تمرکز زدایی از مراکز درمانی تبریز

سید‌ مرتضی احمدپور| تبریز – خبرنگار:


استقرار مراکز درمانی و مطب پزشکان در مرکز شهر و در 3 محور مهم غرب به شرق تبریز که از حدود 3 دهه قبل آغاز شده، بنا به اعلام پلیس راهور تبریز اصلی‌ترین عامل ترافیک این شهر است. در‌سال‌های اخیر، اداراتی که در مرکز شهر قرار داشتند کم‌کم در فاصله بیشتری از مرکز مستقر شدند.

انتقال ساختمان شهرداری از میدان ساعت به آبادنی مسکن‌ و انتقال شعب مرکزی تعدادی از بانک‌ها و اداره گاز از این جمله بود، اما تمرکز مطب‌ها و مراکز درمانی در مرکز شهر نه‌تنها متوقف نشد، بلکه این تمرکز در خیابان پاستور جدید‌، خیابان آزادی و حتی کوچه‌های منتهی به 17 شهریور جدید بیشتر هم شد. دانشگاه علوم پزشکی تبریز به عنوان اصلی‌ترین متولی این ساماندهی هم در سال‌های گذشته اقدام به توسعه بیمارستانی مانند بیمارستان الزهرا (س) در مرکزی‌ترین بخش تبریز کرده که بر حجم ترافیک افزوده است.

البته سال‌هاست که مسئولان وعده خروج این مراکز درمانی را از مرکز شهر می‌دهند اما تا کنون خبری از آن نیست هرچند رئیس دانشگاه علوم‌پزشکی تبریز از فراهم شدن زیر‌ساخت در مناطق حاشیه‌ای تبریز و افتتاح مراکز درمانی در آنها خبر می‌دهد. 


فشردگی مطب‌‌ها و داروخانه‌ها در یک خیابان

یکی از کسبه خیابان پاستور جدید تبریز می‌گوید: در این خیابان در محدوده تقاطع طالقانی تا تقاطع ارتش که بیش از یک کیلومتر هم طول ندارد، شاید بیش از هزار پزشک، درمانگاه، آزمایشگاه و مرکز عکس‌برداری پزشکی و داروخانه دیده می‌شود و تقریبا در این محدوده به جز یکی - دو سوپری و مشاور املاک بقیه واحدها اعم از تجاری و خانگی به مراکز درمانی اختصاص پیدا کرده‌اند.

«محمدرضا طائری» ادامه می‌دهد: داروخانه‌ها در مجاورت و یا روبه‌روی هم افتتاح شده‌اند و حتی برای جلب مشتری با هم رقابت می‌کنند، داروها را ارزان‌تر می‌فروشند و برخی به مشتریان شکلات و آب می‌دهند تا مشتریان بیشتری جلب شود. وضعیت مراکزی مانند سونوگرافی‌ها و آزمایشگاه‌ها هم همین‌طور است.


سود کم، کار کم 

یکی از کارکنان مراکز آزمایشگاهی خیابان 17 شهریور جدید می‌گوید: در حالی که آزمایشگاه‌هایی در حواشی تبریز بیماران بیشتری پذیرش می‌کنند و حتی برخی در قیمت‌ها و تعرفه‌ها هم بیشتر دریافت می‌کنند، اینجا فضا رقابتی است و مجبوریم با مشتری کم و سود کم و البته اجاره زیاد به کارمان ادامه دهیم.

«هانیه معززی» بیان می‌کند: برای یک فضای 60 متری ماهانه 6 میلیون تومان اجاره پرداخت می‌کنیم که همین اجاره در محلاتی مانند منبع یا ایده‌لو یک‌سوم کمتر است، اما مسئول آزمایشگاه ترجیح می‌دهد در همین محل به کارمان ادامه دهیم و معتقد است باز کردن آزمایشگاه در خارج از این محدوده ضربه به حیثیت کاری است، اما حقیقت این است که خیلی‌ها با ادامه کار در این محل با سیلی صورت خود را سرخ نگه داشته‌اند و درآمدزایی قابل‌توجهی ندارند. 


مراکز درمانی معتبر در مرکز شهر

یک شهروند ساکن فتح‌آباد تبریز که برای آزمایش خون و رسیدن به خیابان پاستور جدید یک ساعت و نیم در راه بوده، درباره این‌که چرا از آزمایشگاه‌های واقع در منطقه خود استفاده نکرده است اظهار می‌کند: مراکز درمانی معتبر در مرکز شهر هستند و همه این را می‌دانند.

البته پزشکم چند آزمایشگاه به من معرفی کرده بود، اما همه می‌گویند درصد درستی آزمایشگاه‌های مرکز شهر از دیگر آزمایشگاه‌ها بیشتر است و برای جواب بهتر رنج ترافیک را به جان خریده‌ام. «اسد بابازاده» تاکید می‌کند: برخوردهای کارکنان آزمایشگاه‌های مرکز شهر بهتر است و به همین دلیل، ترافیک مسیر و حتی زمان نیم ساعتی برای جای پارک را تحمل می‌کنیم.


