نیم قرن با کمربند ایمنی

خودرو وسیله‌ای فوق‌العاده برای سرعت بخشیدن به جابه‌جایی‌ها بوده و شاید به همین‌خاطر حالا زندگی بدون آن غیرقابل تصور باشد. پس از اختراع این وسیله، مردم با خودروهای شخصی و عمومی خیلی زودتر از سایر وسایل نقلیه به مقصدهای زمینی خود می‌رسیدند، اما تصادف‌های شدید و ناگوار باعث آسیب‌دیدن سرنشینان و حتی مرگ‌ومیر آنها می‌شد. بسیاری از خودروسازان برای بالاتر بردن ضریب ایمنی خودروهایشان دست به‌کار شدند و راه‌های ایده‌آلی را برای کاهش تلفات پیدا کردند؛ یکی از این روش‌ها استفاده از کمربند ایمنی بود؛وسیله‌ای که حالا در گوشه و کنار جهان استفاده نکردن از آن یک خط قرمز بزرگ و خطرناک به‌حساب می‌آید.

کمربند ایمنی دو نقطه‌ای
کمربند ایمنی نخستین بار اواسط قرن نوزدهم توسط یک مهندس انگلیسی به نام جورج کی‌لی ساخته شد و در گلایدر مورد استفاده قرار گرفت. در سال1950دکتر هانتر شلدن با ایده‌اش، گام بزرگی در اختراع کمربند ایمنی خودرو برداشت. او وقتی که دید اتاق اورژانس بیمارستان پر است از افرادی که سرشان به شیشه جلوی خودرو برخورد کرده، ایده‌ای به ذهنش رسید. دکتر شلدن طرح‌هایی درباره ساخت کمربند ایمنی خودرو ارائه کرد. این کمربندها شبیه آن چیزی بود که در هواپیماهای مسافربری از آنها استفاده می‌شود. در ابتدا همه‌‌چیز خوب به‌نظر می‌رسید، اما کم‌کم به‌دلیل ناکارآمدی این مدل‌ها، تولید آن به‌شدت کاهش پیدا کرد. طبیعی بود که این کمربندها توانایی نگه‌داشتن بالاتنه سرنشینان را نداشت و درصورت ترمز شدید و حتی برخورد، امکان پرتاب شدن قسمت بالایی بدن به جلو و حتی کوبیده شدن به شیشه وجود داشت. ضمن اینکه این حرکت با توجه به بسته بودن کمر، می‌توانست آسیب‌های جدی‌ای هم به بدن برساند. چندی بعد، شرکت ولوو در سوئد با ابداع کمربندی که به‌جای دور کمر، از بالا به‌صورت اریب از روی سینه عبور می‌کرد و در انتهای صندلی قفل می‌شد، سعی کرد این مشکل را به‌نوعی برطرف کند اما آسیب‌های وارده هنگام ترمزهای شدید به قفسه سینه و اندام‌های داخلی، کمربند ابداعی این شرکت سوئدی را نیز ناکام گذاشت.

اختراع مدل سه نقطه‌ای
به گزارش همشهری، شرکت ولوو پس از ناکامی‌های حاصل از ساخت نمونه‌های اولیه، تلاش‌های خود را برای بهبود کمربندهای ایمنی افزایش داد. نیلس ایوار بوهلین که به‌عنوان مهندس مکانیک در این شرکت کار می‌کرد، در سال1959مدل کامل و کارآمد کمربند ایمنی سه نقطه‌ای را اختراع کرد. بوهلین که تا سال1958در صنایع هواپیماسازی فعالیت داشت و روی طراحی و ساخت صندلی‌های ویژه خلبانان کار می‌کرد، از آن پس به استخدام شرکت ولوو درآمد. مدیران این شرکت به او اجازه دادند تا روی طرح‌های خود درخصوص ایمنی و ساخت کمربند کار کند. این مهندس سوئدی روش‌های مختلفی را امتحان و شبانه‌روز روی طرح خود کار می‌کرد. بررسی مدل‌های قبلی و اینکه چگونه می‌توان مردم را تشویق به استفاده از کمربند ایمنی کرد، در دستور کار او قرار داشت. پس از طراحی و اندکی کار، او به این جمع‌بندی رسید که ایمنی قسمت‌های بالا و پایین بدن را با 2 کمربند مجزا تامین کند. بوهلین تلاش می‌کرد که بستن کمربند ایمنی توسط سرنشینان خودرو با یک دست انجام شود. او در سال1958طرح کمربند ایمنی سه نقطه‌ای خود را به‌ثبت رساند. کمربند ایمنی بوهلین به شکل V از روی لگن و قفسه سینه سرنشین عبور می‌کرد و در قفلی که در کنار صندلی طراحی شده بود، قرار می‌گرفت. بدین‌ترتیب هم کمر و هم سینه سرنشینان به‌وسیله کمربند نگه‌داشته می‌شد و در ترمزهای شدید، آنها دیگر به جلو پرتاب نمی‌شدند. در کمربندهای سه نقطه‌ای امروزی، تسمه کمربند از قسمت‌های بالا و پایین ستون خودرو به سمت وسط کشیده شده و در پایین صندلی قفل می‌شود. به‌دلیل اینکه پس از بسته‌شدن، سه نقطه اتصال وجود دارد، این کمربندها را سه نقطه‌ای می‌نامند.

استاندارد جهانی در نیم قرن
اکنون بیش از ۵۰ سال از اختراع کمربند ایمنی سه‌نقطه‌ای گذشته است؛ اختراعی ساده که جان بسیاری را نجات داده است. در یک نمونه، طبق آمارها، سالانه 11هزار نفر در آمریکا به‌دلیل استفاده از کمربند ایمنی سه‌نقطه‌ای از مرگ رهایی می‌یابند. با این حال از همان ابتدای ساخت و به‌کارگیری تا به امروز، مقاومت‌هایی برای بستن کمربند از سوی رانندگان و سرنشینان مشاهده شده و می‌شود.