دورخیز برای فتح گیشه بهاری
بررسی پدیده اکران نوروزی یکماه پیش از عید
مسعود میر\خبرنگار:
اگر تا ابتدای دهه80 به فیلمسازان برای اکران فیلمشان در نوروز پیشنهادی داده میشد شاید چندان از آن استقبال نمیکردند اما این روزها اکران نوروزی برای فیلمسازان مختلف چیزی شبیه یک رؤیاست. فروش تضمین شده فیلمها در تعطیلات کشدار آغاز سال، حالا خیلیها را برای سنجاقکردن فیلمشان به اکران نوروزی به تلاطم واداشته است و نتیجه هم اینکه این روزها و حدود یکماه به بسته شدن پرونده سال96، مدعیان پیروزی در رقابت برای تصاحب حواله اکران نوروزی روزهای پرجنبوجوشی را سپری میکنند.
قاعده بازی
«معمولا روال بر این بوده که فیلمهایی که از قبل برای نمایش نوبت داشتند به اکران نوروزی میرسیدند و البته هر سال فیلمهایی که سیمرغ بهترین فیلم از نگاه مردم را به خانه برده بودند هم در این فهرست جای خود را بازمیکردند. در کنار این فیلمها معمولا یکی دو فیلم هم از میان فیلمهایی که پروسه تبلیغات طولانی و جدی را از سر گذرانده بودند در اکران نوروز به حق خود میرسیدند.» این حرفهای غلامرضا فرجی، سخنگوی شورای صنفی نمایش درباره مقررات گزینش فیلمها برای اکران نوروزی است که البته نکات دیگری را هم شامل میشود. او میگوید: «در این سالها فیلمهای کمدی در اکران نوروز بیش از سایر فیلمها در فروش گیشه جواب دادهاند اما فراموش نکنید که تنوع ژانر، نکته مغفول این فصل اکران است. به اعتقاد بنده در اکران نوروز اگر فیلم کمدی، کودک و حتی تاریخی هم گنجانده شوند فروش قابل اعتنایی را تجربه خواهند کرد.»
فرجی در پاسخ به این سؤال که تاکنون چه فیلمهایی برای اکران نوروز بهصورت جدیتر اقدام کردهاند هم تأکید میکند: «واقعیت این است که تاکنون هیچ قراردادی به شورای صنفی نمایش ارائه نشده و تمام نامهایی که شنیده میشوند در حد گمانهزنی است. البته قرار است در جلسه روز دوشنبه (امروز) شورای صنفی نمایش، آییننامه جدید این شورا به تصویب برسد و قراردادهای نمایش براساس این آییننامه جدید بسته شوند.» سخنگوی شورای صنفی نمایش همچنین درباره موضوع عدمنیاز فیلمهای حاضر در جشنواره فیلم فجر به دریافت پروانه نمایش مجدد که پیشتر دبیر جشنواره دربارهاش سخن گفته بود هم توضیح داد: «درست است که این فیلمها پروانه نمایش دارند اما تا جایی که به ما مربوط میشود فیلمهای حاضر در جشنواره هم در مقطع اکران باید یک پروانه جداگانه نمایش برای شورای صنفی نمایش دریافت کنند.» فرجی همچنین درباره جزئیات و تغییرات آییننامه جدید این شورا هم گفت: «آییننامه شورای صنفی نمایش دوساله بود و با پایان یافتن این زمان، تدوین آییننامه جدید آغاز شده و باید به تصویب برسد؛ مثلا در آییننامه گذشته اگر فیلمی در اسفند اکران میشد و بعد تا اکران نوروزی روی پرده بود روزهای نمایشاش در اسفند در سقف 7هفته نمایش آن فیلم محاسبه نمیشد اما در آییننامه جدید چنین موردی حذف شده و آغاز اکران نوروزی در اسفند از همان روز اکران محاسبه خواهد شد؛ بهعنوان مثال برای فیلم آقای مجیدی که از هفته قبل باید اکران میشد و نشد از نظر شورای صنفی نمایش یک هفته نمایش تا همین امروز درنظر گرفته شده است.» غلامرضا فرجی همچنین با اشاره به افزایش تعداد پردیسهای سینمایی افزایش سقف تعداد حوالههای سینما برای هر فیلم را هم جزو موارد دیگر این تغییر اساسنامه ذکر میکند.
حکایت فصلها و فیلمها
«فیلم باید بهگونهای باشد که در نوروز یا هر زمان دیگر امکان جذب مخاطب را داشته باشد.اینکه صرفا روی فیلمهای طنز برای اکران نوروز تمرکز داشته باشیم اصلا خوب نیست و باید سبد اکران نوروز ترکیبی باشد از انواع فیلمهای مختلف چه طنز و چه تلخ.» محمدقاصد اشرفی که خودش رئیس هیأت مدیره انجمن سینماداران است این حرفها را میگوید و معتقد است: «جنس سینما باید برای هر دوره اکران جور باشد و اگر فیلمها خوب باشند راه فتح گیشه هموار خواهد بود؛ حالا چه در بهار چه در زمستان.» اشرفی میگوید: «ما میتوانیم بهعنوان سینمادار و کارشناس فقط به صاحبان فیلمها پیشنهاد بدهیم که فیلمشان برای اکران در این ایام مناسب است یا نه اما واقعیت این است که در سالهای اخیر همه میخواهند فیلمشان را به قطار اکران نوروز برسانند؛ غافل از اینکه فیلم اگر بد باشد در نوروز هم توسط همان مخاطبانی داوری میشود که در فصول دیگر.» رئیس هیأت مدیره انجمن سینماداران درباره اینکه آیا قبول دارد هماکنون، طلاییترین فصل اکران همین اکران نوروز است، میافزاید: «باید پذیرفت که نوروز و تابستان، 2مقطع طلایی اکران در سینمای ایران هستند اما باز هم تأکید میکنم فیلم خوب در هر فصلی اکران شود مشتری خودش را پیدا میکند. ما اهمیت فصل اکران را رد نمیکنیم اما فیلم مهمتر از هر چیز دیگری است.»
لژنشینی در بهار
فهرست فیلمهایی که برای اکران نوروز در این چند وقت جسته و گریخته منتشر شده آنقدر مطول است که پرداختن به آنها گزارش دیگری میطلبد، اما در بین آنهایی که شانس بیشتری برای قرق کردن سینماهای کشور در روزهای بهار دارند بعضی نامها جدیتر و محتملتر از بقیه بهنظر میرسند. از یک سو با توجه به نگاه مثبت به فیلمهای کمدی در این مقطع نمیشود از کنار فیلمهای «لسآنجلس تهران»، «لونه زنبور»، «تگزاس»، «هزارپا»، «مصادره» و «دم سرخها» که محتوای طنز دارند به راحتی گذشت. از سوی دیگر «تنگه ابوقریب» و «به وقت شام» هم جز نامهایی هستند که شاید در نوروز اکران شوند. بهجز اینها نام «چهارراه استانبول»، «فراری»، «جاده قدیم» و «لاتاری» هم برای اکران در نوروز به گوش میرسد. نکته آخر اینکه «بدون تاریخ بدون امضاء» و «پشت ابرها» احتمالا در نوروز هم روی پرده خواهند بود.