مهدکودک‌های استان زیر ذره‌بین نظارت

فرزاد عسگری  | البرز- خبرنگار


امروزه بر خلاف گذشته که سپردن کودکان به مهدکودک‌ها مختص بانوان شاغل بود، در البرز هم با پررنگ شدن نقش آموزشی کودکان، برخی از بانوان خانه‌دار هم فرزندان خود را به مهدکودک‌ها می‌سپارند و ماهیت نگهداری کودکان در گذشته، امروز به سمت آموزش آنها تغییر یافته است. در این بین میزان هزینه مهدکودک‌ها برای بسیاری از خانواده‌ها نقش و اهمیت زیادی دارد و حتی گاهی بازدارنده آنها از این کار می‌شود.
علاوه بر نگرانی‌های والدین در خصوص چگونگی نگهداری فرزاندانشان در مهدها، نوع و کیفیت آموزش و میزان شهریه‌ای که دریافت می‌شود نیز یکی از دغدغه‌های آنهاست و با وجود تعرفه‌هایی که توسط سازمان بهزیستی تعیین می‌شود، برخی از مهدکودک‌ها با برگزاری کلاس‌ها و آموزش‌های فراتر از موارد ثابت و تعیین‌شده در چارچوب قوانین مهدکودک‌ها، مانند موسیقی، زبان انگلیسی و... شهریه بیشتری دریافت می‌کنند که البته با وجود هزینه‌های بالا گرایش و استقبال خانواده‌ها از این مهدکودک‌ها بیشتر است.


اعتماد به مسئولان و مربیان مهدها

مادری که کودک 4 ساله‌اش را به یکی از مهدکودک‌های کرج سپرده است، می‌گوید: روزانه بین 4 تا 7 ساعت از عمر کودکان در مهدکودک‌ها سپری می‌شود که فردی از خانواده در آن محل حضور نداشته و فقط به صرف اعتماد به مسئولان و مربیان مهدها کودکان را به دست آنها می‌سپارند.
«مینا کابلی» می‌افزاید: برخی از مهدکودک‌ها با عنوان آموزش‌های بیشتر و تخصصی‌تر به کودکان شهریه زیادی مطالبه می‌کنند که این امر شرایط خانواده‌ها را سخت می‌کند و در صورت ناتوانی برای پرداخت تصور می‌کنند فرزندشان از دیگر کودکان عقب می‌ماند و در حق آنها کوتاهی می‌شود.

وی با بیان این‌که شاغل و مجبور به سپردن فرزندش به مهدکودک است می‌گوید: با توجه به این‌که شخصیت و آینده کودکان از کودکی و به‌ویژه در این سنین شکل می‌گیرد، امیدوارم سازمان بهزیستی به عنوان متولی، نظارت و بازرسی لازم از مهدکودک‌ها را داشته باشد تا کوچک‌ترین مشکل و کوتاهی در مهدکودک‌ها نباشد.


نظارت سازمان بهزیستی بر مهدکودک‌ها

مدیرکل سازمان بهزیستی البرز با بیان این‌که متولی رسیدگی و نظارت بر فعالیت مهدکودک‌ها سازمان بهزیستی است می‌گوید: بهزیستی به طور مستقیم و غیرمستقیم بر فعالیت مهدکودک‌ها نظارت دارد.
«اسدالله حیدری» با تاکید بر اهمیت و نقش مهدکودک‌ها در آینده‌سازی فرزندان ادامه می‌دهد: برای داشتن جامعه‌ای بالنده و موفق باید به نقش مهدکودک‌ها بیشتر اهمیت داده شود که بهزیستی در این زمینه به طور مستمر در قالب بازدیدهای دوره‌ای، فضای مهدکودک، تجهیزات، محتوای آموزشی و رعایت مقررات را کنترل و بازرسی می‌کند.

حیدری با بیان این‌که در البرز 283 مهدکودک شهری و روستایی وجود دارد می‌افزاید: بیش از 15هزار کودک در این مهدکودک‌ها نگهداری و آموزش داده می‌شوند و 6 آدینه‌مهد نیز در مصلاها و... در استان فعال است که روزهای جمعه از کودکان نگهداری می‌کنند.
حیدری با اشاره به این‌که نگهداری و آموزش کودکان از 6 ماهگی تا پایان 6 سالگی در مهدکودک‌ها انجام می‌شود می‌گوید: البته پذیرش کودکان در گروه سنی 6 ماه تا 12 ماه، منوط به داشتن پروانه مخصوص برای نگهداری کودکان شیرخوار از سازمان بهزیستی است و همه مهدکودک‌ها مجاز به نگهداری کودکان شیرخوار نیستند.
وی با تاکید بر این‌که کودکان در هر سنی مراقبت و آموزش‌های خاصی می‌خواهند، اظهار می‌کند: نظارت بر فعالیت مهدکودک‌ها و مربیان بر اساس شرح وظایف و کیفیت آموزشی آنها انجام می‌شود.


