامه‌نویسی به اشغال خود در می‌آورند و دردسر درست می‌کنند. در این بین دسته‌های خاصی از اپلیکیشن‌ها هستند که تقریبا بدون استثنا باعث کند شدن گوشی و مصرف بیشتر باتری می‌شوند و بهتر است هرچه زودتر خودتان را از شر آنها خلاص کنید. به این شکل هم کمی حافظه گوشی‌تان را خالی می‌کنید و هم از کار کردن با آن لذت بیشتری خواهید برد. پس وقت را تلف نکنید و حتما پیش از عید گوشی‌تکانی کنید!

  اپلیکیشن‌های بهینه‌سازی مصرف رم 

اپلیکیشن‌هایی که پس از بسته شدن در پس‌زمینه به فعالیت خود ادامه می‌دهند- حتی وقتی هم که از آنها استفاده نمی‌کنید- باعث اشغال شدن حافظه رم و مصرف باتری می‌شوند. اپلیکیشن‌هایی که مدعی آزاد کردن حافظه رم و افزایش عمر باتری با بهینه‌سازی مصرف هستند، تلاش می‌کنند تا با بستن سیستماتیک این برنامه‌ها منابع سیستم را آزاد کنند. البته بسیاری از این برنامه‌ها و سرویس‌ها پس از بسته شدن دوباره شروع به‌کار می‌کنند و خود این موضوع باعث مصرف باتری و رم می‌شود و این روند مداوم باز و بسته شدن برنامه‌ها می‌تواند باعث ناپایداری کل سیستم گوشی شما باشد. پس برخلاف ادعای سازندگان، استفاده از چنین برنامه‌هایی نه‌تنها باعث بهبود عملکرد گوشی نخواهد شد، بلکه به مرور باعث افت بیشتر سرعت و عمر باتری گوشی شما خواهد شد. بنابراین نصب و استفاده از چنین برنامه‌هایی حتی اگر قابلیت‌های جانبی مناسب دیگری هم داشته باشند منطقی نیست. به‌علاوه بد نیست بدانید که نسخه‌های جدیدتر اندروید با مدیریت خودکار فعالیت پس‌زمینه اپلیکیشن‌ها بدون نیاز به دخالت شما به بهینه‌ترین شکل ممکن آنها را اداره می‌کند و نیازی به اپلیکیشن‌های اضافی نیست.

  برنامه‌های پاکسازی حافظه

بعضی از اپلیکیشن‌ها مدعی بهبود عملکرد گوشی از راه پاک کردن فایل‌های تکراری، اضافی و موقت هستند. البته این موضوع واقعیت دارد که بعضی از برنامه‌ها پس از پاک شدن مقداری فایل‌های کَش و موقت در سیستم باقی می‌گذارند. بنابراین نیازی به نصب یک برنامه اختصاصی برای بیرون انداختن آشغال‌ها نیست! کافی است در تنظیمات اصلی گوشی به قسمت حافظه یا Storage رفته، گزینه Cached Data را لمس کرده و پاکسازی حافظه از فایل‌های موقت را تأیید کنید. البته برخی اپلیکیشن‌ها، از جمله اینستاگرام و تلگرام، فایل‌های موقت بیشتری را ذخیره می‌کنند و شاید بخواهید حافظه Cache آنها را به‌صورت مجزا پاک کنید. در این صورت کافی است در تنظیمات Applications را انتخاب کنید، وارد قسمت Downloaded شوید و با لمس اپلیکیشن موردنظر و انتخاب Clear Cache فایل‌های موقت ذخیره‌ شده را پاک کنید. نکته این است که Clean Master یا اپلیکیشن‌های مشابه برای کار کردن مقدار زیادی باتری مصرف می‌کنند و نمایش مستمر تبلیغ در بسیاری از این دست برنامه‌ها حجم بسته اینترنتی گوشی شما را هم تهدید می‌کند. پس بهتر است لقمه را دور سرتان نچرخانید، پاک کردن فایل‌های اضافی را خودتان انجام دهید و در نخستین فرصت اپلیکیشن‌های پاکسازی حافظه را از روی گوشی پاک کنید.

