فناوری
جنبش‌جهانی حق‌تعمیر
کاربران در دنیا برای مقابله با تعمیرنشدن گجت‌ها جنبشی راه‌انداخته‌اند تا از سوی شرکت‌ها مجبور به خریدن کالاهای جدید نشوند
چند سالی است که تعمیرکردن گجت‌های مختلف از جمله موبایل‌ها به تدریج سخت‌تر شده است. بسیاری از کاربران حالا اعتقاد دارند که شرکت‌های فناوری از قصد گجت‌های مختلف را به شکلی می‌سازند که تعمیر آنها غیرممکن یا بسیار سخت باشد و در صورت خرابی، کاربر مجبور به خریدن گجت نو و جدیدی شود. برای بسیاری از شرکت‌های تولیدی، بهتر است که شما پس از خراب‌شدن محصول، آن را دور بیندازید و سراغ خرید جنس نو بروید. این موضوع در خصوص دستگاه‌ها و وسایل برقی و الکترونیک بیشتر صدق می‌کند. خرید یک وسیله نو طبیعتا برای مشتری‌ها هم می‌تواند بهتر باشد، البته به‌شرط آنکه وسیله، عمر خودش را کرده باشد. در عین حال زمانی که محصول، هنوز قابل‌استفاده است و می‌شود آن را با یک تعمیر ساده، وارد چرخه کار کرد، خرید یک دستگاه نو، هزینه اضافی محسوب می‌شود.
حق تعمیر
در بسیاری از کشورهای غربی، زمانی که گارانتی دستگاه به پایان می‌رسد و آن وسیله به تعمیر نیاز پیدا می‌کند، تنها امکان تعمیر در شرکت سازنده وجود دارد. به عبارت ساده‌تر، حق تعمیر دستگاه با شرکت تولیدکننده آن است. این موضوع، دردسرهای فراوانی را برای مصرف‌کنندگان به‌وجود آورده است
نبود قطعه
چندی پیش خانمی دستگاه «مک‌بوک‌ایر» مدل2018 خود را به شرکت کامپیوتری سیاتل غربی برد. روی دستگاه مقداری آب ریخته شده بود. متخصصان دستگاه را تحویل گرفتند و پس از باز‌کردن آن دریافتند که این رایانه به‌سادگی و با تعویض «پورت پاور» همه چیزش روبه‌راه خواهد شد اما مشکل این بود که آنها قطعه نو را از کجا باید پیدا می‌کردند؟! اریک تیشکوف، رئیس شرکت در این باره می‌گوید: «ما نمی‌توانیم از شرکت اپل بخواهیم که برای‌مان قطعه‌ای را ارسال کند؛ چرا که آنها هیچگاه چنین کاری را انجام نمی‌دهند». نکته جالب اینکه او به‌غیر از خود شرکت اپل، از هیچ جای دیگری نیز نتوانست قطعه مورد نظر را تهیه کند. سرانجام داستان به اینجا ختم شد که آن خانم مجبور شد دستگاه دیگری بخرد و قید تعمیر را بزند؛ چراکه راهی جز این کار نداشت.
همه این‌کاره‌اند
بسیاری از مردم، مشکلات مشابهی را تجربه کرده‌اند که تنها به محصولات شرکت اپل مربوط نمی‌شده است. به‌عنوان نمونه، سطح تبلت‌های مایکروسافت به‌گونه‌ای است که اگر بخواهید تعمیراتی را داخل دستگاه انجام دهید، باید آن را بشکنید. اریک تیشکوف همچنین به این نکته اشاره کرد که شرکت‌هایی نظیر ایسوز نیز پاسخی به درخواست‌های مکرر برای ارسال قطعه نمی‌دهند. این درحالی است که برخی شرکت‌ها، حتی دستورالعمل‌های لازم برای تعمیر دستگاه‌های‌شان را هم در اختیار کسی قرار نمی‌دهند! وقتی شما با چنین شرایطی روبه‌رو می‌شوید، خواسته یا ناخواسته به سمت خرید دستگاه نو می‌روید. در واقع سیستم شما را وادار به چنین کاری می‌کند.