ابلاغ شهریه مصوب سال 98 به کارگروه تنظیم بازار

مدیرکل بهزیستی البرز اظهار می‌کند: شهریه مصوب سال 98 مهدکودک‌ها براساس نحوه تعیین درصد افزایش شهریه پایه سال 97 که از سازمان بهزیستی کل کشور ابلاغ شده بود، طی 2 جلسه با حضور نمایندگانی از بهزیستی و اداره صنعت، معدن و تجارت استان تعیین تکلیف و برای تصویب به کارگروه تنظیم بازار ابلاغ شد و در صورت تخلف مهدکودک‌ها و دریافت شهریه بیش از قیمت مصوب، با آنها طبق قانون برخورد می‌شود.
حیدری در مورد آموزش‌های اضافه بر سازمان مانند موسیقی و زبان انگلیسی و... می‌گوید: در کنار فعالیت‌های عادی روزانه، 5 فوق‌برنامه فرهنگی، ورزشی و آموزشی داریم که با رضایت خانواده‌ها در برخی مهدکودک‌ها برگزار می‌شود و شهریه آن نیز بین مدیر مهدکودک و والدین توافقی است اما برای نگهداری و آموزش‌های تعریف‌شده در مهدکودک‌ها تعرفه مشخصی وجود دارد که در همه مهدکودک‌ها ثابت است.

وی می‌افزاید: در ایام تابستان نیز بخشنامه فعالیت تابستانه به همه مهدکودک‌ها داریم که چارچوب کلی فعالیت‌ها به مهدکودک‌ها ابلاغ می‌شود و آنها به شرط تفکیک جنسیتی مجاز به نگهداری کودکان تا 10 سال هم هستند.
حیدری می‌گوید: تنها تعداد معدودی از مهدکودک‌های استان از اداره ورزش و جوانان مجوز استخر دارند که برای فعالیت‌های ورزشی و شنا در داخل مهدکودک مورد استفاده کودکان قرار می‌گیرد.
وی با بیان این‌که در همه کشورهای توسعه‌یافته و پیشرفته، آموزش از سنین پایه آغاز می‌شود تا جامعه از نظر اجتماعی، فرهنگی و سیاسی رشد کافی را داشته باشد می‌افزاید: در کشور ما هنوز جایگاه و اهمیت مهدکودک و آموزش در سنین پایه برای خانواده‌ها و مسئولان مشخص نشده است و هنوز به مهدکودک به عنوان مکانی صرفا برای نگهداری فرزندشان می‌نگرند.

مدیرکل سازمان بهزیستی البرز با تاکید بر نقش سازنده مهدکودک‌ها در شکل‌گیری شخصیت کودکان می‌گوید: مهدکودک‌ها با آموزش فانتزی و مناسب سن کودک، مفاهیم خوبی را به آنها آموزش می‌دهند که در ذهن کودک نهادینه می‌شود و در سنین بزرگسالی به آنها عمل خواهد کرد. فرهنگ‌سازی اصولی در جامعه بر مبنای اصلاح و آموزش مفاهیم به کودکانی است که شخصیت آنها در حال شکل‌گیری است و هنوز در برابر تغییرات مقاومتی ندارند. فرهنگ‌سازی در جامعه و تزریق مفاهیم زندگی به کودکان بسیار آسان‌تر از آموزش به بزرگسالانی است که شخصیت آنها شکل گرفته و باورهایشان درونی شده است.


اهمیت آموزش کودکان در مهدکودک‌ها

یک روانشناس کودک درباره اهمیت آموزش در مهدکودک‌ها می‌گوید: انتخاب مربی در مهدکودک‌ها باید براساس معیار دقیقی باشد تا آموزش کودکان توسط کارشناسان تخصصی این حوزه انجام شود.
«ملیکا پیرانی» با بیان این‌که در نوزادی تا 8 سالگی، کودکان شخصیتی به اصطلاح نرم دارند و در واقع درصد تاثیرپذیری آنها از محیط بالاست می‌افزاید: کوچک‌ترین حرکت در این دوران، در ذهن کودک باقی می‌ماند و در دوران بزرگسالی به عنوان یک عادت یا شیوه رفتاری نهادینه می‌شود.

پیرانی می‌گوید: فضای مهدکودک فارغ از بحث نگهداری، در حوزه آموزش نیز اهمیت زیادی دارد؛ پس مربیان باید با نکات و شیوه رفتار با خردسالان آشنا باشند و عملکرد آموزشی آنها باید بتواند ذهن خلاقی در خردسالان پرورش دهد تا آماده حضور در مدرسه و پیش‌زمینه‌ای برای فراگیری دروس اصلی آنان باشد.
وی می‌افزاید: ضرورت دارد آموزش در این دوره با بازی و سرگرمی همراه باشد و از تحت فشار گذاشتن و یا آموزش‌های سنگین برای کودکان خودداری شود، به طوری که کودک در مقابل پذیرش معانی و سرفصل‌های آموزشی، مقاومت نکند و در آینده و با ورود به مدرسه از درس و آموزش زده و گریزان نشود.


