زیست بوم
آماده باش برای مقابله با آتش‌سوزی در مراتع
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان :۲۰ نقطه بحرانی آتش‌سوزی برای مقابله با این بحران در مراتع و جنگل‌های استان یزد شناسایی شده است
انسان عامل ۹۵ درصد آتش‌سوزی‌ها در طبیعت است، نابودی عرصه طبیعی به منزله نابودی زمین و بشر است و حفاظت از آن در برابر تهدیدها، ضامن بقای موجودات زنده.
به گزارش ایرنا، امسال با توجه به بارندگی‌های قابل توجه و کاهش محسوس شدت خشکسالی در استان یزد همانند بسیاری از نقاط کشور، عرصه‌های طبیعی شاهد رویش قابل توجه گیاهان بوده و همین موضوع در فصل گرم سال احتمال وقوع آتش‌سوزی در مراتع و جنگل‌های این استان را افزایش می‌دهد.
اما این نگرانی وجود دارد که با گرم شدن هوا، علوفه سبز مراتع خشک شده، به عنوان یکی از عوامل اصلی آتش‌سوزی با ایجاد کمترین حرارتی، آغاز‌کننده آتشی وسیع و جبران‌ناپذیر در سطح جنگل‌ها و مراتع استان باشد. آتش‌سوزی در عرصه‌های منابع طبیعی با کنار هم جمع شدن سه عامل هوا، مواد سوختنی و جرقه رخ می‌دهد که ۲ عامل هوا و مواد سوختنی (پوشش گیاهی) در طبیعت وجود دارد و به خودی خود خطرزا نیست، اما زمانی که انسان با بی‌احتیاطی خود جرقه‌ای را رها می‌کند، آتش به دامان طبیعت می‌زند و مراتع و جنگل‌ها را سیاه‌پوش می‌کند.
وسعت منابع طبیعی یزد
۹۸ درصد از مساحت استان یزد را به وسعت ۷ میلیون و ۳۰۰ هزار هکتار عرصه‌های منابع طبیعی به خود اختصاص داده که ۳۸ درصد آن معادل حدود ۲ میلیون و ۶۵۰ هزار هکتار اراضی بیابانی است. همچنین ۴ میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار معادل بیش از ۶۰ درصد مراتع استان عمدتاً از نوع متوسط و ضعیف است و ۱۷۰ هزار هکتار حدود 1/5 درصد استان را جنگل‌های طبیعی و دست‌کاشت به خود اختصاص داده است.
مراتع استان یزد هرچند به لحاظ پوشش گیاهی عمدتاً در رده متوسط و ضعیف قرار دارند، اما دارای نقش مهمی در حفظ خاک و ارزش‌های اکولوژیکی آن است. مهم‌ترین گونه‌های موجود در مراتع استان، درمنه دشتی، قیچ، گون و علف است که بعضاً دارای خواص دارویی و صنعتی مهمی هستند. مساحت جنگل‌های استان یزد کم ولی این جنگل‌ها در نوع خود شاخص است؛ گونه‌های جنگلی مثل سنو، بنه، ارس و تاغزارهای دست‌کاشت از ارزش بالای طبیعی برخوردار است. درختان کهنسال استان یزد نیز در نوع خود از نظر تعداد و قدمت کم‌نظیر و ارزشمندند، بنابراین حفاظت از این مراتع بسیار ارزشمند است. براساس آمارها سالانه به‌طور میانگین حدود 5 هزار هکتار از جنگل‌ها و مراتع ایران طعمه آتش می‌شود، اتفاقی که شاید یکی از عوامل مهم آن غفلت و آتش‌افکنی در مراتع باشد.
یزد و کمترین آتش‌سوزی در جنگل‌ها
هفته گذشته نزدیک به ۶ هکتار از طبیعت استان یزد در آتش بی‌احتیاطی شهروندان خاکستر شد. مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان یزد در این باره گفت: با توجه به بارش‌های مناسب فصلی و افزایش پوشش گیاهی و فرارسیدن فصل گرما و خشک شدن بوته‌ها مرتعی، وقوع آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع دور از انتظار نیست و کوچک‌ترین سهل انگاری و خطای انسانی می‌تواند به وقوع حوادث ناگوار و تحمیل خسارات جبران‌ناپذیری به عرصه‌های طبیعی استان منجر شود.
«محمدرضا آخوندی» با بیان این‌که یزد جزو استان‌های کم‌حریق در مراتع و مناطق جنگلی کشور است، افزود: برای جلوگیری از آتش‌سوزی‌های احتمالی، ضرورت ایجاب می‌کند همه مردم نکات ایمنی را رعایت کنند.
