سنندج در آستانه رنسانس شهری
یک جامعهشناس: موفقیت در فرهنگی شدن شهر سنندج منوط به پای کار بودن تمام مسئولان، مردم، هنرمندان و رسانه و عشق ورزیدن به شهر است
دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی با اشاره به اینکه سنندج در آستانه رنسانس شهری قرار دارد، گفت: کارهای بسیار باارزشی نظیر کنگره مشاهیر کُرد و تجلیل از فیلسوفان، عالمان و بزرگان کُرد که هر کدام از آن شخصیتها بیشتر از هزاران ساختمان و پل شهر را توسعه دادهاند نوعی بازگشت به بخشهای تاریخی سازگار با اصول انسانی به سبکی خلاقانه است.
به گزارش ایسنا «نعمتالله فاضلی» در نشست هماندیشی «چگونه شهر سنندج را فرهنگی بسازیم؟» با اشاره به اینکه شهرها بزرگترین مصنوع ساخته دست بشر است، اظهار کرد: هیچ ماشینی به اندازه شهرها وجود آدمی را شکل نمیدهد و تاکنون هیچ مصنوعی به عظمت شهرها آفریده نشده است.وی افزود: به تعبیر دیگری شهرها شیوهای از زندگی هستند و تعریف از شهر را نمیتوان محدود به سنگ، سیمان و آهنگ دانست بلکه شهر را میتوان در میان عشایر یا مردم روستا نیز یافت.
فهمیدن شهر؛ اصلیترین عامل توسعه
این دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی با بیان اینکه فهمیدن شهر اصلیترین عامل توسعه آن است، تصریح کرد: وقتی توده گستردهای از مردم در فهم شهر ناتوان باشند، قطعا نباید انتظار شهری توسعه یافته را داشت. وی با تاکید بر ضرورت دیدن در وهله اول و سپس ساختن شهر، عنوان کرد: دههها منابع ارزشمند را استفاده کردهایم تا شرایط کنونی شهرها به وجود آید. اکنون مقالات ارزشمندی در دانشگاهها نوشته شده است که متاسفانه نهخوانده و نه در سیاستگذاریها از آنها استفاده میشود.
فاضلی با اشاره به نبود آگاهی عمومی در زمینه فهم شهر ادامه داد: شهر فضای تعاملی است که در آن آیین، عواطف و انگیزه برای شکلگیری روح آدمی وجود دارد. وی با بیان اینکه شهرهای ما به نوعی رنسانس نیازمندند، خاطرنشان کرد: شهر نوعی گفتمان و شیوه سخن گفتن است و وضعیت واقعی اقوام و ملتها را میتوان در وضعیت شهرها جستوجو کرد.
شهر؛ شکل تحقق یافته هر قوم
این دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی شهر را شکل تحقق یافته هر قومی دانست و گفت: در خانه کُرد سنندج فلسفه، معماری، ادبیات، تاریخی، عناصری از قوم کُرد، اسلام و تمدن معاصر را که با هزاران کتاب نوشته شده برابری میکند میتوان دید. وی با تاکید بر وجود ریتم در فضاهای قدیمی بازسازی شده ایران اظهار کرد: در خانه کُرد عناصری از کل ایران وجود دارد که نماد شهر فرنگی و به گونهای هارمونیک جسم و جان انسان را با روح شهر پیوند میدهد.
نقطه آغاز فرهنگزدایی از شهر
فاضلی با اشاره به شروع نوعی فرهنگزدایی از سال ١۳۴۰ به بعد افزود: رشد افسارگسیخته شهرها بدون در نظر گرفتن ارتباط آنها با روح انسان نوعی فرهنگزدایی را رقم زد و اکنون ما شاهد سفر تعداد زیادی از مردم به بافتهای قدیمی برای دیدن فرهنگ زیبای گذشته هستیم. وی توسعهنیافتگی شهرها را انگیزشی دانست و تصریح کرد: متاسفانه آگاهیها به کالبد شهری متصل نشده است که در نتیجه آن خالی شدن شهر از انرژی، عاطفه و گرما را شاهد بودهایم. این دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی با اشاره به تحول گسترده در دهه گذشته و توجه به فرهنگی شدن شهرها عنوان کرد: در این مرحله دوباره جرقه فرهنگی شدن شهرها زده شد و تازه درک اینکه خیابانها بدون انسانها زیبا نیستند به وجود آمد که در نتیجه آن شاهد بازسازی خانههای قدیمی در گوشه و کنار کشور بودیم.
