گردشگری
سقانفارها؛ سازه‌های اعجاب‌آور مازندران
سقانفارها بنایی با ارتفاع بالا و اسکلت چوبی هستند که در حیاط برخی از مساجد مازندران ناخودآگاه بیننده را به سمت خود جذب می‌کنند.به گزارش ایسنا، جوانان مازنی در ایام محرم در سقانفارها به عزاداری می‌پردازند و پیرمردان و زنان در اطراف این مکان به تماشای عزاداری می‌نشینند. نذر آب، سنتی قدیمی است که زنان استان در این مکان قدیمی ادا می‌کنند. اعتقاد مذهبی مردم مازندران به سقانفارها مربوط به گذشته‌های دور است. آنان عزاداری جوانان در دهه محرم را در این مکان مشاهده و زنان نیز در طبقه زیرین، سفره حضرت ابوالفضل(ع) برای برآوردن حاجات برپا می‌کنند.
معماری سقانفارها
بیشتر خانه‌های مازندران روی پایه‌های چوبی 2 یا 3 طبقه ساخته شده‌اند؛ سقانفارها نیز که با تاسی از فرم معماری اصیل استان شکل گرفته‌اند، معمولا 2 طبقه دارند، طبقه زیرین شامل پایه‌های قطور چوبین است که طبقه دوم بر آن استوار شده و دسترسی به طبقه بالا با پلکان چوبی امکان‌پذیر است.سقانفارها با توجه به قداست و حرمت خاصی که نزد مردم دارند در محوطه مساجد و تکایا قد برافراشته‌اند و از بناهای آیینی مذهبی این مردم خونگرم و مذهبی هستند. تزیینات آن اعم از کنده‌کاری روی چوب یا نقاشی ملهم از اعتقادات مذهبی مردم مازندران است.عضو هیات علمی گروه معماری دانشگاه پیام نور بابل گفت: سقانفارها بناهایی مقدس، خاص سقایی و آب هستند. ساختار اصیل آنها کاملا چوبی، دارای 6 ستون در طبقه همکف و 12 ستون در طبقه فوقانی است که در دوره قاجار رواج یافته و سقف آن از سفال و گالی پوشانده شده است.«وحید یوسف نیا پاشا» تصریح کرد: معماری این بنای قدسی که وقف حضرت ابوالفضل(ع) است، برخلاف معماری امروزی از اصالتی خاص در مازندران برخوردار است.
خصوصیات سقانفارها
عضو هیات علمی گروه معماری دانشگاه پیام نور بابل با تاکید بر این‌که حداقل طول و عرض یک سقانفار 2/5 متر، ارتفاع آن در حدود 2 متر تا 7/2 متر است، اظهار کرد: در همه سقانفارها نسبت‌های انسانی کاملا رعایت شده و در ساخت انواع آنها خصوصیات اقلیمی با توجه به مقیاس و اندازه‌هایی که برای منطقه مناسب شمرده می‌شد، به صورت دقیق اجرا شده است. یوسف نیا پاشا با بیان این‌که سقانفار برخلاف تکیه، دارای کشیدگی عمودی و به نسبت تکایا با ارتفاع بیشتری بنا شده است، افزود: ارتفاع بنا شکلی نمادین به آن بخشیده و با استفاده از نال‌ها، شیرسرها و کوماچه‌سرها حداقل60 سانتیمتری اضافه کرده که علاوه بر زیبایی و حفظ تناسبات می‌تواند از نظر سازه‌ای و در جهت جلوگیری از لرزش بنا کمک قابل توجهی محسوب شود.وی بیان کرد: سقانفار بنای ساده و چهارگوشی است که بر روی پایه‌های چوبی چهارتراش قرار دارد و عموما در 2 طبقه بنا شده است. با استفاده از پلکان یا نردبان چوبی که در گوشه‌ای از بنا قرار می‌دادند به طبقه فوقانی آن آمد و شد می‌کردند.
بنایی مستقل از تکیه
عضو هیات علمی گروه معماری دانشگاه پیام نور بابل تصریح کرد: این بنا بیشتر اوقات مستقل از تکیه ساخته می‌شد. در چنین بناهایی طبقه همکف، زیر تخت و طبقه فوقانی، سقانفار نام دارد.یوسف نیا پاشا با اشاره به این‌که سقانفار فقط بابت عزاداری جوانان در ماه محرم برای حضرت ابوالفضل(ع) استفاده می‌شود، بیان کرد: در سقانفار فقط آب و چای صرف و از ورود کودکان، زنان و پیرمردان جلوگیری می‌شود. وی گفت: پیرمردان به خاطر ارتفاع زیاد نمی‌توانند از آن استفاده کنند. نشستن و عزاداری جوانان در آن نیز با سن آن حضرت سنخیت دارد. در واقع با این کار شجاعت و دلیری آن حضرت را می‌ستایند و بر سقا بودن او ارج می‌نهند.عضو هیات علمی گروه معماری دانشگاه پیام نور بابل ادامه داد: زنان تنها در ایام و اعیاد خاصی که پختن آش نذری ثواب شمرده می‌شود یا برای پهن کردن نذر سفره حضرت ابوالفضل(ع) به طبقه همکف سقانفار حق ورود دارند. در غیر این ایام، حتی وارد شدن به زیر تخت برای زنان کاری ناصواب محسوب می‌شود.
در همینه زمینه :
