نمایش خوشبختی
درحالیکه دولت چین از تعطیلی کمپهای بازآموزی مسلمانان سینکیانگ خبر میدهد، نیویورکتایمز در گزارشی از افزایش این کمپها خبر داده است
دولت چین، اخیرا تلاش زیادی کرده است تا زندگی مسلمانان در منطقه کاشغر در غرب این کشور را عادی نشان دهد و مانور زیادی روی موفقیت پروژه بازآموزی آنها میدهد.
دولت، روزنامهنگاران را به منطقه دعوت کرده است تا بهبود شرایط زندگی مسلمانانی را که از نظر آنها مستعد افراطگرایی بودند، ببینند. در یک نمونه، روزنامهنگاران نیویورکتایمز توسط مقامات و مأموران دولتی به خانه عبدولی کبایر برده شدهاند تا با او صحبت کنند. او از نظر مقامات دولتی، نمونه افرادی است که بهخاطر حضور در کمپهای بازآموزی از خطر افراطگرایی دور شدهاند. به گزارش نیویورک تایمز، او که مشخصا از حضور این مقامات آشفته بوده، گفته است: «حالا اشتباهات مسیر زندگیام را تشخیص میدهم. حالا میدانم که چه چیزی درست است و چه چیزی غلط، چه چیزی قانونی و چه چیزی غیرقانونی است.» خانه او، همچون دیگر واحدهای ساختمانی که روزنامهنگاران به آن رفتهاند، مبلمانی بدون روح دارد و نشانهای از زندگی در آن به چشم نمیخورد.
حدود 2هفته پیش، دولت چین اعلام کرد که بیشتر کمپهای نگهداری مسلمانان تعطیل شده و بیشتر بازداشتشدگان آزاد شدهاند. این کمپها، بهخاطر چیزی که دولت چین مقابله با افراطگرایی اسلامی و اندیشههای ضدحکومتی در میان مسلمانان اویغور خوانده احداث شدهاند.
با این حال، روزنامهنگاران نیویورکتایمز در سفر هفتروزه خود به این منطقه، متوجه شدهاند که بیشتر این کمپها همچنان فعال هستند و حتی تعداد آنها بیشتر شده. تصاویر ماهوارهای هم ثابت میکنند که اخیرا تعداد این کمپها بیشتر هم شده است. با وجود وعده دولت چین برای شفافیت درباره پروژه بازآموزی اقلیت مسلمان، این کمپها در کمال مخفیکاری و تمهیدات امنیتی اداره میشود و دسترسی به آنها برای روزنامهنگاران غیرممکن است.
از سال گذشته، مستندات جدیدی درباره کار اجباری مسلمانانی که در این کمپها نگهداری میشوند هم بهدست آمده است. در کنار تعداد زیادی از این کمپها، کارخانههایی احداث شده که بهنظر میرسد نیروی کار آنها را همین مسلمانان بازداشتشده تشکیل میدهند.
دولت از انتقال مسلمانان به این کمپها برای دورههای بازآموزی دفاع میکند و این کار را برای مقابله با افراطگرایی در این منطقه ضروری میداند.
براساس تخمینها، بیش از یک میلیون نفر از خانوادههایشان جدا شدهاند و به این کمپها منتقل شدهاند. پیشتر گزارشهای زیادی درباره بدرفتاری، شکنجه و حتی مفقودشدن مسلمانان در این کمپها منتشر شده است. فعالان حقوق بشر و اعضای خانواده این بازداشتیها اعلام کردهاند که این افراد در این کمپها، مجبورند که عقاید و باورهای مذهبی خود را نفی کنند و ایدئولوژی حزب کمونیست چین را بپذیرند.
احداث این کمپها با انتقادهای گسترده جهانی همراه بوده است و بسیاری آن را بزرگترین فاجعه حقوق بشری چین بعد از ماجرای میدان تیانآنمن در سال1989 میدانند. با این حال، دولت مرکزی چین در طول 2سالی که این کمپها را احداث کرده، بدون شرمساری از این پروژه دفاع میکند.
شهرت ذاکر، فرماندار منطقهای سینکیانگ به نیویورکتایمز گفته است که این سیستم بازآموزی، موفق شده به هدف حذف جداییطلبی و افراطیگرایی دست پیدا کند. البته نشانههای مستقلی برای تأیید این ادعا در دست نیست.
مقامات سینکیانگ اخیرا قدمهایی برای تسهیل شرایط بسیار سخت سفر مردم برداشتهاند و سختگیریهای شدید امنیتی درشهرهای بزرگ منطقه ازجمله هاتون، یارکند و کاشغر کمتر شده است. ایستبازرسیها مشخصا کمتر شده اما مردم همچنان برای سفر بینشهری، باید توسط اسکنرهای چهره بررسی شوند.
دولت چین در چنین شرایطی از خبرنگاران خارجی دعوت کرده است تا بهبود شرایط را از نزدیک ببینند. اما نهتنها به آنها اجازه بازدید از همه مناطق داده نشده، که بازدیدهای طراحیشده هم بیشتر از جواب، سؤال به همراه دارند.
بازدید از منزل کبایر، یکی از همین موارد ابهامزاست؛ وقتی سؤالهایی درباره چگونگی بازداشت او پرسیده شده، یکی از مأموران دولتی جلوی پاسخگویی او را گرفته است. یک سؤال درباره تعداد بازداشتیها در کمپ او هم با عصبانیت یک مأمور دیگر همراه شده است.
او در بخشی از صحبتهایش گفته بود که بهصورت داوطلبانه در این طرح شرکت کرده اما بعدا به این مسئله اشاره کرده بود که بهخاطر رفتارهای غیراجتماعیاش توسط دولت به کمپ منتقل شده است. رفتارهای غیراجتماعی او، تماشای ویدئوهایی مذهبی در موبایل و تنها در خانهماندن بوده است.
حتی مشخص نبوده که خانهای که کبایر در آن مصاحبه کرده، متعلق به او بوده یا نه. کمدهای لباس این خانه عملا خالی بودهاند و در یخچال، به جز یک کاسه آرد هیچچیز دیگری نبوده است. در هیچ کجای آن هم هیچ اسباببازی بچگانهای نبوده است. به خبرنگاران گفته شده بود که کبایر به همراه همسر و فرزند دوسالهاش در این محل زندگی میکند.
چند ساعت بعد از مصاحبه هم دیگر نه کبایر و نه همسر و فرزند او در خانه نبودهاند و حتی مامورانی که این مصاحبه را ترتیب داده بودند هم نمیتوانستند به او دسترسی داشته باشند. در نهایت به خبرنگاران گفته شده بود که کبایر برای کاری به بیرون از خانه رفته و موبایلش را هم خاموش کرده است.