تیغ قاچاقچیان چوب بر گلوی جنگل‌های زنجان

این روزها خبر قاچاق چوب بسیار شنیده می‌شود، اقدامی که سودآوری بالایی برای فرصت‌طلبان دارد در حالی که بریده شدن هر درخت ریه‌های تنفسی محیط‌زیست را از کار می‌اندازد و زندگی موجودات روی زمین را با خطر جدی مواجه می‌کند. 

به گزارش ایرنا، آلودگی هوا، وقوع سیل، رانش زمین، از بین رفتن گیاهان بومی و گونه‌های ارزشمند و آسیب به محیط‌زیست جانوران و انسان‌ها فقط بخشی از مضرات قاچاق چوب است که باید با فرهنگ‌سازی و آگاهی‌بخشی به عموم مردم و تلاش بیشتر متولیان این بخش از گسترش آن جلوگیری کرد. 


خرید چوب از فروشندگان مجاز

یک فعال عرصه چوب گفت: چوب کاربردها و استفاده‌های بسیاری برای انسان دارد. ماده‌ای ارزشمند و راهبردی به شمار می‌رود که از قدیم‌الایام مورد توجه بوده است. با این همه دلیل نمی‌شود که درختان جنگلی را به بهانه فروش و کسب درآمد قطع کنیم. 

کریم نجفی پدیده قاچاق چوب را‏، به عنوان یک تجارت تلخ، ناخوشایند و منفعت‌طلبانه عنوان کرد و افزود: درست است که صنعت چوب رو به گسترش است اما وجود جنگل‌ها نیز برای بشر امری بسیار حیاتی است و نباید اجازه داد قاچاقچیان به جان درختان جنگلی بیفتند و از طریق فروش آنها سودجویی و کسب درآمد کنند. بهتر است خریداران نیز از فروشندگان مجاز چوب مورد نیاز خود را تهیه کنند. 

یک شهروند زنجانی نیز بیان کرد: قاچاق درختان جنگلی چیزی جز تخریب محیط‌زیست و تهدید زندگی انسان‌ها نیست. قانون نباید اجازه دهد عده‌ای سودجو و فرصت‌طلب با به خطر انداختن جان دیگر انسان‌ها و گونه‌های جانوری کسب درآمد کنند. 

وی ادامه داد: اگر نفس جنگل‌ها به شماره بیفتد در این صورت انسان‌ها نیز از آسیب در امان نخواهند ماند. لازم است دستگاه‌های ذی‌ربط با افرادی که به صورت غیرمجاز مبادرت به قطع درختان و قاچاق چوب می‌کنند برخورد جدی‌تری داشته باشند و جریمه‌های بازدارنده‌ای را در این خصوص اعمال کنند. 


تقاضا برای مصرف چوب

مدیر روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان زنجان گفت: حتی در دنیای مدرن امروزی هم جنگل‌ها برای بشر منابع حیاتی محسوب می‌شوند، اما متاسفانه این روزها قاچاق چوب به یک نگرانی‌ و معضل بزرگ تبدیل شده است. اگر این روند به همین ترتیب ادامه داشته باشد در این صورت باید با جنگل‌ها و سرسبزی طبیعت بکر و تماشایی خداحافظی کنیم. 

امجد باقری خاطرنشان کرد: بشر از دیرباز با کاربردهای چوب آشنا شده است و از آن در بخش‌های گوناگون از جمله ساخت خانه، ادوات کشاورزی و کشتی استفاده می‌کند. امروز هم بسیاری از کشورهای جهان به چوب به عنوان یک صنعت مهم و ارزآور نگاه می‌کنند. 

وی توضیح داد: قطع بی‌رویه درختان و قاچاق چوب چیزی جز تهدید حقوق عامه مردم و منفعت‌طلبی و سودجویی نیست. باید با جدیت بیشتری با این معضل جدی که تهدید‌کننده محیط‌زیست و خطرآفرین برای انسان‌ها و گونه‌های جانوری است برخورد شود. 

