سهم کم صنایع دستی اردبیل در صادرات

صنایع‌ دستی استان اردبیل علاوه بر سابقه تاریخی و پیشینه قوی چند صدساله از تنوع، جذابیت و زیبایی خاصی برخوردار است. این صنایع می‌تواند به عنوان یکی از دستاوردهای مهم هنری و فرهنگی نقش مهمی در توسعه مبادلات فرهنگی، تقویت حضور گردشگران و حتی تحریک به رونق اقتصاد اردبیل داشته باشد، اما سهم اقتصادی این حوزه در صادرات استان بسیار کم است؛ سهمی که با فراموش شدن بسیاری از صنایع دستی استان هر سال کم‌رنگ‌تر از سال قبل می‌شود. 


احیای هنر صدساله اردبیل

معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان درباره احیای برخی صنایع‌دستی استان اردبیل گفت: دسته‌ای از صنایع دستی استان در شرف احیا و برنامه‌ریزی برای باززنده‌سازی هستند که از جمله این صنایع دستی می‌توان به رشته کلاه‌دوزی اردبیل اشاره کرد.

«ملکه گلمغانی‌زاده» با بیان این‌که رشته کلاه‌دوزی اردبیل جزو آن دسته از صنایع دستی است که چند سالی است با مرگ هنرمندان و پیش‌کسوتان این رشته فراموش شده یا در حال فراموشی است افزود: استفاده از کلاه‌ پوستی در استان از دوره قاجاریه رواج داشته، اما با گذشت زمان و با روی کار آمدن صنعت و محصولات صنعتی این روزها خیلی کمتر شاهد استفاده مردم از این نوع کلاه‌‌ها هستیم.

وی ادامه داد: بعد از فعالیت 2 پیش‌کسوت کلاه‌دوز اردبیل در راسته بازار کنونی واقع در بازار قدیمی کلاه‌دوزان این رشته صنایع دستی همچنان پابرجا بود و بعد از فوت یکی از این بزرگان همچنان با یک هنرمند کلاه‌دوز اردبیل به فعالیت در این حوزه و رشته صنایع دستی استان ادامه می‌دهیم تا برنامه‌ریزی‌های احیا و جلوگیری از فراموشی کلاه‌دوزی اردبیل نیز انجام گیرد.

به گفته معاون صنایع دستی استان هم‌اکنون تعدادی از صنایع دستی در حال فراموشی و تعدادی نیز در معرض خطر فراموشی قرار دارند که از این رشته‌ها می‌توان به بافت اوجاغ قیراغی و بسیاری دیگر از دست‌بافته‌های زنان عشایر و روستایی اشاره کرد.

گلمغانی‌زاده با اشاره به احیای دوباره تعداد محدودی از صنایع دستی استان گفت: تغییر کاربری یا تعریف یک کاربری جدید در نمودار سازمانی برای صنایع دستی تعریف شده است و در این زمینه دنبال حفظ و ماندگاری رشته‌های صنایع دستی منسوخ به روش نوین و مستندسازی هستیم.وی عنوان کرد: تنها راه احیای رشته‌های صنایع دستی در حال فراموشی یا خطر فراموشی تعریف کاربردها و کاربری‌های جدید برای آنهاست.


افزایش اشتغال در حوزه صنایع دستی 

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اردبیل هم اظهار کرد: اشتغال سال گذشته اداره کل میراث فرهنگی 900 نفر بود که حدود دوسوم این اشتغال سهم حوزه و معاونت صنایع دستی پیش‌بینی و محقق شد. «نادر فلاحی» با بیان این‌که تعهد اشتغال امسال بیش از 2 هزار نفر است افزود: یک‌سوم این میزان هم تعهد بخش صنایع دستی است و ما به آماری فراتر از این تعداد می‌اندیشیم.

