رد پای پول کثیف در بازار ایران

خبر: یحیی آل‌اسحاق، وزیر اسبق بازرگانی گفت: تمام نیاز ارزی برای تجارت ۵۰ میلیارد دلار است، اما تقاضای کاذب در بازار به ۱۰۰ میلیارد دلار می‌رسد. این ۵۰ میلیارد دلار مازاد تقاضای روانی، سوداگری و پول کثیف است. او با بیان اینکه بانک مرکزی توانست این تقاضای کاذب را از بازار خارج سازد و به همین دلیل قیمت ارز تا حدودی در بازار کاهش یافت، افزود: بانک مرکزی با افزایش نرخ نیمایی برای عرضه ارز صادراتی را بالا برد.

نقد: اظهارنظر رئیس سابق اتاق تهران مبنی بر وجود پول‌های کثیف در بازار کالا و اثر آن بر تقاضای روانی قابل تأمل است و البته مرجع ضمیر سخنان آل‌اسحاق را نه فقط در سطح بازار و فعالان اقتصادی که در سطح سیاستگذاری و تصمیم‌سازی باید جست‌وجو کرد. ذات بازار بر مبنای سود گذاشته شده و بدیهی است که همه دنبال کسب سود باشند و این را نه رذیلت که فضیلت اقتصادی باید قلمداد کرد. ریشه بسیاری از نابسامانی‌ها و سوءاستفاده‌ها و سوداگری‌ها را در سیاست‌ها و تصمیم‌هایی باید جست‌وجو کرد که به نام عدالت و تامین معیشت و کنترل بازار، بین تقاضا و عرضه با ایجاد محدودیت‌های تصنعی و رانت برای برخی و قیمت‌گذاری دولتی، شکاف ایجاد می‌شود و در این شکاف البته معدودی که همواره منفعت‌طلب و سوءاستفاده‌گر نامیده می‌شوند، به نان و نوایی می‌رسد و اکثریت مردم بازنده هستند. بهتر است ریشه رانت و فساد را بخشکانیم و با شکستن برخی شاخه‌ها تصور نکنیم که علت را از بین برده‌ایم. علت در اتاق‌های تاریک و امضاهای طلایی نهفته است؛ وگرنه ذات بازار سود است و البته انصاف. چون عقلانیت اقتصادی نباشد، انصاف هم در کسب و کار قربانی می‌شود. به سیاست‌های تولیدکننده پول‌های کثیف پایان دهیم.