  آنتی‌ویروس

 واقعیت این است که آنتی‌ویروس‌ها برای گوشی‌های هوشمند کاربرد چندانی ندارند و حتی کاربران اندروید هم درصورتی که تنها از Play Store اپلیکیشن‌های مورد نیاز را دریافت و نصب کنند عملا هیچ نیازی به اپلیکیشن اختصاصی آنتی‌ویروس ندارند. برای ردیابی گوشی پس از گم شدن و محافظت در برابر سرقت، Android Device Manager کافی و مطمئن است و نیازی به یک نرم‌افزار دیگر نیست. اگر هم نگران دریافت نکردن بدافزار هستید، می‌توانید به پایش همیشگی Play Store توسط گوگل اطمینان کنید و از منابع نامعتبر فایل apk دانلود نکنید. درواقع این برنامه‌ها تنها برای کاربرانی می‌توانند مفید باشند که دائما در حال دانلود و نصب اپلیکیشن‌های جدید و فایل‌های با پسوند apk از فروشگاه‌های نامعتبر یا سازندگان ناشناخته هستید. در این صورت این اپلیکیشن‌ها می‌توانند با اسکن فایل و پایش آن ‌ هنگام نصب از عملکرد عادی و بدافزار نبودن آن اطمینان حاصل کنند. البته حتی در چنین شرایطی هم نمی‌توانید گوشی را پاکسازی کنید و تنها می‌دانید که نباید اپلیکیشن مورد نظر را اجرا کنید. بهترین راه استفاده از فروشگاه‌های معتبر برای دریافت و نصب برنامه و اعتماد نکردن به منابع ناشناخته است.

  بهینه‌ساز عمر باتری

ضرر این دسته از اپلیکیشن‌ها هم مثل سایر نمونه‌هایی که توضیح دادیم معمولا از منفعت آنها بیشتر است. البته این برنامه‌ها محبوب هستند؛ چرا که مدعی رفع یکی از اصلی‌‌ترین مشکلات کاربران گوشی‌های هوشمند؛ یعنی عمر کم باتری و افزایش آن به روش‌های معجزه‌آسا هستند. به غیراز چند نمونه، بقیه این دسته از برنامه‌ها تنها بیلبوردهای تبلیغاتی هستند که در نقش برنامه بهینه‌ساز باتری ظاهر می‌شوند. راه‌حل واقعی افزایش عمر باتری کاهش مصرف سیستم‌عامل و تمامی برنامه‌ها و سرویس‌های درحال اجرا است. بنابراین برنامه‌های بهینه‌سازی عمر باتری برای آنکه کار کنند باید دسترسی لازم برای کنترل کل سیستم‌عامل اندروید را داشته باشند. تنها راه، روت کردن گوشی است که توسط هیچ اپلیکیشنی  در Play Store (که مطمئن‌ترین جا برای گرفتن اپلیکیشن است) انجام نمی‌شود. در بهترین حالت این برنامه‌ها می‌توانند به شما اخطار بدهند که کدام برنامه‌ها در حال مصرف بیش از حد باتری هستند و کار بیشتری از آنها بر نخواهد آمد. درصورتی هم که اقدام به بستن برنامه‌های پرمصرف شود به‌احتمال زیاد به‌صورت خودکار دوباره اجرا خواهند شد. در نتیجه تأثیر استفاده از این دسته اپلیکیشن‌ها عکس خواهد بود و ممکن است مصرف باتری شما حتی بیشتر از معمول هم بشود. راه‌حل باز هم برگشتن به ریشه و ساده برخورد کردن با موضوع است. کافی است در قسمت تنظیمات گوشی وارد تنظیمات باتری شده و میزان مصرف انرژی اپلیکیشن‌ها را بررسی کنید. برنامه‌هایی که مصرف زیادی داشته‌اند اما خیلی با آنها کار نکرده‌اید را پیدا کنید و آنها را به‌صورت اجباری ببندید یا Force Close کنید. برخی از اپلیکیشن‌ها که در اثر خطا در پس‌زمینه فعال باقی‌مانده و در حال مصرف انرژی هستند به این شکل غیرفعال می‌شوند و می‌توانید بیشتر از باتری گوشی خودتان استفاده کنید.