مدیر روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان زنجان افزود: امروز افزایش تقاضا برای مصرف چوب، باعث قاچاق روزافزون این محصول شده و سودجویان و فرصت‌طلبان را بر آن داشته است تا برای درآمدزایی به جان درختان جنگل بیفتند. آنان به این‌ امر مهم که بهره‌برداری از جنگل‌ها باید مطابق با قانون و مقررات تدوین شده باشد، چندان توجهی ندارند. 


بیابان‌زایی

رئیس محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان زنجان گفت: افراد سودجو و فرصت‌طلب به جان جنگل‌ها و مراتع می‌افتند و با قطع درختان به منظور قاچاق آن، پوشش گیاهی را از بین می‌برند و بدین‌ترتیب بستر و زمینه لازم را برای وقوع سیل و فرسایش خاک فراهم می‌کنند و سبب گسترش بیابان‌زایی می‌شوند. 

علی قره‌چه‌لو با بیان این‌که قطع درختان به منظور قاچاق چوب بر پیکره طبیعت ضربه‌ای سخت و زیانبار وارد می‌آورد، افزود: تخریب جنگل‌ها که عمدتا به علت تهیه چوب و قاچاق آن صورت می‌گیرد زیستگاه و پناهگاه حیات وحش موجود در این مناطق را از بین می‌برد و باعث نابودی گونه‌های مختلف جانوری می‌شود. 

این کارشناس ارشد محیط‌زیست ادامه داد: ریشه‌های درختان در تثبیت خاک نقش مهمی دارند و از طرفی نیز درختان جنگلی بهترین کنترل‌کننده فرسایش بادی و آبی خاک هستند و رطوبت موجود در خاک را حفظ می‌کنند. در صورت تخریب جنگل‌ها و پوشش‌های گیاهی با کوچک‌ترین بارندگی و وزش باد، فرسایش خاک اتفاق می‌افتد و رطوبت موجود در خاک نیز حفظ نمی‌شود. 


برخورد با متخلفان

فرمانده یگان حفاظت اداره کل محیط‌زیست استان زنجان نیز اظهار کرد: ماموران این یگان از ابتدای سال تاکنون موفق به کشف 5 مورد قاچاق چوب شدند. قاچاقچیان چوب‌ها را به وسیله وانت‌نیسان انتقال می‌دادند. 

اسماعیل قلی‌زاده با بیان این‌که در سال ۹۷ نیز محیط‌بانان این اداره یک مورد قاچاق چوب را کشف و ضبط کردند، گفت: قاضی پرونده برای ۲ نفر از ۶ متهم دستگیرشده، رأی منع تعقیب صادر کرد و پرونده 4 متهم دیگر نیز هنوز منتج به رأی نهایی نشده است. 

وی با بیان این‌که از این قاچاقچیان چوب در مجموع حدود ۱۶ تن چوب که به صورت غیرمجاز حمل می‌شد کشف شد، افزود: ماموران یگان حفاظت محیط‌زیست اجازه تخریب جنگل‌ها را در مناطق تحت مدیریت نمی‌دهند و در صورت مشاهده تخلف، برابر ضوابط و مقررات قانونی با افراد خاطی رفتار می‌شود. 


رکود گردشگری

رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان طارم نیز گفت: در یکی دو سال اخیر متاسفانه قطع درختان جنگلی برای قاچاق چوب در این شهرستان توسط سودجویان شدت گرفته است و خاطیان با این کار محیط زیست، حیات وحش و منابع طبیعی را در معرض تهدید و خطر قرار داده‌اند. 

غلامرضا عباسی تصریح کرد: طارم به دلیل شرایط آب‌وهوایی خاص و مناسب، وجود زمین‌های حاصلخیز، رودخانه‌های خروشان و جنگل‌ها و باغ‌های زیبا و شگفت‌انگیز، یکی از مناطق بسیار بکر و دیدنی برای جذب گردشگران طبیعت است. نباید اجازه دهیم با قطع درختان و تخریب جنگل‌ها، فرصت اقتصادی بالا و توسعه اقتصادی این شهرستان از میان برود. 