وی ادامه داد: در شهر توسعه یافته زمینه تبدیل سرمایههای اقتصادی به فرهنگی و بالعکس مهیاست و این مهم لازمه توسعهیافتگی هر شهری است. فاضلی نامگذاری شهرها به عنوان پایتخت فرهنگی را یک نوع بازگشت به فرهنگ قدیم به همراه خلاقیت دانست و خاطرنشان کرد: در جهان امروز شهرها حرف اول را میزنند، به صورت مستقل اداره میشوند و نوعی رقابت بین آنها در جریان است. وی یکی از نقاط قوت استان کردستان را صنعتی نشدن دانست و گفت: اگر در سایتهای مختلف جستوجو کنید کردستان را به عنوان استانی سالم و پاک خواهید شناخت که منابع طبیعی و زیستی دستنخوردهای دارد و میتواند زمینه رونق توریسم را فراهم آورد.
این دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی اظهار کرد: اکنون فرصتی برای توسعه کردستان در قالب صنعت گردشگری به وجود آمده که طی آن میتوان بافتهای تاریخی استان را احیا و پیوند دیرینه اقتصاد و فرهنگ را دوباره تجدید کرد. وی افرادی را که نمیدانند، ولی فکر میکنند میدانند، عامل مخرب توسعه سنندج دانست و افزود: این دسته از افراد توسعه را فقط در سرمایه زیاد میبینند و غافل از سایر سرمایههای جامعه نظیر سرمایه اجتماعی و فرهنگی هستند. فاضلی در ادامه با بیان اینکه شرط موفقیت فرهنگی شدن شهر سنندج در پای کار بودن تمام مسئولان، مردم، هنرمندان و رسانه و عشق ورزیدن به شهرشان است، یادآور شد: رنسانس شهری در گرو عشق ورزیدن مردم به شهرشان و بسیج فرهنگی است و نیز شهروند خوب بودن یکی از راههای بسیار مهم توسعه شهری است.
ضرورت برنامهریزی برای توسعه
عضو شورای شهر سنندج گفت: توسعه فرهنگی کنونی شهر سنندج تنها به واسطه مردم و هنرمندان بوده و ادارات دولتی به صورت منفرد اقدام به کارهایی فرهنگی بدون توجه به توسعه فرهنگی شهر کردهاند.«ارسطو گویلی» در نشست هماندیشی چگونه شهر سنندج را فرهنگی بسازیم، با اشاره به ضرورت برنامهریزی توسعه اظهار کرد: مسئولان دغدغه زیادی در بحث فرهنگی شهر دارند و مدتهاست در مورد فرهنگیسازی شهر بحث و گفتوگو انجام شده است. وی با بیان اینکه فرهنگ در هر شهری متفاوت از سایر شهرهاست، افزود: امیدواریم سنندج با کمک زبان و روح شهر به توسعه فرهنگی دست یابد و این موضوعی است که تا امروز از آن غافل بودهایم.
عضو شورای شهر سنندج با اشاره به اینکه توسعه فرهنگی کنونی شهر تنها به واسطه مردم و هنرمندان بوده است، تصریح کرد: تمام ادارات دولتی کارهای فرهنگی خود را بدون ارتباط با یکدیگر و بدون توجه به توسعه فرهنگی انجام میدهند و به طور قطع میتوان گفت که توسعه فرهنگی کنونی جامعه را مدیون خود مردم و هنرمندان هستیم.
وی عنوان کرد: تا زمانی که روح شهر سنندج را بهدرستی نشناسیم به توسعه فرهنگی دست نخواهیم یافت و برنامهریزیهای درستی نیز صورت نخواهد گرفت. گویلی در ادامه با اشاره به اینکه توسعه فرهنگی تنها رقص و پایکوبی نیست، یادآور شد: امروز تعدادی زیادی از مدیران به این نشست دعوت شدند که تعدادی حضور نیافتند؛ این امر نشاندهنده القا نشدن دغدغههای فرهنگی به آنهاست.