جاسوسبازی با هواوی
کشورهای آفریقایی، با کمک غول آیتی چینی، با مخالفان خود برخورد میکنند
هیچ شرکتی همچون هواوی، بر بازار آفریقا چیره نیست. بزرگترین شرکت مخابراتی دنیا، نهتنها زیرساختهای مخابراتی که تجهیزات جاسوسی و سانسور را برای دولتهای آفریقایی فراهم میکند. این اما تمام همکاریهای اطلاعاتی هواوی با حکومتهای خودکامه آفریقایی نیست؛ کارمندان این شرکت، خدماتی فراتر از این را هم برای دولتهای میزبان فراهم میکنند و به آنها در سرکوب مخالفان یاری میدهند.
سال گذشته در یک مورد، کارمندان هواوی بعد از ناکامی افسران اطلاعاتی اوگاندا، به کمک پلیس آمدند و به واتساپ و موبایل بابی واین، خواننده پاپی که به مخالف سیاسی یووری موسونی، رئیسجمهور کشور تبدیل شده نفوذ کردند که از طریق این نفوذ، برنامههای واین و همفکرانش در یک گروه واتساپی فاش شد و آنها بهخاطر برنامهریزی برای راهپیمایی حکومتی دستگیر شدند.
در زامبیا هم نیروهای امنیتی، با کمک تکنیسینهای هواوی، به موبایل و صفحه فیسبوک یک گروه از مخالفان نفوذ کردهاند.
هواوی مدتهاست که از سوی آمریکا متهم است که به بازوی جاسوسی دولت چین در خارج از این کشور تبدیل شده است اما با این حال این غول آیتی، بهشدت این اتهامها را رد میکند.
آنها در پاسخ به والاستریت ژورنال هم گفتهاند اتهامها درباره فعالیتهای غیرمجاز آنها در آفریقا، کاملا بیاساس است.
با وجود این، در برخی گزارشهای جهانی، به فروش دستگاههای تشخیص چهره به کشورهای آفریقایی توسط هواوی و برخی شرکتهای همکار آن اشاره شده است. اما این تمام خدمات امنیتی هواوی به این کشورها نیست؛ هواوی، در برنامههای ویژهای، نیروهای امنیتی و واحدهای اطلاعاتی کشورهای آفریقایی را هم که وظیفهشان زیرنظر گرفتن مخالفان سیاسی است آموزش میدهد.
اندرو دونپور از گروه مشاوره آر دبلیو آر در واشنگتن معتقد است که آفریقا در آینده اهمیت زیادی برای پکن خواهد داشت چون چین امیدوار است در آینده دور، کشورهای بیشتری را در دوران حکمرانی دیجیتال در اردوی خود داشته باشد. با این حال، هواوی و بنیانگذار آن رن ژنگفی که افسر سابق ارتش آزادیبخش خلق چین بوده، بارها تأکید کردهاند که بهصورت مستقل از دولت عمل میکنند و هرگز درخواستی هم از دولت مرکزی برای انجام فعالیتهای اطلاعاتی و جاسوسی نداشتهاند. اما آمریکا، با استناد به این اتهامها، هواوی را در لیست تحریم خود قرار داده است.
نفوذ به بهشت دیجیتال
تا همین چند سال پیش، کشورهای شرق و جنوب آفریقا، از نظر آزادی اینترنت و فضای باز رقابت، در سراسر جهان الگو بودند. اما این آزادی بینظیر، مخاطرات سیاسی زیادی برای حاکمانی که مدتهای طولانی بر قدرت بودند به همراه داشت و توجهها را بهخود معطوف کرد. در اوگاندا موسونتی در سال 2012متوجه این مسئله شد و از همان سال از نیروهای امنیتی خود خواست ابزارها و روشهایی برای مبارزه و مقابله با شبکههای اجتماعی و فضای مجازی پیدا کنند.
در این سالها، هواوی جای پای خود را در اوگاندا سفت کرده و قرارداد بعد از قرارداد پیش آمده تا اینکه حالا، تنها شریک دولت در زمینه ارتباطات و اطلاعات است.
هواوی، برنامههای مختلفی برای نیروهای امنیتی اوگاندا ترتیب داده است که یکی از آنها، فرستادن برخی از افسران اوگاندایی برای آموزش درباره دوربینهای امنیتی و شناسایی به الجزایر بوده است. الجزایر، ارتباطات مستحکمتر و نزدیکتری با هواوی دارد و برخی افسران آن، مدتی در دفتر مرکزی هواوی در شنژن در چین حضور داشتهاند. نیروهای اوگاندایی، برای کار با ابزارهای شناسایی و اطلاعاتی، توسط نیروهای اسرائیلی هم آموزش دیدهاند.
در سال 2018، تکنیسینهای هواوی از چین به اوگاندا آمدند تا بعد از افتتاح نخستین واحد سایبری در اوگاندا، کار با زیرساختها و ابزارهای این شرکت را آموزش بدهند. بعد از آن، نیروهای امنیتی حضور فعالتر و هجومیتری در فضای مجازی داشتهاند و دستگیری واین هم، البته با کمک چینیها، در همین راستا بوده است.
مدل فعالیت هواوی در زامبیا هم به همین شکل بوده و از قراردادهای کوچک به همکاری بنیادین با دولت رسیده است. همچون اوگاندا، هواوی در این کشور هم به تامینکننده روشها و ابزارهای شناسایی و اطلاعاتی نیروهای امنیتی تبدیل شده است.
با توجه به حضور گسترده هواوی در کشورهای آفریقایی، به راحتی میتوان پیشبینی کرد که این مدل، بهزودی در کشورهای بیشتری اعمال و اجرایی شود.