مهارت‌آموزی آری، مدرک‌گرایی نه

مرجان فرهمند | خراسان رضوی-خبرنگار:


5 مرکز جامع علمی کاربردی جدید در خراسان رضوی به تازگی افتتاح شده است؛ یکی در حوزه گردشگری در هتل بین‌المللی قصر طلایی و دیگری در حوزه صنعت غذا در مجموعه زعفران و صنایع‌غذایی سحرخیز، یک مرکز در حوزه تربیت بدنی در مجموعه تربیت بدنی آستان قدس رضوی و 2 مرکز دیگر در موسسه خیریه کوثر گناباد و بوستان مهر در حوزه نگهداری از کودکان بد‌سرپرست و بی‌سرپرست و سالمند افتتاح شده است.یکی از سیاست‌های دانشگاه جامع علمی کاربردی، ارائه آموزش‌های مهارتی و جلوگیری از مدرک‌گرایی است. بر این اساس و با توجه به اجرای طرح آمایشی در استان، نیازهای آموزشی شناسایی شدند و 5 مرکز جدید آموزش علمی کاربردی در محیط واقعی کار افتتاح شده است. 

«مرتضی تشکری» رئیس دانشگاه جامع علمی کاربردی خراسان رضوی با بیان مطلب بالا می‌گوید: بر اساس فعالیت‌های شغلی و متناسب با محیط‌های واقعی کسب‌و‌کار توانستیم ۴۵ رشته در حوزه صنعت، ۱۲ رشته در حوزه کشاورزی، ۲۱ رشته در حوزه خدمات اجتماعی و مدیریت و ۳۱ رشته در حوزه فرهنگ و هنر را پوشش دهیم.وی بیان می‌کند: از ابتدای مهر، ۴۰ مرکز علمی کاربردی در سطح استان در ۱۰۹ رشته دانشجو می‌پذیرد. تمام مراکز ما در خراسان رضوی در سطح قابل قبولی قرار داشته و برای ۳۰۵ کد رشته پذیرش دانشجو دارد. در حال حاضر در استان ظرفیت پذیرش ۲۳ هزار دانشجو را داریم.


نبود زیرساخت‌

«محمدحسین امید» رئیس دانشگاه جامع علمی کاربردی کشور می‌گوید: این دانشگاه، نیمه‌دولتی و وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است و با هدف ارتقای سطح مهارت شاغلان بخش‌های مختلف اقتصادی و افزایش مهارت‌های حرفه‌ای فارغ‌التحصیلان که فاقد تجربه اجرایی هستند، مهر 1370 به‌ تصویب رسید.به گفته وی، این دانشگاه در دوره‌ای به علت ضرورت‌هایی، به‌ سرعت توسعه یافت. در دوره آموزشی که در سطح آموزش عالی به «دوره طلایی» معروف بود، تعداد دانش‌آموختگان این دانشگاه به مرز 5 میلیون نفر رسید. البته دوام این دوران یک تا 2 سال بیشتر نبود و پس از آن آمار تعداد دانشجویان به 3 میلیون نفر کاهش پیدا کرد. 

وی ادامه می‌دهد: از این تعداد کاهش دانشجو نتیجه می‌گیریم که هر توسعه کمی بدون در نظر گرفتن زیرساخت و شرایط، سبب کاهش کیفیت می‌شود. تعداد دانشجویان در دوران کوتاهی افزایش یافت و مجموعه آموزش عالی کشور توان مدیریت تمامی آنها را نداشت. بسیاری از دوره‌های علمی کاربردی هم بدون فعالیت هنری برگزار شد. امید با بیان این‌که اکنون توسعه کیفی در دستور کار این دانشگاه قرار دارد، اظهار می‌کند: لزوما آموزش‌های این دانشگاه باید بر مبنای مهارت باشند تا بتواند دانشجویان خلاق، کارآفرین و شغل‌محور تربیت کند.

