توسعه مراکز روزانه سالمندان در همدان

فاطمه کاظمی| همدان - خبرنگار:


 براساس آمار رسمی سازمان بهزیستی کشور، همدان چهارمین استان پیر در کشور است و این رتبه اهمیت خدمات‌رسانی بهتر را به این قشر از جامعه بیشتر می‌کند. بر همین اساس هفته گذشته نخستین مرکز روزانه نگهداری از سالمندان مرد استان و دومین مرکز روزانه نگهداری از سالمندان استان با حضور مدیرکل دفتر امور توانپزشکی و مراکز روزانه سازمان بهزیستی کشور افتتاح شد.

در این مرکز به سالمندان خدمات مختلفی بر پایه آموزش ارائه می‌شود تا امید به زندگی در آنها افزایش یابد. ضمن این‌که براساس اظهارنظر مسئولان اداره کل بهزیستی استان خوشبختانه به دلیل فرهنگ غنی همدان، نگهداری از سالمندان در خانواده‌ها هنوز یک اصل مهم است و این استان با چالش سالمندآزاری یا رها کردن آنها مواجه نیست. 


نگهداری از 200 سالمند

مدیرکل بهزیستی استان همدان در نشست خبری به مناسبت هفته بهزیستی درباره آغاز فعالیت این مرکز به همشهری گفت: دومین مرکز روزانه نگهداری از سالمندان و نخستین مرکز روزانه نگهداری از سالمندان مرد در استان همدان افتتاح شد.

ظرفیت این مرکز فعلا 50 نفر است. تصمیم داریم ظرفیت این مرکز را به 100 نفر برسانیم. قبلا نیز یک مرکز زنان با ظرفیت اسمی 100 نفر فعالیت خود را آغاز کرده بود. با رسیدن ظرفیت اسمی مرکز روزانه مردان به 100 نفر در چند ماه آینده می‌توانیم بگوییم به 200 سالمند مرد و زن در استان خدمات روزانه ارائه می‌دهیم. 

حمیدرضا الوند توضیح ‌داد: سالمندان مشکلات ویژه خود را دارند و بزرگ‌ترین عارضه‌ای که به آن گرفتار می‌شوند از دست دادن حافظه و ابتلا به آلزایمر است و گاه به عنوان مجهول‌الهویه در مراکز شبانه‌روزی پذیرش می‌شوند. گفتنی است با توجه به فرهنگ غنی مردم همدان چیزی به نام رهاسازی سالمندان، سالمندآزاری و امتناع‌ کردن از نگهداری آنها در منزل به چالش تبدیل نشده است و هنوز به سمت نگهداری از سالمندان در مراکز شبانه‌روزی حرکت نکرده‌ایم. 


خدمات مراکز روزانه

مدیرکل بهزیستی استان همدان در پاسخ به این سوال که تفاوت خدمات‌رسانی در مراکز شبانه‌روزی و روزانه در چیست، بیان کرد: تاکید سازمان بهزیستی بر ارائه خدمت به سالمندان در دل خانواده است و تلاش بر ارائه خدمات به صورت جامعه‌محور است. خدماتی که در مراکز روزانه ارائه می‌شود بر پایه آموزش و خدماتی که در مراکز شبانه‌روزی ارائه می‌شود بر پایه نگهداری است. 

وی افزود: در مراکز روزانه خدمات پزشکی، فیزیوتراپی، مشاوره، فعالیت‌های فرهنگی و ورزشی و در نهایت آموزشی به سالمندان ارائه می‌شود. ما باید قبول کنیم که شرایط خانواده‌ها مانند گذشته نیست که همه اعضای خانواده در کنار هم زندگی می‌کردند و در همین فضا از سالمندان مراقبت می‌کردند.

در حال حاضر هر کدام از اعضای خانواده درگیری‌های خاص خودشان را دارند و ممکن است بحث بر سر نگهداری از سالمند باعث شکسته ‌شدن حرمت او در خانواده شود. مراکز روزانه این فراغ بال را برای خانواده ایجاد می‌کند که به فعالیت‌های روزمره خود برسند و حرمت سالمندان نیز حفظ شود. در ادامه نیز از ابتلای سالمند به آلزایمر و پارکینسون جلوگیری می‌شود و در نهایت امید به زندگی در او افزایش می‌یابد. 

الوند ادامه داد: 8/10 درصد جمعیت استان همدان سالمندند و همدان چهارمین استان پیر کشور محسوب می‌شود. طبق آمار رسمی 187 هزار و 700 سالمند در همدان زندگی می‌کنند که به خدمات خاصی نیاز دارند. مفهوم ضمنی این آمار این است که امید به زندگی بر پایه افزایش کیفیت خدمات بهداشتی و روانی در سالمندان استان همدان افزایش پیدا کرده است. مراکز روزانه نیز به افزایش امید به زندگی سالمندان کمک می‌کند. 


ارجحیت مراکز روزانه به شبانه‌روزی

مدیرکل بهزیستی استان همدان گفت: در استان 5 مرکز شبانه‌روزی و روزانه سالمندان فعالند و ششمین مرکز نیز هفته گذشته افتتاح شد. رویکردی که معاونت توانبخشی سازمان بهزیستی کشور در پیش گرفته توسعه و گسترش خدمات در منزل و در گام بعدی توسعه و گسترش خدمات روزانه است، چراکه در نظام‌های اجتماعی دنیا یک مثلث وجود دارد که اگر اینها درست با هم کار نکنند، نظام خدمات اجتماعی به هدف خود نخواهد رسید. دولت در بالای هرم قرار دارد و خانواده و سازمان‌های غیردولتی 2 ضلع دیگر این هرم را تشکیل می‌دهند. 

وی خاطرنشان کرد: بنابراین خانواده باید در طراحی و کیفیت‌بخشی خدمات اجتماعی مشارکت داشته باشد و اگر این اتفاق نیفتد نه دولت و نه سازمان‌های اجتماعی به تنهایی نمی‌توانند این کار را انجام دهند. دولت و خانواده نباید وظیفه را بر دوش دیگری بیندازند، چراکه در هیچ‌ جای دنیا هیچ‌یک از اینها نمی‌توانند به تنهایی کاری از پیش ببرند. الوند افزود: در گام دوم نیز توسعه و گسترش مراکز روزانه و شبانه‌روزی در دستور کار قرار گرفته است. مراکز شبانه‌روزی مخصوص افراد مجهول‌الهویه است که هیچ‌کس صلاحیت نگهداری از آنها را ندارد. 


هزینه نگهداری از سالمندان

مدیرکل بهزیستی استان همدان در پاسخ به این سوال که چرا هزینه حضور سالمندان را در مراکز روزانه خانواده‌ها پرداخت می‌کنند، گفت: بهزیستی فقط می‌تواند به 65 درصد ظرفیت این مراکز یارانه ارائه دهد و این یارانه با توجه به درجه و نوع خدمات مرکز از 445 هزار تومان تا 520 هزار تومان متفاوت است. این مبلغ به عنوان کمک‌هزینه برای حضور یک ماهه سالمند در مرکز پرداخت می‌شود. باقی این پول یعنی 165 هزار تومان را خانواده می‌پردازد و اگر تمکن مالی داشته باشد همه هزینه را پرداخت می‌کند. 

حمیدرضا الوند ادامه داد: قیمت خرید خدمات در مراکز توانبخشی بسیار بالاتر است، بنابراین بقیه هزینه را باید خانواده‌ها بپردازند. بهزیستی فقط موظف است به افراد مجهول‌الهویه خدمات رایگان ارائه دهد.