خودروهایی که به‌راحتی تعمیر نمی‌شوند
به گزارش همشهری، در صنعت خودروسازی موضوع تعمیر از نکات بسیار ضروری بوده و چنین مشکلاتی به‌وضوح قابل رویت است. بری استینبرگ از مکانیک‌ها و دارنده یکی از نمایندگی‌های تعمیرگاه‌های زنجیره‌ای «دایرکت تایر» می‌گوید که در دهه1990 شاهد تغییر و تحولاتی اساسی در ساخت خودرو بوده است و خودروها به‌طرز عجیبی کامپیوتری و پیچیده شده‌اند. در مقابل سازندگان اطلاعات کمی درباره ساختار آنها ارائه می‌دهند که این موضوع کار برای تعمیر وسیله نقلیه را دشوارتر از قبل کرده است. حتی ساده‌ترین تعمیرات هم این روزها نمی‌تواند به آسانی توسط تعمیرگاه‌ها روی خودرو انجام شود. برخی قطعات قابل تعمیر هستند، اما شرکت سازنده ترجیح می‌دهد یک قطعه نو به شما بفروشد و از این راه سود بیشتری را به جیب بزند؛ سودی که از راه تعمیر آن قطعه هرگز نصیبش نخواهد شد.
ما تعمیر می‌کنیم
در مقابل چنین برخوردها و رفتارهای سودجویانه از سوی شرکت‌ها، فشارها افزایش یافت. طرفداران «حق تعمیر» در سراسر جهان قصد دارند، تولیدکنندگان را وادار کنند تا محصولات‌شان را تعمیرپذیرتر کنند. آنها همچنین خواستار توسعه ابزار و قطعات و بهبود آموزش‌های لازم برای تعمیرکاران شده‌اند. حتی کشاورزان هم می‌خواهند امکان آسان تعمیر تراکتورهای‌شان وجود داشته باشد. گای گوردن بایر، رئیس موسسه‌ای به‌نام «انجمن تعمیرات» در این باره می‌گوید: «وقتی مردم فهمیدند که چه کلاهی سرشان رفته است، دیوانه شدند. در مقابل ما با قدرت درحال رشد هستیم».
تعمیرگاه‌ها را فراموش نکنید
در بسیاری از کشورهای غربی، زمانی که گارانتی دستگاه به پایان می‌رسد و آن وسیله به تعمیر نیاز پیدا می‌کند، تنها امکان تعمیر در شرکت سازنده وجود دارد. به عبارت ساده‌تر، حق تعمیر دستگاه با شرکت تولیدکننده آن است. این موضوع، دردسرهای فراوانی را برای مصرف‌کنندگان به‌وجود آورده است. اگر قرار باشد تعمیرگاه ثالثی خودسرانه اقدام به تعمیر وسیله شما بکند، این نوعی جرم محسوب شده و شامل جرایم سنگینی می‌شود.
«حق»تعمیر
وقتی شبکه‌های اجتماعی وجود داشته باشد و شما بتوانید با یک هشتگ ساده به هدف‌تان نزدیک شوید، طبیعی است که برای موضوع تعمیر وسایل و دستگاه‌ها هم جنبش‌هایی در سراسر جهان شکل بگیرد. آنها با هشتگ حق تعمیر می‌خواهند به تولیدکنندگان بفهمانند که آنها حق ندارند، موضوع تعمیرگاه‌ها را نادیده بگیرند و آن را از روی بروشورها و کاتولوگ‌های تبلیغاتی خود حذف کنند.
تلاش‌ها نتیجه داد
سرانجام بسیاری از کشورها توانستند موضوع حق تعمیر را قانونی کنند. در 20 ایالت آمریکا، چنین حقی به رسمیت شناخته شده است. البته شرکت‌های تولیدکننده‌‌ای مانند اپل همچنان تلاش‌های خود را برای برگرداندن قانون به سود خود ادامه می‌دهند. آنها حتی می‌کوشند با تغییر در ساختار محصولات‌شان، تعمیرپذیری‌اش را به‌طرز قابل‌توجهی کاهش دهند.
