خطر پلاستیک برای محیط زیست همدان
در نزدیک‌ترین نقطه به شهر همدان، آن سوی پلیس‌راه همدان به تهران مرکز دفن بهداشتی پسماند‌های شهری قرار دارد. محلی که روزانه حدود 400 تا 480 تن زباله از همدان با ناوگان‌جمع‌آوری پسماند به این نقطه حمل و دفن بهداشتی می‌شود؛ زباله‌هایی که بخشی از آن هم پلاستیک غیرقابل جذب و بازیافت در طبیعت است.
به گزارش تسنیم، محیط دفن پسماند‌های شهری همدان حدود 400 هکتار وسعت دارد و وسعت قابل توجهی از زیست‌بوم شهری همدان به دفن زباله‌های شهری جدای از فضایی که برای دفن و دپو نخاله‌هاست اختصاص داده شده است. 21 تیر روز جهانی بدون پلاستیک یا انواع نایلون نامیده شده است و حالا باید دید وضع همدان در این حوزه چطور است.
اگر نگاهی گذرا به بازار میوه و تره‌بار شهر بیندازیم بدون استثنا خواهیم دید که هر شهروندی کیسه پلاستیکی از مغازه‌دار و فروشنده برای خرید تقاضا می‌کند و اگر آمار سردستی و حدود مغازه‌های این صنف را در همدان در نظر بگیریم به عددی در حدود هزار تا 1200 واحد صنفی با مجوز و بدون مجوز خواهیم رسید.
نقش اصناف و مردم
سایر اصناف شهر نیز خرید مشتریان را داخل نایلون‌های پلاستیکی قرار می‌دهند مانند قنادی‌ها، لباس‌فروشان، خواربار‌فروشان و دارو‌خانه‌ها. یعنی روزانه در این شهر هزاران هزار نایلون پلاستیکی در اندازه و جنس‌های مختلف برای حمل خرید‌های متنوع به دست مردم می‌رسد.
این کیسه‌های پلاستیکی سرانجامی جز سطل زباله و دفن در سایت پسماند شهری همدان ندارد، البته اگر جمعآوری غیر‌اصولی آن را توسط برخی زباله‌جمع‌کن‌ها نادیده بگیریم که تهدید دیگری است. در آینده پلاستیک برای زیست‌بوم شهری با حدود 600 تا 650 هزار نفر جمعیت که در تنگنای کمبود زمین هم قرار دارد و ساختمان‌هایش سر به فلک کشیده‌اند تهدید جدی به شمار می‌رود. در این شرایط چرا نبایدگام‌های حذف نایلون را از چرخه زندگی در این شهر سریع‌تر برداشت.
آمار مصرف نایلون در مراکز خرید
رئیس اتحادیه میوه و تره‌بار شهر همدان در این باره اظهار کرد: در شهر همدان در 2 مجموعه عرضه میوه و تره‌بار سر‌گذر و سبزه‌‌میدان روزانه حدود هزار مشتری فقط به واحد‌های صنفی عرضه میوه و تره‌بار مراجعه می‌کنند و اکثر شهروندان هم از مغازه‌داران تقاضای استفاده از کیسه نایلونی دارند.
محمد فامیل‌متقی با یاد‌آوری این‌که اگر به دنبال کاهش مصرف نایلون در شهر هستیم باید شهروندان کیسه پارچه‌ای یا برزنتی برای خرید همراه داشته باشند، گفت: روزانه به طور متوسط هر واحد صنفی این مراکز یک کیلو کیسه پلاستیکی استفاده می‌کنند. وی ادامه داد: هر مغازه‌دار روزانه برای تامین هر کیلو نایلون در اندازه‌های متفاوت بین 15 تا 25 هزار تومان هزینه می‌کند. در گذشته از کاغذ کرافت برای تهیه پاکت استفاده می‌شد و در حفظ محیط زیست نیز نقش موثری داشت، البته همدان پاکت‌سازی نداشت.
رئیس اتحادیه میوه و تره‌بار شهر همدان با یاد‌آوری این‌که اکنون پاکت از تهران به همدان می‌رسد و برخی مغازه‌ها مانند خشکبارفروش‌‌ها از پاکت استفاده می‌کنند، افزود: رویه استفاده از پاکت کاغذی دیگر در میوه‌فروشی‌های همدان رایج نیست، اما در مغازه‌های بزرگ در تهران پاکت کاغذی استفاده می‌کنند.
