آشفتگی سیاستگذاران در مواجهه با بیت‌کوین

در شرایطی که مزارع استخراج بیت‌کوین در ایران رو به توسعه است، مقاومت‌های آشکاری که اکنون مشخص شده که بعضی از آنها حقیقت هم ندارد، برای جلوگیری از توسعه رمز‌ارز‌ها در ایران شکل گرفته است.
به گزارش همشهری، رمز‌ارز‌ها مثل بسیاری دیگر از تکنولوژی‌ها مورد غضب و بی‌مهری مسئولان قرار گرفته‌اند. سال‌هاست دولت‌ها در مقابل ظهور تکنولوژی‌های جدید مقاومت می‌کنند اما در نهایت سال‌ها بعد با صرف هزینه‌های هنگفت در مقابل آن سر تعظیم فرو می‌آورند. آخرین نمونه ظهور چنین تکنولوژی‌هایی، شبکه‌های پیام‌رسان شبیه تلگرام هستند. سال‌ها پیش عده‌ای از متخصصان داخلی تأکید داشتند که با ظهور چنین شبکه‌هایی بهتر است یک شبکه پیام‌رسان داخلی طراحی شود اما مقاومت و ایجاد محدودیت برای توسعه پیام‌رسان‌های داخلی به فراگیر‌شدن شبکه‌های پیام‌رسان خارجی نظیر تلگرام منجر شد اما حالا که این پیام‌رسان‌های خارجی به منبع بزرگی از پایگاه داده‌های کلان اجتماعی ایران تبدیل شده‌اند، حاکمیت دست به‌کار تقویت پیام‌رسان‌های داخلی شده است. می‌توان از همین حالا پیش‌بینی کرد رمز‌ارز‌هایی شبیه بیت‌کوین هم به همین سرنوشت دچار شوند، زیرا در دهه‌های آینده این تکنولوژی‌های جدید هستند که متناسب با شرایط روز، نیازهای اقتصادی و اجتماعی جوامع را پاسخ خواهند داد و هرگونه مقاومت در برابر توسعه آنها صرفا با تأخیر انداختن به‌کارگیری آنهاست.

مانع نخست
وزارت نیرو می‌گوید مقدار برق مصرفی برای استخراج بیت‌کوین به حدی زیاد است که فشار را بر شبکه برق کشور افزایش داده است. وزارت نیرو  اعدادی را برای مصرف برق برای استخراج بیت‌کوین اعلام کرده که اکنون مشخص شده خیلی هم درست نیست.
در همین رابطه امیر بیات، عضو انجمن و کارگروه استخراج رمز‌ارز و ماینینگ گفته: اعلام شده افزایش 7درصدی مصرف برق در کشور به‌خاطر فعالیت ماینینگ است. 7درصد به معنی ۴۰۰۰ مگاوات برق است؛ یعنی باید 2میلیون و ۷۰۰‌هزار دستگاه ماینینگ در ایران وجود داشته باشد که این میزان برق را مصرف کند، اما طبق اعلام وزارت نیرو ۱۴۸‌هزار دستگاه ماینینگ در کشور وجود دارد. او با تأکید بر اینکه آمار و ارقام اشتباه است، گفت: اگر آماری که ارائه می‌شود صحت داشته باشد، یعنی در ایران ۵۰‌درصد بیت‌کوین دنیا تولید می‌شود.
عضو انجمن و کارگروه استخراج رمز‌ارز و ماینینگ تأکید کرد: اگر در ایران بیت‌کویین تولید نکنیم، مردم از کشورهای دیگر می‌خرند و باید برای آن دلار پرداخت کنند که این به معنی خروج ارز از کشور است.
محمد شرقی، رئیس انجمن بلاکچین ایران هم با بیان اینکه اتلاف شبکه برق در ایران بیشتر از برق مورد نیاز استخراج بیت‌کوین کل جهان است، گفت: اتلاف شبکه برق در ایران ۱۰ تا ۱۶‌درصد است و اگر کل دنیا در ایران ماینینگ انجام دهند، کلا ۱۲‌درصد برق کشور را تشکیل می‌دهد. او با بیان اینکه آمار و ارقام دقیقی در مورد ماینینگ در ایران وجود ندارد، اضافه کرد: طبق آمار وزارت نیرو ۱۴۸‌هزار دستگاه در ایران اقدام به استخراج ارز می‌کنند که اگر این آمار درست باشد، این دستگاه‌ها فقط نیم‌درصد برق کشور را در ساعات پیک مصرف می‌کنند.

