ساختاربودجه، ‌‌جراحی می‌شود

نسخه پیشنهادی سازمان برنامه و بودجه ایران پس از تصویب کلیات آن در نشست 2روز پیش شورای هماهنگی اقتصادی با حضور سران قوای سه‌گانه دیروز در صحن غیرعلنی مجلس رونمایی شد. نسخه‌ای که هدف آن کاهش حداکثری وابستگی بودجه ایران به درآمدهای نفتی با 4محور تقویت نهادی بودجه، افزایش کارایی هزینه‌های جاری دولت، پایدارسازی درآمدهای سالانه و البته ایجاد ثبات در اقتصاد کلان اعلام شده و دولت امیدوار است تا سند دخل و خرج کشور را از سالانه به دوسالانه تغییر دهد تا از بروز شوک به اقتصاد جلوگیری و انتظارات تورمی و بی‌ثبات‌کننده اقتصاد را مدیریت کند. طرح اصلاح ساختار بودجه ایران از پاییز سال گذشته پس از دستور مقام معظم رهبری در دستور کار قرار گرفت. پس از خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم‌های یکجانبه فشار ناشی از کاهش صادرات نفتی ایران بر بودجه افزایش یافته است. در نشست دیروز مجلس، محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه به دفاع از طرح پیشنهادی دولت پرداخت و عادل آذر، رئیس دیوان محاسبات مجلس هم ضمن آسیب‌شناسی این طرح، انحرافات بودجه‌ای را واکاوی کرد.

تغییر بازه زمانی بودجه از سالانه به دوسالانه با قانون اساسی مغایرت دارد و به همین دلیل علی لاریجانی، رئیس مجلس دیروز تأکید کرد: موضوع بودجه دو سالانه باید در شورای‌عالی هماهنگی اقتصادی بحث و قوانین آن در مجلس مصوب شود. به گفته لاریجانی، جلسات دیگری در این‌باره در مجلس برگزار می‌شود و حتی ممکن است تصویب برخی عناوین آن چندسالی به طول بینجامد.

دفاع دولت از بودجه نویسی دوسالانه
اما رئیس سازمان برنامه و بودجه با دفاع از ایده تدوین بودجه دو سالانه توضیح داد: برای پایداری بودجه و تصمیمات، مقرر شد افق پیش‌بینی را برای منابع و مصارف به‌صورت دوساله درنظر بگیریم تا با یک اطمینان بیشتر نسبت به آینده تصمیم‌گیری داشته باشیم. او درعین حال گفت: این امر جزو ابلاغیه مقام معظم رهبری بود. نوبخت با بیان اینکه طرح اصلاح ساختار بودجه شامل 4محور و 9بسته اجرایی است، افزود: مقرر شده برای چگونگی اجرای این محورها، توافقی فی‌مابین دولت و مجلس صورت گیرد.

فرهاد دژپسند، وزیر امور اقتصادی و دارایی هم گفت: تدوین بودجه به‌صورت دوسالانه یکی از پیشنهادهای مطرح شده در اصلاح ساختار بودجه است که فعلا در حال بررسی است.او توضیح داد: از آنجا که تدوین دوسالانه بودجه با قانون اساسی مغایر است، این پیشنهاد باید در مجمع تشخیص مصلحت نظام تصویب شود.

کاهش اختلال در اقتصاد
سخنگوی هیأت رئیسه مجلس هم با بیان اینکه ادامه روند جاری بودجه، اداره اقتصاد را با اختلال مواجه ساخته، گفت: قطع وابستگی به بودجه نفتی و تبدیل تهدید تحریم‌ها به فرصت ازجمله مواردی است که در نقشه راه و اصلاح ساختار بودجه مدنظر قرار گرفته است. اسدالله عباسی تأکید کرد: کاهش تدریجی و قطع وابستگی مستقیم بودجه جاری به نفت، حذف تدریجی کسری بودجه ساختاری، ایجاد ثبات اقتصاد کلان و مهار تورم، رونق اقتصادی، تأمین معیشت عمومی، کاهش نابرابری، ارتقای عدالت اجتماعی و مبارزه با فساد ازجمله مواردی است که در اصلاح ساختار بودجه به آن توجه شده است. او افزود: در اصلاح ساختار بودجه به اصلاح نظام یارانه پنهان انرژی، اصلاح نظام مالیاتی و تأمین اجتماعی، مولدسازی و مدیریت دارایی‌های دولت در ارتباط با درآمدزایی پایدار توجه شده است.

به‌گزارش همشهری، جراحی بودجه ایران در 2گام بلندمدت و میان‌مدت صورت خواهد گرفت و در برنامه کوتاه‌مدت دولت تصمیم دارد شفافیت، انضباط و اثربخشی بودجه را افزایش دهد و برای هدفمند‌کردن هزینه‌ها هم تامین حداقل‌های معیشتی برای عموم مردم و اقشار آسیب‌پذیر با اصلاح یارانه‌های نقدی هدف‌گذاری شده‌است.

افزون بر این دولت پیگیر حذف هزینه‌های غیرضروری، کاهش هزینه شرکت‌های دولتی و هزینه بیمه سلامت است و از سوی دیگر گفته شده در قالب جدید منابع بودجه سالانه در خدمت تولید قرار خواهد گرفت. دولت مصمم است برای ایجاد سپر دفاعی در بودجه سالانه از خطر نوسان قیمت نفت، نظام یارانه انرژی را از طریق واقعی کردن قیمت بنزین، گازوئیل و برق، در کنار تغییر ساختار پرداخت یارانه کالاهای اساسی، اصلاح کند، همچنین چتر مالیاتی را گسترش و معافیت‌های مالیاتی را کم کند. همچنین بخشی از دارایی‌های دولت و شرکت‌های دولتی در قالب صندوق‌های سرمایه‌گذاری فروخته شود. گام دیگر اصلاح ساختار و اساسنامه صندوق توسعه ملی برای جلوگیری از برداشت دولت‌ها از منابع این صندوق و البته انتشار اوراق ارزی و ریالی است. اما در میان‌مدت قرار است رابطه سازمان برنامه و بودجه به‌عنوان صادر‌کننده چک هزینه‌های دولت و خزانه‌داری کل کشور به‌عنوان پرداخت‌کننده چک‌های صادرشده اصلاح شود و دستگاه‌های بودجه‌خوار در برابر هزینه‌های خود پاسخگو باشند. برنامه دیگر در میان‌مدت اصلاح نظام یارانه‌ای و بیمه‌ای در قالب نظام یارانه بیمه سلامت، کشاورزی و تولید است و افزون بر اینها ساختار صندوق‌های بحران‌زده بازنشستگی جراحی می‌شود. گام دیگر سامان دادن به بدهی‌های دولت است.