در همین راستا از ابتدای مهر امسال 32 مرکز تخصصی مهارت‌محور با چارچوب‌های جدید کیفی در محل اشتغال دانشجویان فعالیت خود را آغاز می‌کند. امکان افزایش این تعداد تا ۴۰ مرکز در صورت اتمام کارهای مربوط به راه‌اندازی وجود دارد.رئیس دانشگاه جامع علمی کاربردی کشور می‌افزاید: طبق ساماندهی رشته‌های موجود در دانشگاه و طرحی تحت عنوان خوشه‌بندی، مهر امسال هر رشته‌ای در خوشه‌های تخصصی خود فعالیت می‌کند. وی هدف و مسیر اصلی این دانشگاه را تربیت نیروی ماهر برای کشور می‌داند و می‌گوید: براساس قانون برنامه ششم توسعه سهم آموزش‌های مهارتی باید ۳۰ درصد باشد که برای تحقق این هدف نیازمند ساماندهی دانشگاه جامع علمی کاربردی بودیم و تاکنون موفق عمل کرده‌ایم.


اساسنامه دانشگاه جامع علمی کاربردی

این دانشگاه بعد از گذشت 25 سال از تاسیس در سال 1395 بعد از آماده‌سازی ساختار خود با شرایط جدید و بر مبنای کیفیت‌گرایی اساسنامه خود را تنظیم کرد. رئیس دانشگاه جامع علمی کاربردی کشور با بیان این‌که گام‌های مثبتی برای تحقق توسعه کیفی این دانشگاه برداشته شده است، اظهار می‌کند: سیاست توسعه کیفی در دوره جدید این دانشگاه در دستور کار قرار گرفته است، بنابراین برخی ساختار‌های این دانشگاه تغییر کرد و ساماندهی شد.امید بیان می‌کند: از مشکلاتی که در گذشته برای مدرسان دانشگاه علمی کاربردی وجود داشت، موقتی بودن آنها در دانشگاه بود. این مشکل با تصویب آیین‌نامه‌ای در شورای مرکزی آموزش برطرف شد. 

وی ادامه ‌می‌دهد: در حال حاضر بیش از ۹۵ درصد رئیسان مرکز مشخص شده‌اند و در دوره ۴ ساله فعالیت می‌کنند. این مسئول می‌افزاید: سال‌ها قبل نظام‌نامه‌ای برای پذیرش مدرسان جدید وجود نداشت، به همین علت بالغ بر 50 هزار مدرس فاقد شرایط لازم در این دانشگاه‌ها فعالیت می‌کردند ولی از سال 1395 ورودی مدرسان نظام‌مند شد. امید می‌گوید: دانشگاه‌ها به صورت سالانه فراخوان می‌دهند و به طور میانگین از هر 4 نفر یک مدرس انتخاب می‌شود. خوشبختانه در خراسان رضوی تمامی مدرسان ارزیابی شدند و از ابتدای مهر فقط مدرسانی مشغول می‌شوند که در کارگروه‌های ارزیابی مورد بررسی قرار گرفته‌ باشند.رئیس دانشگاه جامع علمی کاربردی کشور بیان می‌کند: برنامه‌های درسی مهارتی نیز در این دانشگاه باید بازنگری و با نیازهای روز تطبیق داده می‌شدند. در این زمینه با همکاری متخصصان و نخبگان در حوزه‌های مختلف این برنامه‌ها در حال بازنگری هستند. 


سطح‌بندی مراکز آموزشی دانشگاه علمی کاربردی

وی می‌گوید: مراکز دانشگاه جامع علمی کاربردی به 4 سطح تقسیم شده‌اند. با توجه به ضوابط و شرایط دانشگاه هیچ‌کدام از مراکز در سطح یک نیستند. 250 مرکز هم در سطح 2 قرار دارند که آمار قابل توجهی است. مراکز سطح 4 کیفیت نامطلوبی دارند ولی می‌توانند به فعالیت‌ ادامه بدهند. البته مراکزی که طی 2 سال گذشته در این سطح باقی مانده‌اند از دایره فعالیت خارج می‌شوند.این مسئول تصریح می‌کند: 200 مرکز از ابتدای فعالیت خود ارتقا یافته‌اند، برخی نیز به سطح پایین‌تری رفته‌اند. این مراکز در صورتی که به سطح بالاتری نرسند تا سال آینده از دایره پوشش دانشگاه‌های علمی کاربردی خارج می‌شوند.