وی ایجاد «آتش بر» در مراتع را یکی از راهکارهای پیشگیری برای کنترل و مهار آتش سوزی در عرصه‌های طبیعی ذکر کرد و گفت: با این اقدام از سرایت آتش به دیگر عرصه‌ها جلوگیری می‌شود که در این خصوص در عرصه‌های طبیعی استان اقداماتی صورت گرفته است.
۹۰ درصد آتش سوزی در مراتع ناشی از عوامل انسانی است
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان یزد با بیان این‌که ۸۰ درصد آتش‌سوزی عرصه‌های طبیعی استان ناشی از عوامل انسانی و ۲۰ درصد حاصل عوامل محیطی است، افزود: بنابراین شهروندان نباید هنگام گردش در طبیعت زباله‌ها و مواد سوختنی اشتعال‌زا را در طبیعت رها کنند. وی از شهروندان و طبیعت‌گردان خواست از رهاسازی مواد شیشه‌ای (نظیر انواع بطری)، خرده‌شیشه و اشیای مشابه در داخل جنگل‌ها و مراتع خودداری کنند، زیرا این اشیا همانند عدسی ذره‌بین عمل می‌کنند و موجب شعله‌ور شدن علوفه خشک و مواد قابل اشتعال کف جنگل‌ها و مراتع می‌شوند و کانون‌های آتش ایجاد می‌کند. آخوندی ادامه داد: از شهروندان انتظار می‌رود وقتی به طبیعت می‌روند پسماندهای خود را در طبیعت رها نکنند، زیرا علاوه بر آلودگی زیستی خیلی از پسماندها موجب آتش‌سوزی می‌شود.
شناسایی ۲۰ نقطه بحرانی در مراتع استان یزد
وی از شناسایی ۲۰ نقطه بحرانی آتش‌سوزی در مراتع و جنگل‌های استان خبرداد و افزود: کانون‌های احتمالی حریق در استان شناسایی شده و ادوات و تجهیزات مهار آتش در اختیار دهیاران و شوراهای اسلامی قرار گرفته که اگر اتفاقی رخ داد با کمک نیروهای آموزش‌‌دیده، بتوانند آن را مهار کنند. مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان یزد با بیان این‌که در سال جاری برای جلوگیری از آتش‌سوزی مانور اطفای حریق با همکاری دستگاه‌های مرتبط برگزار شد، خاطرنشان کرد: فرهنگ‌سازی صحیح در مورد پیشگیری از وقوع آتش‌سوزی، می‌تواند حجم وسیعی از این آسیب را در جنگل‌ها کاهش دهد. آخوندی وسعت جنگل‌های دست‌کاشت و طبیعی استان را ۱۷۰ هزار هکتار اعلام و اضافه کرد: امیدواریم با همراهی مردم شاهد کمترین آتش‌سوزی در این مناطق باشیم.
جنگل باغ شادی؛ مستعد آتش‌سوزی
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان یزد با بیان این‌که جنگل‌های زاگرس در جنوب استان و باغ شادی در خاتم از مناطق تحت مدیریت این اداره کل است، گفت: جنگل باغ شادی برای آتش‌سوزی بسیار مستعد است که برای جلوگیری و پیشگیری از این اتفاق برنامه‌ریزی‌های خاصی صورت گرفته است. «نیره پورملائی» افزود: در سال جاری مانور اطفای حریق برای جلوگیری از آتش‌سوزی با همکاری دستگاه‌های مربوطه از جمله مدیریت بحران استانداری و منابع طبیعی برگزار و آموزش‌های لازم در این زمینه ارائه شده است.