  برنامه‌های پیش‌فرض گوشی

تقریبا همه گوشی‌ها تعدادی اپلیکیشن پیش‌ نصب دارند که توسط سازنده در سیستم‌عامل تعبیه می‌شوند و گاهی تا آخرین روزی که گوشی در دست شماست از آنها استفاده نمی‌کنید. البته سازندگان در کنار اپلیکیشن‌های پیش‌فرض گوگل تعدادی از اپلیکیشن‌های نه‌چندان کارآمد خود را به زور به‌صورت پیش‌فرض در گوشی نصب ‌ و به این ترتیب دامنه مخاطبان آنها را اجبارا بیشتر می‌کنند. بیشتر این برنامه‌ها در بهترین حالت تنها حافظه گوشی و در بدترین حالت؛ باتری، سیستم‌عامل و منابع را مصرف می‌کنند و حتی نمی‌توانید آنها را پاک کنید. بنابراین بد نیست که نگاهی به اپلیکیشن‌های نصب شده انداخته و اپلیکیشن‌های پیش‌فرض گوشی را پاک کنید. راحت‌ترین روش برای این کار نگه داشتن انگشت روی آیکون اپلیکیشن و لمس گزینه  App Info است تا بتوانید ببینید می‌توانید برنامه مورد نظر را پاک کنید یا فقط می‌توانید آن را غیرفعال کنید. غیرفعال کردن اپلیکیشن‌ها باعث می‌شود تا بعد از ریست شدن گوشی، دیگر اجرا نشوند و از منوی اپلیکیشن‌ها هم حذف شوند‌ اما همچنان حافظه گوشی شما را اشغال می‌کنند. برخی سازندگان اجازه پاک کردن برخی از برنامه‌ها ازجمله اپلیکیشن شبکه‌های اجتماعی مثل Facebook یا Twitter را به شما نمی‌دهند، اما دست‌کم می‌توانید مطمئن باشید که همیشه در پس‌زمینه در حال اجرا و مصرف منابع سیستم شما نیستند. راه‌حل بهتر انتخاب گوشی از سازندگانی است که تعداد اپلیکیشن‌های اجباری و پیش‌نصب کمتری دارند و نسخه پاک‌تری از اندروید را در اختیار شما می‌گذارند. با یک جست‌وجوی ساده در اینترنت و مقایسه رابط‌های کاربری سازندگان مختلف به راحتی می‌توانید آنهایی که از نسخه‌های خالص‌تر اندروید استفاده می‌کنند را پیدا کرده و در انتخاب‌های بعدی خود لحاظ کنید.

دیگر چه؟

جدا از گروه‌های یاد‌ شده اپلیکیشن‌های دیگری هم هستند که جای‌شان در گوشی شما نیست. برنامه‌هایی که جای زیادی اشغال می‌کنند‌ اما از آنها استفاده نمی‌کنید، برنامه‌هایی که مصرف اینترنت یا باتری آنها به‌صورت غیرعادی بالاست یا آنهایی که قبلا از منابع نامعتبر دانلود کرده‌اید، گزینه‌های مناسبی هستند. برای اطلاع از نحوه مصرف اینترنت و باتری توسط برنامه‌ها کافی است همانطور که گفتیم به قسمت تنظیمات رفته و خودتان تصمیم بگیرید کدام برنامه مصرف غیرعادی دارد. در نهایت باید به این نکته اشاره کنیم که گاهی اپلیکیشن‌هایی مشابه نمونه‌های پرمصرف وجود دارند که با داشتن توانایی‌های مشابه یا بیشتر، بهتر ساخته‌ شده‌اند و مصرف بهینه‌تری دارند. با امتحان کردن برنامه‌های مشابه و محبوب ممکن است به برنامه‌ای بر بخورید که در عین داشتن تمام قابلیت‌های مورد نظر شما، مصرف باتری بسیار کمتر و سرعت بیشتری دارد و با گوشی شما هم سازگارتر است. پس گشت و‌گذار در فروشگاه‌های اپلیکیشن و امتحان کردن برنامه‌های جدید را هم فراموش نکنید. همچنین برای افزایش عمر باتری می‌توانید با کمی مطالعه و رعایت نکته‌های مرتبط با شارژ باتری و نحوه استفاده از آن، کاری کنید که باتری گوشی شما دیرتر دچار فرسودگی شده و از نظر فیزیکی هم عمر بیشتری داشته باشد.