وی با بیان این‌که بیش از 740 نفر در حوزه صنایع‌دستی، بیش از 700 نفر در حوزه گردشگری، 32 نفر در حوزه میراث فرهنگی و بیش از 500 نفر در حوزه سرمایه‌گذاری ایجاد اشتغال انجام خواهد شد، تاکید کرد: در مجموع اشتغال 358 نفر در اردبیل، 375 نفر در مشگین‌شهر، 281 نفر در خلخال و 216 نفر در نمین عمده تعهد ما در شهرهای استان است. همچنین 177 نفر در شهرستان سرعین، 159 نفر در نیر، 141 نفر در گرمی، 135 نفر در پارس‌آباد، 96 نفر در بیله‌سوار و 62 نفر در کوثر ایجاد اشتغال خواهد شد.


ارزآوری 400 هزار دلاری صنایع دستی

فلاحی با اشاره به صادرات صنایع دستی استان اردبیل به خارج از استان گفت: سهم صادرات صنایع دستی از صادرات کل استان در سال گذشته چیزی حدود 400 هزار دلار بود که بیشتر این محصولات را بافتنی‌ها تشکیل می‌دادند و سهم محصولات و دست‌سازهای فلزی در صادرات مقدار ناچیز بود.

وی با اشاره به اهمیت صنایع دستی در رونق گردشگری بیان کرد: احیای برخی رشته‌های صنایع دستی به رونق بخش گردشگری استان نیز کمک شایانی می‌کند، چراکه هم‌اکنون در عین توجه به روش‌های نوین و مدرن زندگی، رغبت برای آشنایی با فرهنگ و آداب هر منطقه در بین گردشگران داخلی و حتی خارجی بیشتر شده است.

فلاحی عمده صنایع دستی سودآور و اقتصادی استان را تولید گلیم، ورنی، سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی، معرق و منبت عنوان کرد و افزود: ما امیدواریم در قالب اطلس جامع صنایع دستی از این تولیدات، حمایت لازم را برای ورود به بازار عرضه فراهم کنیم.


نقش کم‌نظیر صنایع دستی در رونق تجارت

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل اظهار کرد: استفاده از فرصت‌های ویژه اشتغال‌آفرینی و کارآفرینی در استان شاید بیش از سال‌های گذشته ضرورت و اهمیت داشته باشد. با تدوین برنامه‌های جامع و حمایت مضاعف از صنایع دستی، شاهد افزایش فرصت‌های شغلی و تسهیل توسعه اقتصادی استان خواهیم بود.

«رامین صادقی» به افزایش بیش از 140 درصدی صادرات غیرنفتی استان اشاره کرد و افزود: سرمایه‌گذاری روی حوزه‌های قابلیت‌دار استان اردبیل همچون معادن یا صنایع دستی می‌تواند در پی افزایش فرصت‌های شغلی نقش اساسی در ارزآوری به استان را نیز ایفا کند.

وی تاکید کرد: رونق تولید در حوزه صنایع دستی و رونق گردشگری مستقیما پویایی اقتصاد استان را به دنبال خواهد داشت و سرمایه‌گذاری روی نیروهای کاری هنرمند در این حوزه و تلاش برای فراگیری اصول صحیح تولید می‌تواند به طور مستقیم چند بخش حیاتی استان را تحت تاثیر قرار دهد.

این مسئول بیان کرد: در سال‌های گذشته صدور محصولات دستی در جهان مورد توجه خاص قرار گرفته و کشورهای مهد صنایع دستی می‌کوشند با اتخاذ تدابیر حمایتی و سیاست‌های تشویقی موجبات رشد توسعه صادرات صنایع دستی را که یکی از اقلام مهم صادراتی آنها به حساب می‌آید فراهم سازند. این مهم شاید تلنگری برای همه ما باشد تا بتوانیم با استفاده از تجربیات نیروهای انسانی کارآمد داخل و ذوق هنری این نیروها جایگاه تولید، صادرات و تجارت صنایع دستی را بهبود و ارتقا بخشیم.