بخت شورِ بختگان

بارندگی‌های امسال منجر به آبگیری عمده تالاب‌های استان شد، اما با گذشت چند ماه و عدم رهاسازی حقابه باز هم شاهد تبخیر آب و خشکی تالاب‌ها هستیم.

به گزارش تسنیم، فارس با داشتن 5 تالاب بین‌المللی یکی از ظرفیت‌های بزرگ زیست‌محیطی را دارد که در سال‌های گذشته به واسطه خشکسالی‌ها به شوره‌زار تبدیل شده‌اند. گرچه بارش‌های امسال موجب آبگیری عمده تالاب‌ها از جمله بختگان، کمجان، طشک و مهارلو شد، با گذشت چند ماه شاهد تبخیر آب و خشکی دوباره تالاب‌ها هستیم. با این‌که تامین حقابه زیست‌محیطی در شرایط مناسب ذخیره آب در سدها اولویت دوم بعد از آب آشامیدنی است، رهاسازی 120 میلیون متر مکعب حقابه برای کشاورزی به اولویت اصلی تبدیل شد و آبی به بختگان تعلق نگرفت.

نبود سازوکار مناسب برای ورود آب به دریاچه و امکان برداشت آب در طول مسیر منجر به تعلل در تامین حقابه شده است. پیش از این، استاندار فارس درباره تامین حقابه زیست‌محیطی در شورای حفاظت از منابع آبی استان عنوان کرد که به دلیل امکان برداشت آب در طول مسیر و نرسیدن آب به تالاب بختگان، تخصیص حقابه به فصل سرد و در زمان نبود نیاز آبی کشاورزان موکول شود.

«عنایت‌الله رحیمی» در اوایل سال دستور رهاسازی 120 میلیون متر مکعب آب سد درودزن را برای کشاورزان اراضی زیردست صادر کرده بود، اما همچنان این حقابه رها نشده است، در حالی که تالاب‌های استان در شرایط فعلی بیش از هر زمان دیگری به آبگیری نیاز دارند و به عنوان نمونه، زمین‌گیر شدن چند هزار جوجه فلامینگو در تالاب بختگان گویای این موضوع است.


حقابه تالاب‌های فارس محقق نشده است

مدیر کل حفاظت محیط‌ زیست فارس هم اعلام کرد: تامین حقابه تالاب‌ها بعد از 15 سال بهترین خبر زیست‌محیطی است، اما نحوه رهاسازی و رسیدن آب به تالاب جای سوال دارد.
به گفته «سعید محمودی»، برداشت آب در مسیر توسط کشاورزان و پمپ‌هایی که در رودخانه‌ها است مهم‌ترین نگرانی برای نرسیدن آب به تالاب‌ها محسوب می‌شود. 

تامین حقابه موضوعی است که «سیروس زارع» فعال محیط زیستی حوزه رودخانه کر، هم درباره آن می‌گوید: تامین حقابه مهم‌ترین خواسته زیست‌محیطی است که تاکنون محقق نشده.
وی با بیان این‌که تخصیص نیافتن حقابه تاکنون منجر به ادامه خشکی تالاب‌ها شده است درباره وضع تالاب‌های استان عنوان می‌کند: امسال به واسطه بارندگی‌ها تالاب‌ها شرایط مساعدی داشتند، اما با تبخیر زیاد آب، تالاب‌ها رو به خشکی هستند.

زارع خاطرنشان می‌کند: گیر کردن جوجه فلامینگوها در خشکزارهای بختگان به دلیل تبخیر آب نمونه‌ای است که نشان می‌دهد تالاب‌ها بیش از هر زمانی به آب نیاز دارند.
به گفته وی، در حالی تاکنون تامین نشدن حقابه درباره تالاب‌ها ادامه داشته است که به واسطه خشکسالی‌ها و تغییرات اقلیمی، تالاب‌ها وضع خوبی ندارند. تالاب‌های فارس زمانی دائمی بودند، اما حالا دیگر فصلی هم نیستند.

این فعال زیست‌محیطی با بیان این‌که ساخت سد در بالادست رودخانه‌ها مهم‌ترین عامل نرسیدن آب به تالاب‌ها است عنوان می‌کند: در این شرایط سازوکار انتقال آب از سد به تالاب با عنوان حقابه باید طوری باشد که آب به تالاب برسد.
زارع می‌افزاید: سازمان آب و کشاورزی استان باید بر این سازوکار نظارت کنند که اگر آبی از سد به عنوان حقابه رها شد، به تالاب برسد.


انتظار برای رهاسازی حقابه بختگان

معاون فنی اداره کل حفاظت محیط ‌زیست فارس در روزهای ابتدایی اردیبهشت امسال گفته بود این حقابه را پیگیری می‌کند. به گفته «محمدنبی مرادی»، با توجه به بارندگی‌های مطلوب در بالادست تالاب بختگان موضوع رهاسازی حقابه بختگان امسال با امیدواری بیشتری دنبال می‌شود.

وی با بیان این‌که هنوز رقمی برای رهاسازی حقابه بختگان نهایی و اعلام نشده است گفته بود: محیط ‌زیست مکاتبه‌هایی با شرکت آب منطقه‌ای استان فارس انجام داده و با توجه به رهاسازی 120 میلیون متر مکعب آب کشاورزی از سد درودزن امید است رهاسازی حقابه بختگان از این سد هم در اولویت باشد.


نجات 3 هزار جوجه  فلامینگو از نمکزارهای بختگان

رئیس اداره حیات وحش محیط ‌زیست فارس درباره آخرین وضع جوجه‌فلامینگوهایی که در نمکزارهای بختگان زمین‌گیر شده بودند می‌گوید: این جوجه‌ها که به مزارع و روستاهای اطراف رفته بودند، با همکاری نیروهای مردمی و محیط‌بانان زنده‌گیری شدند.

به گفته «لیلا جولایی»، پالایش جوجه‌ها به طور مرتب در حال انجام است و از آنها در زیستگاه موقت حفاظت می‌شود تا زمانی که شرایط زیستگاهی فراهم باشد و بتوانند به نقطه پرواز برسند.

وی می‌افزاید: همچنین بخشی از جوجه‌ها به تالاب دیگر منتقل شدند و بخشی هم از طریق کانال زدن و رسیدن به آب نجات پیدا کردند. در مجموع، بر اساس آخرین گزارش اداره کل محیط ‌زیست فارس، امسال 3 هزار جوجه فلامینگو گرفتار در نمکزارها نجات یافتند.