لحظه درنگ شلیک

محمدناصر احدی/روزنامه‌نگار

اگر بخواهیم به جایگاه «ایزی رایدر» در فرهنگ آمریکا پی ببریم، این گفته دنیس هاپر ـ کارگردان و بازیگر فیلم ـ راهگشا خواهد بود: «مشکل کوکائین در ایالات متحده در واقع به‌خاطر من ایجاد شد. تا پیش از «ایزی رایدر» هیچ کوکائینی در خیابان‌ها نبود. بعد از «ایزی رایدر»، کوکائین همه‌جا پیدا می‌شد.» جز این، بسیاری از گروه‌های موتورسواری از سروشکل و نوع زندگی کولی‌وار شخصیت‌های فیلم الگوبرداری کردند و تمام هم‌‌وغمشان این بود داستانی را که روی پرده دیده بودند، در دنیای واقعی زندگی کنند. البته، مثل همیشه، افرادی هم بودند که فیلم را به‌خاطر اثرات مخربی که بر ذهن جوانان داشت، سرزنش کنند و حتی جرائمی را که پس از نمایش «ایزی رایدر» به وقوع می‌پیوست، به فیلم ربط ‌دهند. از لحاظ ارزش سینمایی نیز، وقتی این فیلم کم‌خرج در سال 1969با موفقیتش هالیوود را شوکه کرد، هالیوود جدید شد. در این دوران، کارگردانان بااستعدادی مثل اسکورسیزی، کاپولا و اسپیلبرگ در کنار بازیگران مستعدی مثل رابرت دنیرو و جک نیکلسون به چهره‌های پرنفوذی تبدیل شدند که تعدادی از شاهکارهای تاریخ سینما را خلق کردند.
پیتر فوندا به‌عنوان بازیگر، فیلمنامه نویس و تهیه‌کننده «ایزی رایدر» که سرمایه ساخت فیلم را فراهم کرد، سعی کرد کار را به شیوه استادش، راجر کورمن ـ کارگردان فیلم‌های مستقل کم‌خرج ـ به سرانجام برساند. فوندا درباره تأثیر کورمن بر روش فیلمسازی‌اش گفته بود: «راجر همیشه آرامش ظاهری‌اش را حفظ می‌کرد. دنیس موقع ساختن «ایزی رایدر» هیچ‌وقت ظاهر آرامی نداشت. لحظه‌ای را که ماشه چکانده می‌شود ولی فشنگ هنوز از پوکه خارج نشده، «درنگ شلیک» می‌نامند. «ایزی رایدر» برای من و دنیس به‌منزله لحظه «درنگ شلیک» بود. البته، در وجه هنری و اعجاب‌انگیزش و اگر من ندیده بودم که چطور راجر در مقابل انواع مشکلات عجیب‌وغریب آرامشش را حفظ می‌کند، نمی‌توانستم آرام بمانم.»