فامیل‌متقی در پاسخ به این سوال که برای رواج استفاده از پاکت کاغذی در صنف زیر نظر اتحادیه چه برنامه‌ای دارید، گفت: صنف کمیسیون آموزش دارد و می‌توان برای ترویج فرهنگ استفاده از پاکت کاغذی در توزیع و عرضه میوه استفاده کرد، البته به مردم هم بستگی دارد که نایلون کمتری مصرف کنند.
استفاده از 200 کیلو پاکت برای فروش آجیل در هر روز
رئیس اتحادیه قنادان و آجیل‌فروشان همدان هم گفت: اکنون در شهر همدان 400 واحد صنفی به تهیه و توزیع انواع شیرینی، نقل و نبات، کماج، انواع حلوا و انگشت‌پیچ اشتغال دارند که برای عرضه این خوراکی‌ها از انواع ظروف پلاستیکی استفاده می‌شود و حتی در داخل جعبه شیرینی هم نایلون می‌گذارند.
محمد ارغوان با اشاره به این‌که اکنون واحد‌های خشکبارفروش همدان تنقلات خود را داخل پاکت به مردم عرضه می‌کنند که در حفظ محیط زیست نقش موثری دارد، افزود: برخی مواد غذایی باید به ناچار در ظروف پلاستیکی و نایلونی عرضه شود.
وی مقدار مصرف روزانه انواع پاکت را در خشکبارفروشی‌های همدان به طور متوسط 200 کیلو عنوان کرد و ادامه داد: حدودا مصرف پلاستیک روزانه هر واحد قنادی و سایر اصناف وابسته این صنف مانند شکلات‌فروشان و آبنبات‌فروشان هم در حدود 300 کیلو به طور متوسط است. مرغ‌فروشی‌ها، خرازی‌ها، ابزار و یراق‌آلات و غیره نیز برای عرضه اجناس خود به پلاستیک نیاز دارند. بخش دیگری از نایلون و پلاستیک تولیدی شهر نیز مربوط به واحد بهداشتی و خدماتی مرتبط است.
جمعآوری روزانه 400 تن زباله خانگی
مدیر خدمات شهری شهرداری همدان درباره مقدار پلاسیتک مصرفی شهر همدان خاطرنشان کرد: اکنون زباله در شهر به 3 صورت جمعآوری با پرس (زباله خانگی)، زباله حجیم و زباله خشک است که حدود 30 درصد از زباله خانگی خشک و بقیه آن تر است.
حسین خانجانی گفت: روزانه در شهر همدان حدود 400 تن زباله خانگی جمعآوری می‌شود که از این مقدار زباله حدود 3 درصد آن یعنی 12 تن نایلون و پلاستیک است. با فرهنگ‌سازی می‌توان حجم این مقدار زباله را کاهش داد تا محیط‌زیست کمتر آلوده شود.
وی توضیح داد: همه زباله‌های جمع‌آوری‌شده به صورت بهداشتی به سایت دفن شهرداری همدان منتقل می‌شود تا فرایند دفن آن اجرایی شود. بخشی از زباله خشک شهری هم با همکاری پیمانکاران طرف قرار‌داد شهرداری از چرخه دفن خارج و برای بازیافت استفاده می‌شود.
بازیافت غیر‌اصولی زباله در شهر
آمار اعلام‌شده توسط مدیر خدمات شهری شهرداری همدان فقط مربوط به شهر همدان و جدای از زباله‌ای است که از شهر‌های پیرامون به سایت دفن زباله بهداشتی شهرداری همدان منتقل می‌شود.
سود سرشاری که در طلای کثیف یا زباله نهفته است نشان می‌دهد که طبیعت پاک همدان اسیر چه بلا و درد پنهانی است و در آینده نمود آن را می‌توان دید. برای جلوگیری از این آسیب، به همکاری همه شهروندان نیاز داریم تا به جای استفاده از نایلون و ساک خرید پلاستیکی، از کیسه‌های پارچه‌ای و یا برزنتی استفاده کنند.
بدین‌ترتیب طبیعت پاک الوند تمیزی خود را از دست نمی‌دهد و خاک‌ها و محیط آن برای تولید بیشتر و نه دفن زباله کاربرد اقتصادی در سال رونق تولید و بهبود اشتغال خواهد داشت. سایت پسماند همدان در یک دوره 250 هکتار بود و بعد هم 250 هکتار دیگر به آن افزوده شد؛ خاکی که به جای دفن زباله می‌توانست در تولید نقش مهمی داشته باشد.