آغاز مبارزات انتخاباتی افغانستان با بوی خون
با شروع رقابتهای انتخابات ریاستجمهوری افغانستان، حملات تروریستی علیه احزاب سیاسی نیز آغاز شده است
محمدامین خرمی ـ خبرنگار
موسم انتخابات ریاستجمهوری بالاخره در افغانستان از راه رسید تا فضای این کشور رنگوبوی یک رقابت بزرگ سیاسی دیگر بهخود بگیرد؛ فضایی که البته از همین آغاز راه به بوی باروت و خون آغشته شده است.
افغانها 60 روز دیگر برای انتخاب جانشین محمداشرف غنی در کرسی ریاستجمهوری به پای صندوقهای رأی میروند. اما همانطور که پیشبینی میشد روند انتخابات ریاستجمهوری افغانستان نیز همچون انتخابات مجلس که سال گذشته برگزار شد، به سادگی پیش نخواهد رفت. در انتخابات مجلس، حملات تروریستی ابتدا مراکز ثبتنام رایدهندگان را هدف گرفتند تا مردم از حضور در انتخابات منصرف شوند. نوک پیکان حملهها سپس به سمت تجمعهای انتخاباتی نامزدها چرخید و در گام بعدی، حوزههای رایگیری مورد هدف قرار گرفتند اما در نهایت انتخابات بهجز یک ولایت، در تمامی ولایتهای افغانستان برگزار شد.
روز یکشنبه همزمان با آغاز رسمی مبارزات انتخاباتی، یک حمله تروریستی به دفتر حزب «روند سبز» که هدایت آن را امرالله صالح، نامزد معاونت اشرف غنی در انتخابات پیش رو، بهعهده دارد دستکم 20کشته و 50زخمی به جا گذاشت. طبق اعلام مقامهای امنیتی افغانستان، این حمله حوالی ساعت4:30 بعدازظهر در نزدیکی میدان فرودگاه در غرب کابل رخ داد که در جریان آن 4مهاجم نیز کشته شدند. تلویزیون طلوع افغانستان در مورد جزئیات حمله گزارش داد که مهاجمان پس از انفجار یک خودروی بمبگذاری شده در مقابل ساختمان حزب روند سبز به داخل ساختمان یورش بردند. درگیریها ابتدا میان مهاجمان و محافظان امرالله صالح آغاز شد و اندکی بعد نیروهای پلیس نیز وارد صحنه درگیری شدند. وزارت بهداشت افغانستان اعلام کرده که 16نفر از قربانیان غیرنظامی بودهاند.
حساب توییتری حزب روند سبز حدود 3ساعت پس از حمله با انتشار تصاویری، از سلامتی امرالله صالح خبر داد. در این عکسها بهنظر میرسد بازوی راست صالح زخمی شده است. هنوز هیچ فرد یا گروهی مسئولیت این حمله را بهعهده نگرفته اما پیش از این ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان در گفتوگو با روزنامه همشهری اعلام کرده بود که انتخابات ریاستجمهوری افغانستان نیز همچون انتخابات مجلس هدف حملات این گروه قرار خواهد گرفت. مجاهد در توضیح دلیل حمله طالبان به شعب رایگیری گفت: «انتخابات زیر اشغال آمریکا بخشی از برنامه غربیها و آمریکاییها محسوب میشود. تا زمانی که افغانها مستقل نشدهاند، پروسههای انتخابات همه جعلی است. انگار که برچشم مردم خاک میپاشند. ما نمیخواهیم هیچ پروسه جعلی در افغانستان به نتیجه برسد. طبعا ما جلوی برگزاری این پروسهها را خواهیم گرفت.»
