رکوردداری«نزاع» در پرونده‎های قضایی دیواندره

هیوا محمدپور|  دیواندره- خبرنگار:


بسیاری از جدل‌ها با یک حرف آغاز می‌شوند. سخن یا پاسخی نسنجیده که موجب واکنش طرف مقابل می‌شود و پس از رد و بدل شدن چند جمله تند‌تر و احیانا به زد و خورد می‌انجامد. دعواهایی که می‌توانست رخ ندهد، اما در نهایت 2 خانواده را به راهروهای دادگاه می‌کشاند و اتلاف وقت، هزینه و حتی از کف رفتن عزت و آبرو را در پی دارد. جدل‌ها و دعواها غیر از خود شخص، گاه ناشی از عوامل اجتماعی هم هستند. ناآگاهی و عصبانیت ناشی از مشکلات زندگی و... هم از مواردی هستند که بسیاری از شهروندان رفتار نسنجیده خود را به آنها ربط می‌دهند. 


هرچه جلوتر می‌رویم شاخ و برگ پرونده بیشتر می‌شود

یک شهروند که مقابل دادگاه دنبال یک عریضه‏ نویس برای نوشتن اعتراض به پرونده‏اش می‏گردد، به خبرنگار همشهری می‌گوید: در روستا زندگی می‌کنم. با یکی از همسایه‌هایمان اختلاف ملکی داریم. سر همین موضوع همسایه‌ام بدون آن‌که از طریق قانونی مشکل را حل کند، اقدام به تصرف و ایجاد مزاحمت برای ما کرد. 

«ا. علمی» ادامه می‎دهد: به ‌خاطر این‌که حقی از ما ضایع نشود از طریق قانونی شکایت کردم، اما آنها از شکایت نگران و زمانی که خودم منزل نبودم با همسرم بگو و مگو راه انداختند و 2 طرف به‌ خاطر عصبانیت به همدیگر توهین و فحاشی کردند.  وی می‌افزاید: در حال حاضر ما 2 شکایت علیه آنها داریم و طرف مقابل هم 2 شکایت علیه ما در دادسرا دارد. به ‌نظر من و مشاوران حقوقی مشکل ما با یک پرونده حل اختلاف برطرف می‌شد و عزت و احترام همسایگی هم از بین نمی‌رفت، اما حالا هرچه جلوتر می‌رویم پرونده شاخه‌های بیشتری پیدا می‌کند و وقت و هزینه 2 طرف را تلف کرده است.

 علمی بیان می‌کند: دادسرا برای برقراری سازش تلاش زیادی کرد و ما هم راضی هستیم که فقط با تشکیل پرونده اختلاف ملکی از دیگر پرونده‎ها صرف نظر کنیم، چون پرونده‎های توهین به‎جز دلخوری بیشتر، چیزی برایمان نخواهد داشت. 


آستانه تحمل مردم پایین آمده است

یک کارشناس حقوقی با اشاره به این‌که توهین و ناسزاگویی در قانون مجازات ایران درجات و سطوح مختلف و متفاوتی دارد، می‎گوید: در جامعه کنونی که آستانه تحمل مردم پایین آمده و به‌‌سرعت عصبانی می‎شوند، کوچک‌ترین کلمه‌ای ممکن است مصداق توهین قلمداد شود و فرد با استناد به چنین ادعایی بخواهد اعاده حیثیت کند و فرد توهین‌کننده را مورد پیگرد قانونی و حقوقی قرار دهد. 

«افسانه محمدی» درباره مجازات توهین به افراد بیان می‌کند: جرم توهین و فحاشی در ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۷۵ پیش‌بینی‌ شده است که مقرر می‌دارد «توهین به افراد از قبیل فحاشی و استعمال الفاظ رکیک، چنانچه موجب حد قذف نباشد، به مجازات شلاق تا ۷۴ ضربه یا 50 هزار تا یک میلیون ریال جزای نقدی خواهد بود». وی می‌افزاید: توهین به بانوان و کودکان نیز در ماده ۶۱۹ کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی بدین شرح آمده است: هرکس در اماکن عمومی یا معابر متعرض یا مزاحم اطفال یا زنان بشود، یا با الفاظ و حرکات مخالف شئون و حیثیت به آنان توهین کند، به حبس از 2 تا 6 ماه و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد.


اقدام مناسب برای پیشگیری از وقوع جرم

رئیس دادگستری دیواندره نیز در گفت‎وگو با همشهری می‎گوید: یکی از وظایف قوه قضائیه اقدام مناسب برای پیشگیری از وقوع جرم و اصلاح مجرمین است، همان‌طور که می‌دانید ریشه بسیاری از جرائم از طریق فحاشی (زبان) است. باید در این زمینه فرهنگ‎سازی شود و خویشتنداری و احترام را در جامعه نهادینه کنیم. دستگاه‎های مرتبط با حوزه فرهنگ باید در این زمینه بیشتر تلاش کنند. «امیر عباس اصانلو» ادامه می‎دهد: سال گذشته 22 هزار و 603 فقره پرونده در دستگاه قضایی دیواندره ثبت و 20 هزار و 971 پرونده مختومه شده است. از این مقدار 6 هزار و 295 فقره وارد دادگاه، 13 هزار و 193 فقره وارد دادسرا و 3 هزار و 115 فقره وارد شورای حل اختلاف شده است. از میان پرونده‌های وارد شده به دادسرا توهین و نزاع با هزار و 144 فقره رتبه اول جرایم شهرستان را دارد.