نقش دانشگاه علوم پزشکی در تمرکز مراکز درمانی 

یکی از اطبای تبریزی که در بیمارستان امام‌رضا(ع) مشغول به کار است، با بیان این‌که دانشگاه علوم پزشکی در تمرکز‌گرایی مراکز درمانی در تبریز نقش دارد می‌گوید: توسعه مرکز درمانی الزهرا (س) در مرکزی‌ترین بخش تبریز چه معنایی دارد و چرا به این مهم توجه نمی‌شود. این دانشگاه از چند سال قبل متعهد به خروج مراکز درمانی از مرکز شهر شده است.

«ناصر نویدی» بیان می‌کند: نظر عجیب و البته نادرستی هم میان مردم و هم میان پزشکان این شهر و حتی استان وجود دارد که بهترین پزشکان در مرکز شهر هستند، در حالی که هر پزشک غیر‌ماهر اما پولداری می‌تواند در مرکز شهر مطب و درمانگاه اجاره یا خریداری کند.


آغاز به کار 19 مرکز درمانی در حاشیه تبریز و شهرهای بزرگ

رئیس دانشگاه علوم پزشکی تبریز با بیان این‌که توسعه تسهیلات زیرساختی از اهداف این دانشگاه است بیان می‌کند: یکی از اولویت‌های این دانشگاه توسعه کمی و کیفی همه مراکز درمانی و حضور نیروهای ماهر و متبحر در این مراکز است تا همه بتوانند بدون نیاز به مرکز شهر از این خدمات بهره‌‌مند شوند. در حقیقت به این نتیجه رسیده‌ایم که باید زیرساخت‌های اقتصادی برای حضور کادر درمانی متبحر و تجهیزات مدرن در حواشی شهر را فراهم کنیم تا شهروندان به حاشیه شهرها هم متمایل شوند.

«محمدصادق صومی» ادامه می‌دهد: برای اولین بار در تبریز مراکز درمانی مجهز در مناطق حاشیه‌ای افتتاح شده‌اند و در حال حاضر، هر شهروند تبریزی برای رسیدن به مرکز درمانی تنها با یک ربع پیاده‌روی می‌تواند به یک مرکز درمانی مجهز دسترسی داشته باشد، در حالی که در گذشته این زمان حدود یک ساعتبود.

وی بیان می‌کند: دانشگاه قصد دارد با چنین اقداماتی زمینه تمرکززدایی مراکز درمانی از شهر را فراهم کند، چراکه معتقدیم این اقدام علاوه بر رفاه شهروندان، از نظر اقتصادی نیز به نفع شهروندان و شهر حتی درآمد مراکز درمانی است‌. البته ارائه خدمات کیفی‌تر و برخورد بهتر با بیماران و رقابت برای بهتر بودن از موضوعات مورد تایید این دانشگاه است. صومی ادامه می‌دهد: در مناطقی مانند حجتی‌، احمد‌آباد، یوسف‌آباد، مرزداران‌، باغمیشه‌، نصر‌، فتح‌آباد، زرنق‌، باسمنج‌، بیرق لیقوان‌، سردرود، ایلخچی و خسروشهر این مراکز درمانی آغاز به کار کرده‌اند و در 19 مرکز درمانی توسعه کمی و کیفی مد نظر قرار دارد. 

این مسئول با رد تمرکز دانشگاه بر توسعه مراکز درمانی در مرکز شهر بیان می‌کند: توسعه بیمارستان الزهرا (س) به عنوان تخصصی‌ترین مرکز درمانی جامع زنان از چند سال قبل آغاز شده و این مرکز درمانی قبل از انقلاب هم به عنوان مرکز جراحی زنان زایمان در همین محل بوده و توسعه تنها در داخل خود بیمارستان بوده و در محدوده 8 هزار متری این توسعه انجام شده است.


تجمع مشاغل پزشکی در یک خیابان

خیابان 17 شهریور تبریز از دو بخش جدید و قدیم تشکیل شده است. بخش جدید آن در قسمت شرقی جزو شریان‌های درجه یک شهر است. بخش اصلی ۱۷ شهریور جدید بعد از پیروزی انقلاب اسلامی احداث شده و در 2 دهه اخیر به یکی از پرترددترین و در عین حال معروف‌ترین خیابان‌های این شهر مبدل شده است.

دلیل این امر نه کثرت آثار تاریخی آن است و نه تجمع مراکز تجاری و تفریحی در آن. نه استقرار بیش از ظرفیت مراکز آموزشی و اداری عامل ترافیک شدید آن است و نه دلیل ساختاری سبب این شلوغی شده است. از قضا این خیابان جزو یکی از شریان‌های عریض و مستقیم تبریز است. 

آنچه این خیابان را برای تمام مردم تبریز و حتی مردم همه شهرها و روستاهای آذربایجان شرقی و استان‌های شمال غرب کشور مشهور و آشنا ساخته تمرکز مراکز درمانی و مطب پزشکان در این خیابان است. کمتر شهروند تبریزی را می‌شناسید که به خاطر مراجعه به مطب‌های پزشکی گذرش به این خیابان نیفتاده باشد؛ ویژگی منحصر به فردی که در کمتر شهری در کشور شاهد این تمرکز مشاغل مربوط به پزشکی هستیم. به عبارت دیگر، این خیابان به بورس پزشکی و درمانی و رشته‌های جانبی آن از داروخانه گرفته تا آزمایشگاه و رادیولوژی و تزریقاتی و لوازم طبی مبدل شده است.