وی با بیان این‌که قطع درختان و تخریب مراتع، محرومیت از صنعت گردشگری را به دنبال دارد، افزود: از یک طرف وجود مشکلات اقتصادی و از سوی دیگر گرانی قیمت چوب و افزایش تقاضای کارخانه تولید چوب باعث شده است قطع بی‌رویه درختان جنگلی و قاچاق چوب در این شهرستان نیز سیر صعودی پیدا کند و فرصت‌طلبان و سودجویان تیشه به ریشه جنگل‌ها بزنند. 

رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان طارم با بیان این‌که پول هنگفت و تقاضای بیشتر، بستر و زمینه را برای قطع درختان جنگلی و قاچاق چوب فراهم‌ کرده و باعث افزایش این معضل جدی شده است، گفت: قاچاقچیان چوب به هر طریق ممکن سعی در انتقال این محصول به بیرون از شهرستان دارند. در این میان ماموران یگان حفاظت محیط‌زیست و منابع طبیعی بیکار ننشسته‌اند و با پایش و رصد مناطق، جلو قطع درختان و تخریب جنگل‌ها را می‌گیرند.

عباسی بیان کرد: ماموران یگان حفاظت محیط‌زیست در صورت مشاهده قاچاقچیان چوب در مناطق تحت مدیریت مستقیما وارد عمل می‌شوند و اگر خارج از این مناطق باشد با هماهنگی و همکاری ماموران یگان حفاظت منابع طبیعی با خاطیان برخورد کرده و از تخریب جنگل‌ها جلوگیری می‌کنند. 

به گفته وی، به هر میزان که مناطق جنگلی بکر و طبیعی تخریب می‌شود زیستگاه و پناهگاه حیات وحش نیز مورد تهدید قرار می‌گیرد و جان گونه‌های جانوری با خطر مواجه می‌شود و در این میان انسان‌ها نیز از این تهدید و خطر مصون نمی‌مانند، چراکه جانوران در معرض تهدید به باغ‌ها و اراضی زراعی هجوم می‌آورند و تعارض حیوان به حیوان و حیوان به انسان اتفاق می‌افتد. 


برخورد پلیس

رئیس پلیس آگاهی استان زنجان نیز از پدیده قاچاق چوب، ابراز ناخوشنودی کرد و گفت: عوامل نیروی انتظامی با افرادی که مبادرت به قطع درختان و قاچاق چوب می‌کنند قاطعانه و بدون هیچ اغماضی برخورد می‌کنند. 

سرهنگ کارآگاه جعفر رحمتی به کشفیات چوب‌های قاچاق از ابتدای امسال تاکنون اشاره کرد و افزود: پلیس آگاهی زنجان طی این مدت موفق به کشف ۳۵ هزار و ۶۰۰ کیلوگرم انواع چوب قاچاق در شهرستان‌های این استان شده است. 

وی با بیان این‌که در این زمینه 7 پرونده تشکیل شده است و متهمان نیز دستگیر شدند خاطرنشان کرد: افراد دستگیرشده به منظور اعمال قانون به مراجع قضایی تحویل داده شده‌اند. این میزان چوب قاچاق کشف و ضبط شده در مقایسه با مدت مشابه پارسال بیش از ۴۰ درصد افزایش داشته است. 


مناطق پرتهدید

جانشین فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان نیز گفت: در 4 ماه نخست امسال ۲۲ دستگاه خودرو حامل ۶۰ اصله درخت جنگلی که به طور غیرمجاز حمل می‌شد از سوی ماموران این یگان توقیف شد. 