وی ادامه داد: تعامل و همیاری مردم نقش بسزایی در کاهش آتش‌سوزی‌ها و خاموش کردن به‌موقع آتش دارد و باید تلاش شود مشارکت مردم منطقه افزایش یابد. پورملائی خاطرنشان کرد: قبل از آتش‌سوزی پیشگیری از آن اهمیت دارد؛ یعنی مردم باید بدانند عوامل وقوع آتش‌سوزی و نحوه مقابله با آتش قبل از رسیدن نیروهای اطفا حریق چگونه است. ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون ریال هزینه ادوات و تجهیزات مهار آتش در باغ شادی مدیرکل حفاظت محیط زیست استان یزد ادامه داد: تمام امکانات و تجهیزات مهار آتش در ایستگاه جنگل اطفا حریق باغ شادی در حوزه محیط زیست مهیاست و امسال در این زمینه ۲میلیارد و ۷۰۰ میلیون ریال هزینه شده است. وی خاطر نشان کرد: در مناطق جنگلی تحت مدیریت و عرصه زیست محیطی استان «آتش بر» به‌ویژه اطراف درختان «بنه» احداث شده تا اگر آتشی صورت گرفت از گسترش آن جلوگیری شود. پورملائی افزود: همچنین برای پیشگیری از آتش‌سوزی، بنرهای آموزشی در جنگل باغ شادی نصب شده و خروج و ورود افراد به‌ویژه در روزهای تعطیل کنترل می‌شود. مدیرکل حفاظت محیط زیست استان یزد گفت: از همه شهروندان انتظار می‌رود آتش روشن نکنند و اگر روشن کردند، حتماً آن را کامل خاموش کنند. وی آموزش، آگاهی‌رسانی و مشارکت دستگاه‌های مختلف و رعایت نکات ایمنی از سوی مردم را مهم‌ترین راهکارهای پیشگیری و کاهش آتش‌سوزی در عرصه‌های جنگلی و مرتعی برشمرد. پورملائی با بیان این‌که محیط زیست متعلق به همه نسل‌هاست، از عموم مردم خواست هنگام رفتن به طبیعت مراقب این منابع ارزشمند باشند، زیرا بر اثر یک سهل‌انگاری و بی‌احتیاطی خسارات جبران‌ناپذیری متوجه طبیعت خواهد شد.
تخریب ۶ هکتار از مراتع استان یزد بر اثر آتش‌سوزی
فرمانده یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی استان یزد با بیان این‌که در سال جاری ۶ هکتار از مراتع استان بر اثر آتش‌سوزی تخریب شده، گفت: این اتفاق در مراتع شهرستان‌های بافق، بهاباد و مهریز رخ داده است. سرهنگ «مهدی مختومی» با بیان این‌که در این آتش‌سوزی‌ها عامل انسانی نقش اصلی را داشته، افزود: با توجه به فصل گرما، مراتع و جنگل‌ها مستعد آتش‌سوزی است، شهروندان باید به این نکته توجه داشته باشند و از هر اقدامی که ممکن است باعث وقوع آتش‌سوزی شود، خودداری کنند. وی از شهروندان خواست از رها کردن بطری‌های شیشه‌ای و پلاستیکی آب معدنی در طبیعت خودداری کنند. او اضافه کرد: ظرف‌هایی مانند بطری‌های شیشه‌ای که منعکس‌کننده نور است، در زمان گرما و تابش آفتاب، مانند ذره‌بین زمینه آتش‌سوزی را فراهم می‌کند. سرهنگ مختومی خاطرنشان کرد: امسال نسبت به سال‌های گذشته پرباران بوده، سرسبزی طبیعت بیشتر است و مردم میل به حضور در طبیعت دارند، بنابراین باید در نگهداری از گونه‌های گیاهی و جلوگیری از حریق، دقت کافی داشته باشند و در صورت بروز هرگونه مشکلی با شماره ۱۵۰۴ تماس برقرار کنند تا در اسرع وقت به مسائل رخ داده در مراتع و جنگل‌های استان رسیدگی شود.
مختومی افزود: با یک درخت می‌توان میلیون‌ها چوب کبریت ساخت اما یک چوب کبریت، می‌تواند هزاران هکتار مرتع و جنگل را ویران کند، بنابراین لازم است شهروندان طبیعت‌گرد به این نکته توجه داشته باشند و حفاظت از عرصه‌های محیط‌زیست و منابع را وظیفه خود بدانند. فرمانده یگان حفاظت اداره منابع طبیعی یزد خاطرنشان کرد: کشاورزان و دامداران هم باید هنگام چرای دام نکات ایمنی را در حفاظت از عرصه‌های طبیعی رعایت کنند و اگر آتشی روشن می‌کنند حتماً آن را خاموش کرده، به حال خود رها نکنند. وی اضافه کرد: برای حفظ مراتع و جنگل‌ها و مقابله با آتش‌سوزی به کمک تک‌تک هموطنان نیازمندیم زیرا مردم نگهبانان اصلی طبیعت هستند. کویری بودن استان یزد و پوشش گیاهی کم آن نسبت به برخی استان‌های کشور، توجه به حفظ پوشش گیاهی را در این استان دوچندان کرده، بنابراین اقدامات پیشگیرانه و آگاه‌سازی مردم در جلوگیری از وقوع آتش‌سوزی در عرصه‌های طبیعی استان تاثیر مستقیم دارد.
در همینه زمینه :