وی می‏افزاید: ضرب‌وجرح عمدی با 849 فقره، تخریب با 877 فقره و تصرف عدوانی اراضی ملی با 689 فقره، تهدید با 624 فقره و سرقت با 366 فقره در رتبه‎های بعدی قرار دارند. خوشبختانه جرایم با درجه خشونت بالا را هم در دیواندره نداشته‎ایم. اصانلو اظهار می‎کند: در 3 ماه اول سال جاری نیز تقریبا همین جرایم تکرار شده، دستگاه قضایی دیواندره 6هزار و 209 فقره پرونده ورودی داشته و در این بازه زمانی نیز توهین با 294 فقره پرونده، 259 فقره ضرب و جرح عمدی و 183 مورد تخریب بوده است. نکته جالب در 3 ماه اول برای 148 نفر به دلیل دستکاری کنتورهای گاز شهری پرونده تشکیل شده است.

وی با اشاره به پرونده‌های حقوقی دادگاه می‌گوید: 668 پرونده دعاوی خانوادگی، 141 پرونده مطالبه مهریه، 121 فقره طلاق توافقی، 96 مورد الزام به تمکین، 70 مورد استرداد جهیزیه و 26 مورد درخواست ملاقات فرزند به ثبت رسیده است.اصانلو ادامه می‎دهد: با متخلفان و مزاحمان نوامیس مردم و اراذل و اوباش که قصد برهم زدن نظم و امنیت شهرستان را داشته باشند در چهارچوب قانون برخورد جدی خواهیم داشت و در نهایت هم از مردم فهیم شهرستان که با دستگاه قضایی همکاری لازم را در مسیر اجرای عدالت داشته‎اند، نهایت تشکر را دارم.


دعوا؛ واکنش طبیعی به مسائل ذهنی و رفتاری

یک جامعه‎شناس در تعریف دعوا می‎گوید: دعوا یک واکنش طبیعی به مسائل ذهنی و رفتاری است. بسیاری از دعواها ناشی از ناکامی‌هاست. فرد در ذهن خود منتظر اتفاقی است اما آن اتفاق نمی‌افتد و او هم واکنش کلامی یا بدنی نشان می‌دهد و دعوا به وجود می‌آید. می‌توان گفت دعوا واکنشی در مقابله با ناکامی است. دعوا گونه‌های مختلفی دارد. در یک نوع دعوا، زد و خورد بدنی یا همان کتک‌کاری پیش می‌آید یا مثلا به صورت هل دادن است. نوع دیگر آن دعوای کلامی است که طی آن افراد، فحش، توهین یا القاب نامناسبی به زبان می‌آورند.  «ناصر کریمی» ادامه می‎دهد: علل دعوا متفاوت است.

بخشی از آن شاید به صورت یادگیری باشد. وقتی کسی مشاهده می‌کند که دیگران چگونه در مقابله با اتفاق‌های مختلف، شروع به دعوا می‌کنند، به مرور زمان چنین عکس‌العملی را یاد می‌گیرد و ممکن است در هر شرایطی از آن استفاده کند. وی می‌افزاید: گاهی هم ناشی از ناتوانی در مهار هیجان است. فردی که نتواند هیجان یا حس پرخاشگری خود را کنترل کند، دعوا می‌کند. سومین دلیل آن، رفتارهای تقویت‌شده است. یعنی فرد در موقعیتی قرار گرفته و دعوا کرده و متاسفانه از آن دعوا نتیجه مثبتی گرفته است.

همین باعث می‌شود بعد از آن هم هر جا که کارش گیر کرد، دعوا کند. کریمی در مورد این‌که چه انتخابی هنگام خشم داشته باشیم، تصریح می‎کند: ناراضی شدن یا خشم ممکن است برای هر انسانی پیش بیاید، اما انتخاب این‌که در آن شرایط چگونه رفتار کند با خودش است. شما باید در شرایط بحران به انتخاب‎های دیگران برای ابراز نارضایتی فکر کنید. خیلی وقت‎ها احساسات منفی ما ناشی از اشتباهمان در برآورد یا محاسبه است. یکی از شایع‏‎ترین اشتباه‎ها این است: وقتی خشمگین می‎شویم که حس می‎کنیم سرخورده و بی‎ارزش شده‎ایم، موردی که در منطقه دیواندره به‌وفور مشاهده می‎شود و به بررسی نیاز دارد. با فحاشی و توهین و بردن آبروی یکدیگر، همکاری میان افراد مشکل می‌شود، بنابراین به خاطر استحکام پیوندهای اجتماعی و هم به خاطر رعایت شئون انسانی، لازم است افراد از پرده‏دری و توهین به یکدیگر به‌شدت اجتناب کنند.