مهدکودک‌ها؛ فرصت‌ها و آسیب‌ها

بدون شک مهدکودک در کنار مزیت‌هایی که برای فرزندان دارد، در صورت عدم رعایت استانداردهای محیطی، آموزشی و اخلاقی می‌تواند برای آنها، خانواده‌ها و همچنین آینده جامعه زیانبار باشد.
به گزارش همشهری، یک روانشناس کودک می‌گوید: مهم‌ترین مزیت آموزشی مهدکودک نسبت به خانواده، حضور کودکان در کنار همسن‌وسالانشان است. هنگامی که کودکان در کنار افراد بزرگسال قرار می‌گیرند ممکن است دچار ترس و اضطراب شوند و نتوانند خواسته‌های خود را به‌خوبی بیان کنند، در حالی که در مهدکودک‌ها، آنها ترسی از دوستان خود ندارند و می‌توانند از خود خلاقیت‌هایی نشان دهند. «عطیه سرخوش» می‌افزاید: تقویت مهارت‌های ارتباط با دیگران در سنین پایین اهمیت زیادی دارد، کودکان در مهدکودک با قرارگیری در کنار افراد دیگر یاد می‌گیرند که چگونه در محیطی به‌جز خانواده ارتباط برقرار کنند که این عمل در آینده آنها تاثیر چشمگیری دارد و از بروز بیماری‌های روانی و مشکلات عصبی که ناشی از ترس از حضور در جامعه می‌شود جلوگیری می‌کند.

وی با بیان این‌که مهدکودک‌ها باید طوری کودکان را تربیت ‌کنند که به‌ مرور زمان به استقلال شخصیتی دست یابند می‌افزاید: یکی دیگر از نقاط قوت مهدکودک‌ها آماده‌سازی کودکان برای تحصیل در مدرسه است. آمادگی کودکان برای رفتن به مدرسه و یا هر محیط آموزشی جدید از بروز بسیاری از مشکلات رفتاری و اختلالات یادگیری ممانعت می‌کند.
سرخوش می‌گوید: انجام فعالیت‌های انفرادی یا گروهی باعث می‌شود کودکان تشویق شوند تا علاقه و استعداد خود را بیشتر دنبال کنند.

وی اظهار می‌کند: در کنار این ویژگی‌های مثبت چنانچه مهدکودکی خدمات مناسب و استاندارد ارائه ندهد می‌تواند آسیب و زیان‌های زیادی برای کودکان داشته باشد، پس به انتخاب مهدکودک برای فرزندان باید اهمیت زیادی داده شود.
این روانشناس کودک می‌گوید: کودکان به‌راحتی تحت تاثیر رفتار گروه همسن‌وسال خود قرار می‌گیرند و رفتار آنها را تقلید می‌کنند، پس بیش‌فعالی، پرخاشگری و لجبازی کودکان می‌تواند تاثیر منفی روی سایر بچه‌ها بگذارد. در صورتی که مربی مهدکودک متوجه وجود این اختلالات در کودکی شد، برای پیشگیری از تاثیر رفتارش بر سایر کودکان باید این موضوع را با خانواده‌ او در میان بگذارد و از آنها بخواهد تا با مراجعه به مشاوره و روانشناس این مشکلات را برطرف کنند.

سرخوش اظهار می‌کند: کار با کودکان نیاز به تخصص بالایی دارد و همه افراد از عهده آن برنمی‌آیند، اما متاسفانه برخی از مهدکودک‌ها تنها محیطی برای نگهداری کودکان هستند. مربی‌های اینگونه مهدکودک‌ها تخصصی در زمینه رفتار صحیح با کودکان ندارند و در برخی از مواقع هم با وجود داشتن تخصص، روحیه‌ آنها برای انجام این کار مناسب نیست. وی با اشاره به این‌که ترس و اضطراب یکی از اصلی‌ترین مواردی است که کودکان در محیط‌های غریبه به آن دچار می‌شوند، می‌گوید: شب‌ادراری کودکان، بی‌خوابی، ترس و لکنت زبان از عوارض حضور کودکان در محیط‌هایی است که در آن احساس امنیت ندارند. والدین نباید کودکانشان را در حالی که گریه می‌کنند از خودشان جدا کنند و به مربی مهدکودک بسپارند، بلکه بهتر است برای غلبه بر این اضطراب، والدین در روز‌های ابتدایی مهدکودک چند ساعت کنار کودک بمانند تا به محیط جدید عادت کند.

سرخوش با تاکید بر این‌که رفتار مربیان تاثیر خیلی زیادی روی انگیزه، اشتیاق و یادگیری کودکان دارد می‌گوید: مربی باید با درنظر گرفتن متغیر بودن استعداد هر کودک در این زمینه صبوری و فعالیت کند. وی می‌افزاید: در برخی از مهدکودک‌ها اختیار کودکان سلب می‌شود و آنها فقط بازی‌های آموزش‌داده‌شده توسط مربی را انجام می‌دهند، اگرچه ارائه الگو برای بازی به کودکان بد نیست اما نباید خلاقیت آنها را از بین برد.