مانع دوم 
بعد از مانع اولی که در راه توسعه رمز‌ارز‌ها در ایران بر سر مصرف برق به‌وجود آمده، اکنون بحث قانونگذاری هم مطرح است؛ هرچند مشخص نیست سخن اصلی مسئولان چیست اما دیروز ناصر حکیمی، معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در گفت‌وگو با خبرگزاری صدا‌و‌سیما تأکید کرد: خرید و فروش بیت‌کوین در داخل کشور با توجه به مصوبه شورای‌عالی مبارزه با پولشویی ممنوع است؛ البته باید بین تولید و خرید و فروش بیت‌کوین تفکیک قائل شد.
او در پاسخ به این پرسش که تکلیف مردمی که وارد تولید بیت‌کوین شده‌اند، چیست، گفت: نکته صریح اینکه خرید و فروش بیت‌کوین در ایران ممنوع است، در نتیجه مردم نباید وارد این حوزه شوند.
علی مویدی خرم‌آبادی، رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز هم در این‌باره گفت: بخش اعظمی از فعالیت‌های پراکنده‌ای که به وسیله بیت‌کوین انجام می‌شود، غیرقانونی است.
او با بیان اینکه در جلسه آینده ستاد درباره چگونگی برخورد با بیت‌کوین و اجرای سیاست‌های واحد در این‌باره تصمیم‌گیری خواهد شد، گفت: هر نوع تصمیمی درخصوص بیت‌کوین منوط به تشکیل جلسه در ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز خواهد بود. با این حال، مسئولان به‌طور دقیق مشخص نکرده‌اند که منظورشان از این محدودیت‌ها برای معامله بیت‌کوین چیست. اما در مقابل محمد شرقی، رئیس انجمن بلاکچین ایران با اشاره به اینکه قانون مدونی برای صنعت بلاکچین در ایران وجود ندارد، به مهر گفت: طبق ماده2 قانون تجارت الکترونیک، انجام امور مربوط به ماینرهای رمزارزها بلامانع است. این در حالی است که در برخی مواقع دستگاه‌ها را پلمب و ضبط می‌کنند، بنابراین می‌توان گفت در این زمینه برخوردهای سلیقه‌ای وجود دارد اما متولی خاصی ندارد. او ادامه داد: واحدهای ماینینگ از وزارت ارتباطات مجوز دریافت کرده‌اند و طبق این مجوز فعالیت می‌کنند، اما با توجه به شرایط کنونی به‌نظر می‌رسد باید قانونگذاری تسریع شود.


انحصار انتشار رمزارزها در دست بانک مرکزی است

دیروز عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی با بیان اینکه استخراج ارزهای دیجیتال جهان‌روا را قانونمند می‌کنیم، گفت: بحث استخراج این ارزها در دستور کار کمیسیون اقتصادی دولت قرار دارد که بندهایی از آن نیز تصویب شده است. او افزود: اما اگر خواسته شود که شبکه ارزهای دیجیتال در داخل کشور ایجاد شود، با توجه به اینکه بانک مرکزی انحصار انتشار پول را دارد، ارزهایی که بر پایه ریال و طلا و... ایجاد شود، غیرقانونی است. دیروز همچنین به‌دنبال بحث‌برانگیز‌شدن استخراج رمزارز‌ها در ایران و توسعه مزارع استخراج بیت‌کوین، بانک مرکزی با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد انحصار انتشار رمز‌ارز‌ها در دست بانک مرکزی است.  روابط عمومی بانک مرکزی در این اطلاعیه اعلام کرد:
 انتشار رمز‌ارز با پشتوانه ریال، طلا و فلزات گرانبها و انواع ارز در انحصار بانک مرکزی است.
تشکیل و فعالیت اشخاص برای ایجاد و اداره شبکه پولی و پرداخت مبتنی بر فناوری زنجیره بلوک، از نظر این بانک، غیرمجاز محسوب می‌شود. بانک مرکزی حق پیگرد قانونی اشخاصی که با نادیده‌گرفتن مقررات، به ایجاد و اداره شبکه اقدام یا نسبت به آن تبلیغ می‌کنند را برای خود محفوظ می‌داند.
هرگونه ضرر و زیان ناشی از فعالیت براساس شبکه‌های پولی و پرداخت مبتنی بر فناوری زنجیره‌ای بلوک و کسب‌و‌‌کارهای مرتبط با آن، متوجه ناشران، ‌پذیرندگان یا متعاملان آن است.
موضوع استخراج رمز‌ارزهای جهان‌روا و شرایط آن در کمیسیون اقتصادی دولت در حال بررسی است و پس از اتخاذ تصمیمات لازم، ضوابط آن مطابق با مقررات و مصوبه فوق ابلاغ می‌شود.