عباس لطفی با بیان این‌که ماموران یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری این استان در سال ۹۷ نیز ۳۷ دستگاه خودرو حامل بار قاچاق ۱۲۰ اصله درخت جنگلی را توقیف کردند، افزود: در این زمینه برای متهمان دستگیرشده پرونده تخلف تشکیل شد و بعد از انجام مراحل اداری از خاطیان تعهد محضری اخذ می‌شود تا دیگر دست به قطع درختان و قاچاق چوب نزنند. 

وی با اشاره به این‌که درختان جنگلی چنار، قره‌آقاج، گردو، اوجا و سقز در معرض بیشترین تهدید از طرف قاچاقچیان چوب هستند، اظهار کرد: قاچاق چوب بیشتر در شهرستان طارم، مسیر تهم ـ چورزق و درشهرستان زنجان در منطقه ارمغانخانه صورت می‌گیرد. 

جانشین فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان ادامه داد: جنگل‌های طارم در مناطقی مانند جنگل ارس جیش‌آباد، چرزه، جمال‌آباد، مینا، خساره و سرداب قرار دارد. علاوه بر ارس در این منطقه، گونه‌های جنگلی دیگری نظیر بنه، بلوط، بادام وحشی، زالزالک، سیاه‌تلو، انار وحشی، نارون، زبان گنجشک و داغ‌داغان نیز وجود دارد. 

به گفته لطفی، متاسفانه در ماه‌های اخیر به علت مشکلات اقتصادی موجود در جامعه، گران شدن قیمت چوب و همچنین تقاضای بیشتر کارخانه‌های تولید صنایع چوبی، قاچاق چوب در شهرستان طارم رواج پیدا کرده است و قاچاقچیان برای رسیدن به سود مالی بیشتر بلای جان منابع طبیعی و محیط‌زیست بکر این شهرستان شده‌اند به طوری که این قاچاقچیان ریسک قاچاق چوب را در برابر پولی که در ازای یک شب کار پرداخت می‌شود به جان می‌خرند تا درآمد هنگفتی از این راه کسب کنند. 

وی گفت: به دلیل کسب درآمدهای هنگفت، برخی افراد بومی نیز با وجود احتمال گرفتار شدن در تله مأموران حفاظت از جنگل منابع طبیعی و گشت‌های پلیس، مخاطرات را به جان می‌خرند و با سودجویان همراه می‌شوند. 

جانشین فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان خاطرنشان کرد: قاچاقچیان و سودجویان عمدتا به تخریب چنارستان‌ها و درختان پَدِه در کنار رودخانه‌های شهرستان طارم اقدام می‌کنند و به تدریج باعث از بین رفتن این منابع عظیم و شگفت‌انگیز خدادای می‌شوند. این کار موجب نگرانی علاقه‌مندان به طبیعت و مسئولان ذی‌ربط شده است. 


قوانین مربوط به قاچاق چوب

در قانون جنگل‌ها و مراتع کشور مصوب هشتم شهریور ۱۳۳۸، قانون‌گذار سوءاستفاده و بهره‌برداری غیرمجاز از جنگل‌ها و مراتع را مشمول مقررات مربوط به قاچاق قرار داده است.

همچنین طبق قانون حفاظت و بهره‌‌برداری از جنگل‌ها و مراتع کشور مصوب ۲۵ مرداد ۱۳۴۶، حمل چوب، هیزم و زغال حاصله از درختان جنگلی در همه نقاط کشور به استثنای داخل شهرها بدون تحصیل پروانه حمل از سازمان جنگل‌بانی ممنوع است. چنانچه مرتکب پروانه بهره‌برداری نداشته باشد، طبق قانون مجازات مرتکبان قاچاق، تحت تعقیب و مجازات قرار خواهد گرفت. 

براساس قانون نحوه اعمال تعزیرات حکومتی راجع‌به قاچاق کالا و ارز مصوب ۱۲ اردیبهشت‌ ۱۳۷۴ مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز مرتکبان جرایم قطع اشجار جنگلی و قاچاق چوب، هیزم و زغال مستحصله نمی‌شوند و با مرتکبان این‌گونه جرایم طبق قانون سابق رفتار خواهد شد.