خودکفایی غذایی در البرز با توسعه کشت کلزا

فرزاد عسگری | البرز- خبرنگار


کلزا گیاهی با دانه‌های روغنی است که برای تولید روغن‌های خوراکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. سود نسبتا بالایی که از کشت کلزا نصیب کشاورزان می‌شود، باعث شده تعداد زیادی از کشاورزان البرز نیز به کشت این محصول روی بیاورند. شرایط مساعد خاک و آب و هوای البرز نیز باعث شده شاهد عملکرد خوبی در شهرستان‌های البرز باشیم. 

کشت کلزا فارغ از جنبه کشاورزی در رشد صنعت غذایی نیز تاثیر زیادی دارد، به طوری که امروزه بیشتر روغن‌های مصرفی در صنعت مواد غذایی، در طی فرایند‌هایی از دانه‌های کلزا به دست می‌آید. کشاورزان نظرآبادی و ساوجبلاغی پیشگامان این حوزه در کشاورزی استان هستند و برداشت بیش از 2300 تن کلزا در مزارع نظرآباد و ساوجبلاغ، نشان مهارت کشاورزان این مناطق است.


گیاه سودآوری به نام کلزا

یک کارشناس صنایع کشاورزی درباره اهمیت کلزا می‌گوید: بیش از 50 درصد از دانه‌های کلزا را روغن تشکیل می‌دهد، بنابراین استخراج روغن‌های غذایی از این گیاه، در نگاه اقتصادی مقرون به صرفه خواهد بود. روغن کلزا به علت این‌که دارای اسیدهای چرب اشباع‌نشده و فاقد کلسترول است از کیفیت تغذیه‌ای بالایی برخوردار و جایگزین مناسبی برای روغن آفتابگردان است. «حسین حق‌نژاد» ادامه می‌دهد: کلزا در اغلب خاک‌ها قابل رویش است، ولی بهترین نوع خاک برای کشت کلزا خاک رسی لومی است. اقلیم استان البرز به‌خوبی توانسته است پاسخگوی نیاز‌های این گیاه باشد، به طوری که شاهد افزایش برداشت کلزا در سراسر البرز هستیم. در صورت خودکفایی در تولید روغن‌های خوراکی، می‌توان به صنعت تولیدی مواد غذایی نیز کمک کرد که همین موضوع خودکفایی غذایی را نیز دربرمی‌گیرد.


 نظرآباد؛ پیشگام در کشت کلزا

مدیر جهاد کشاورزی نظرآباد با اشاره به این‌که بیش از 480 هکتار از اراضی زراعی البرز به کشت کلزا اختصاص یافته است، می‌گوید: نظرآباد با 305 هکتار سطح زیر کشت رتبه اول استان البرز را به خود اختصاص داده است و امسال حدود 1500‌تن کلزا یعنی 55 درصد از کل محصول کلزای استان در شهرستان نظرآباد برداشت خواهد شد که قدمی بزرگ در این مسیر است که با تلاش کشاورزان و کارشناسان حوزه کشاورزی، میسر شده است.

«ایرج الماسی» با بیان این‌که نظرآباد از آب و هوای مناسب و خاکی حاصلخیز برخوردار بوده و از جمله مناطق مستعد برای کشت دانه‌های روغنی مانند کلزاست، ادامه می‌دهد: کاشت کلزا به دلیل حاصلخیز بودن اراضی کشاورزی شهرستان و سودآوری این محصول نسبت به سایر محصولات تمایل کشاورزان برای کشت این محصول را برانگیخته و فضایی رقابتی ایجاد کرده است که موجب می‌شود تلاش برای برداشت مقادیر بیشتری در واحد سطح صورت بگیرد.
وی با اشاره به نقش‌آفرینی دانه‌های روغنی در تأمین روغن خوراکی، کنجاله دام و طیور و پایداری تولید غلات می‌گوید: کلزا در تناوب با گندم و جو کشت شده و موجب پایداری کشت این محصولات می‌شود؛ به‌نوعی می‌توان کلزا را مکملی برای صنعت کشاورزی دانست. 

الماسی با اشاره به این‌که در سال جاری در بیش از 5 هزار هکتار از اراضی این شهرستان کشت به روش حفاظتی بوده است، عنوان می‌کند: در این روش با کاربرد دستگاه‌های کشت مستقیم، عملیات خاک‌ورزی حذف می‌شود و بذر به‌ صورت مستقیم در خاک قرار می‌گیرد.
وی با بیان این‌که کاهش 50 درصدی هزینه تولید، حفظ بقایای گیاهی در سطح خاک و نفوذ بیشتر آب در خاک و حفظ رطوبت و همچنین صرفه‌جویی در وقت از مزایای کشت مستقیم به شمار می‌روند، می‌افزاید: بهره‌گیری از مکانیسم جدید، روش‌های نوین و ابزارآلات کشاورزی پیشرفته باعث شده است کشاورزان نظرآبادی بتوانند در کشت کلزا جزو کشاورزان برتر کشور باشند.


پیش‌بینی برداشت 10 هزار تن کلزا در ساوجبلاغ

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان ساوجبلاغ با اشاره به مصارف زیاد کلزا در صنعت مواد غذایی، می‌گوید: با توجه به استراتژیک بودن کشت کلزا به عنوان یک کشت مطلوب در کنترل بیماری علف هرز و افزایش محصول بعد از کشت کلزا و با توجه به وابستگی بیش از ۹۰ درصدی کشور به روغن خوراکی، لزوم توسعه کشت کلزا دو چندان شده است و به همین منظور کشاورزان شهرستان ساوجبلاغ اقدام به کشت کلزا در سطح ۲۵ هکتار کرده‌اند. 

وی با بیان این‌که از ویژگی‌های این محصول می‌توان به به‌صرفه بودن، اقتصادی بودن، تناوب مطلوب، کاهش مصرف آب و سهولت کاشت و داشت و برداشت اشاره کرد، می‌گوید: سطح زیر کشت گندم در شهرستان ۲۵۷۵ هکتار بوده که از این میزان سطح زیر کشت بیش از ۱۰ هزار تن برداشت محصول خواهیم داشت و تاکنون نیز بخش زیادی از آن محقق شده است.


قیمت تضمینی خرید کلزا

رئیس سازمان جهاد کشاورزی البرز می‌گوید: کل سطح قابل برداشت کلزا در استان البرز ۴۸۰ هکتار است که پیش‌بینی برداشت ۱۳۴۴ تن کلزا از این مزارع را داریم و تاکنون حدود ۴۸۰ تن کلزا به قیمت تضمینی از کشاورزان خریداری شده است و این روند همچنان ادامه خواهد داشت.
«سیدمجید موسوی» می‌افزاید: قیمت تضمینی هر کیلو کلزا ۳۴۰۰ تومان است که مرکز خرید شرکت غله و خدمات بازرگانی البرز آمادگی خرید از کشاورزان کلزاکار استان را دارد. خرید محصول کلزا در استان البرز از ۲۸ خرداد شروع شده است و محدودیتی برای خرید وجود ندارد.

وی همچنین ادامه می‌دهد: با توجه به بارندگی‌های سال جاری وضعیت مطلوب بوده و میزان برداشت بالاتر از عدد پیش‌بینی‌شده است. در سال زراعی ۹۷-۹۸ در استان البرز کشت در ۲۱ هکتار به صورت مستقیم و حفاظتی صورت گرفته بود که با عملکرد حدود ۵۳۰۰ کیلوگرم در هکتار این محصول برداشت شد و در سال جاری پیش‌بینی کسب رتبه اول تا پنجم کشوری را در تولید محصول کلزا داریم.