صفکشیهای سیاسی در انتخابات
حمله به دفتر امرالله صالح بهعنوان یکی از مهمترین چهرههای سیاسی حاضر در انتخابات، ازحملات بیشتر نوید میدهد. اشرف غنی حدود 6ماه پیش امرالله صالح را بهعنوان معاون اول و سرور دانش را بهعنوان معاون دوم خود معرفی کرد. صالح پیش از آن، از طرف غنی بهعنوان وزیر کشور معرفی شده بود اما صالح بهدلیل ثبتنام در انتخابات از سمت خود کنارهگیری کرد. او از منطقه پنجشیر و از قوم تاجیک است و در گذشته از چهرههای نزدیک به احمدشاه مسعود بوده و به همین دلیل از چهرههای بانفوذ در دولت افغانستان به شمار میرود. سرور دانش از اعضای حزب وحدت افغانستان و از قوم هزاره است. اشرف غنی با همراهی صالح و دانش ائتلاف «دولتساز» را شکل داده که یکی از 3 ائتلاف مهم حاضر در انتخابات است. دیگر نامزدهای حاضر در رقابتها دیروز با انتشار بیانیههای جداگانه حمله به دفتر روند سبز را محکوم کردند؛ چرا که میدانند حملات تروریستی در موسم انتخابات حد و مرز نمیشناسد و ممکن است طی روزهای آینده دامن خود آنها را هم بگیرد.
درمجموع 18نامزد در انتخابات حضور دارند که هر یک 2معاون اصلی خود را نیز معرفی کردهاند. غیر از ائتلاف دولتساز، ائتلافهای «ثبات و همگرایی» به رهبری عبدالله عبدالله، معاون اجرایی رئیسجمهور و «صلح و اعتدال» به رهبری حنیف اتمر، مشاور پیشین امنیت ملی اشرف غنی مدعی بهدست آوردن کرسی ریاستجمهوری هستند. عبدالله به نمایندگی از حزب اسلامی نامزد شده و همراهی عنایتالله فرهمند را بهعنوان معاون اول و اسدالله سعادتی را بهعنوان معاون دوم خود دارد. فرهمند رئیس دفتر ژنرال دوستم و از قوم ازبک است. دوستم یکی از قدرتمندترین چهرههای سیاسی افغانستان به شمار میرود. سعادتی از افراد نزدیک به کریم خلیلی رهبر حزب وحدت افغانستان و از قوم هزاره است.
ضلع سوم انتخابات در دست حنیف اتمر مشاور پیشین امنیت ملی اشرف غنی و عضو حزب جمعیت اسلامی است. او از حمایت حامد کرزای و برخی از رهبران جهادی افغانستان برخوردار است. حضور اتمر در انتخابات باعث ایجاد شکاف در میان اعضای حزب جمعیت اسلامی شده است. او محمد یونس قانونی که از سران حزب جمعیت اسلامی است را بهعنوان معاون اول و محمد محقق رهبر حزب وحدت اسلامی را بهعنوان معاون دوم خود معرفی کرده است. قانونی از قوم تاجیک و محقق از قوم هزاره است.
صلح، سرگردان میان مذاکرات
18سال پس از حمله آمریکا به افغانستان و سرنگونی حکومت طالبان، نمایندگان دولت دونالد ترامپ اکنون سرگرم مذاکرات با رهبران همان گروه برای پایان دادن به درگیریها و احتمالا خروج نیروهای آمریکایی از خاک افغانستان هستند. تاکنون آمریکاییها و سران طالبان طی 7دور بر سر میز مذاکره نشستهاند. در تازهترین دور مذاکرات که حدود 2هفته پیش در دوحه برگزار شد، زلمای خلیلزاد فرستاده ویژه دونالد ترامپ در امور افغانستان اعلام کرد که دو طرف در زمینه تعیین جدول زمانبندی خروج نیروها به نتایج خوبی رسیدهاند. خروج نیروها شرطی است که طالبان برای پذیرش مذاکرات با دولت افغانستان گذاشته است.
سران طالبان طی ماههای اخیر که مذاکرات آنها با آمریکا در جریان بوده دائما از مذاکره با نمایندگان دولت طفره رفتهاند. دیروز اما وزیر امور صلح در دولت افغانستان از احتمال برگزاری مذاکرات صلح با طالبان طی 2هفته آینده خبر داد. عبدالسلام رحیمی اعلام کرد که رایزنیها برای تعیین یک هیأت 15نفره برای مذاکره با طالبان آغاز شده است. به گفته رحیمی این مذاکرات در یکی از کشورهای اروپایی برگزار خواهد شد. این نخستین بار است که موضوع مذاکرات میان دولت و طالبان با این جزئیات مطرح میشود. هرچند، ذبیح الله مجاهد با انتشار بیانیهای مذاکرات را به بعد از خروج نیروهای خارجی از این کشور موکول کرد؛ مذاکراتی که او آن را «بینالافغانی» و نه مذاکره با مقامهای دولتی دانسته است.