دیروز را تحریف نکن

مسعود میر/روزنامه‌نگار


این هم از آن ترفندهای مدیریتی در ایران است که هر مسئولی بعد از برکناری از پست یا پایان دوره خدمت برای تطهیر خود و کارنامه‌اش چنان در موضع حق به جانب همه تقصیرات را به گردن نیروهای فشار بیرونی و دخالت‌های پیرامونی می‌اندازد که همه گمان کنند مسئول مربوطه در نقش یک تربچه در باغچه‌ای بزرگ، در دوران مدیریتش تنها غده‌های حسرت و افسوسش را رشد داده و دائم حرص خورده است، بدون اینکه لحظه‌ای با خود بیندیشد که اگر توان انجام کار مورد نظر خویش را ندارد یا شرایط اینقدر بد است که فشارهای بیرونی اجازه انجام کار را از او گرفته چرا تا لحظه‌ای که از طرف مقام بالادستی صندلی‌اش را از دست نداده در سمت خود مانده است؟
اینها را گفتیم تا برسیم به دفاعیه جانانه جناب دکتر ابراهیم داروغه‌زاده -معاون نظارت وارزشیابی سازمان سینمایی- که در روزهای گذشته این پست را تحویل داده و قرار است با همان حکم دبیری جشنواره مشغول به‌کار باشد.
 ایشان در گفت‌وگو با خبرگزاری دانشجویان به تفصیل از دستاوردهای خود در دوران مسئولیتش دفاع کرده اما در میان این دفاعیات نکاتی هم گفته مبنی بر اینکه در دوران یادشده موضوعی به نام فیلم‌های توقیفی حل‌و‌فصل شده و به‌اصطلاح، دیگر دغدغه نیست. داروغه‌زاده تأکید کرده علت عدم‌نمایش فیلم «رستاخیز» مخالفت بعضی مراجع، عدم‌نمایش فیلم‌های «خیابان‌های آرام» کمال تبریزی یا «گزارش یک جشن» ابراهیم حاتمی‌کیا عدم‌پیگیری از سوی تهیه‌کننده و بلاتکلیفی «خانه‌پدری» کیانوش عیاری عدم‌پیگیری جدی برای اکران است.
باید درود فرستاد به چنین مدیری که اینگونه از کارنامه‌اش دفاع می‌کند و گره‌های گم حوزه مدیریتی‌اش اصلا به او ارتباطی نداشته است. ماجرا البته به اینجا ختم نشده و جناب دکتر در بخش دیگری از دفاعیات جانانه‌شان از عملکرد مدیریتی خود گفته‌اند که یکی از پرحاشیه‌ترین و جنجالی‌ترین فیلم‌های ساخته شده در سینمای امروز ایران را اصلا ندیده‌اند. داروغه‌زاده گفته:« فیلم «کاناپه» را ندیده‌ام یعنی نه من دیده‌ام، نه شورای پروانه نمایش و نه حتی شورای پروانه نمایش قبلی. فقط یادم است مصاحبه‌ای از آقای عیاری خواندم که فیلم با مجوز آقایان جنتی و ایوبی تولید شده است. البته این را هم بگویم که هیچ وقت مراجعه‌ای برای دریافت پروانه نمایش این فیلم نشده است».
این اظهارنظر همانقدر خنده‌دار است که مثلا صاحب یک رستوران بگوید عرضه یکی از غذاهای رستورانش توسط اداره بهداشت ممنوع اعلام‌شده اما او نمی‌داند این غذا چه بوده است.
دکتر داروغه‌زاده البته در بخش دیگری از حرف‌هایشان تأکید کرده که ‎به‌طور کلی فیلم‌های توقیفی دیگر مسئله سینمای ایران نیستند و فضای مساعد برای ساخت فیلم‌های خوب و تأثیرگذار اجتماعی و انتقادی در سازمان سینمایی وجود دارد.
معاون سابق نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی البته در هیچ کجای حرف‌هایش به این موضوع اشاره‌ای نکرده که در 2 سال دبیری‌اش در جشنواره به‌صورت موازی با مسئولیتش در نظارت و ارزشیابی به‌گونه‌ای رفتار کرده که اصلا فیلم‌هایی که اندکی حاشیه دارند به جشنواره راه پیدا نکنند تا مبادا بعدها شمار فیلم‌های توقیفی بالا رود و همان فیلم‌هایی هم که روی کاغذ رگه‌هایی از اعتراض و نزدیک‌شدن به خطوط قرمز را داشت چگونه برای گرفتن پروانه ساخت قلع و قمع کرده است.
ایشان همچنین کوچک‌ترین اشاره‌ای به این مهم نداشتند که چگونه خودشان هم این‌همه فشار از بیرون و امر و نهی خارج سازمانی را دیده اما یک‌بار هم لب به اعتراض نگشوده است؟
صندلی مدیران تا زمانی که در اختیارشان است گویی آنزیم محافظه‌کاری، سکوت و عدم‌پاسخگویی و اطاعت محض را به جان صاحبانشان می‌ریزند و بعد از ترک صندلی است که همه شجاع و جسور و دلسوز و پر از دغدغه برای ارباب رجوع خود می‌شوند. داروغه‌زاده هم از این قاعده مستثنا نیست.
از تاریخ حرف نمی‌زنیم که بعضی نکاتش کم‌رنگ یا فراموش شده باشد، حرف از همین دیروز است.