توسعه گردشگری با ایجاد زیرساخت در میمند
روستای صخرهای میمند در کرمان با وجود این که ثبت جهانی شده، اما از امکانات گردشگری کافی برخوردار نیست
از پیوستن روستای تاریخی و صخرهای میمند به فهرست آثار جهانی 4 سال میگذرد، اما هنوز با استانداردهای جهانی گردشگری فاصله دارد و قطعاً تلاش مضاعفی میخواهد که آن را به استانداردهای ثبت جهانی برسانیم.
به گزارش ایرنا، روستای دستکند (صخرهای) 3 هزار ساله میمند از روستاهای تاریخی کرمان در ۳۰ کیلومتری شهربابک است که به عنوان هفتمین منظر فرهنگی، طبیعی و تاریخی در جهان موفق به دریافت جایزه مرکوری شده است.
ساکنان این روستای تاریخی در جهان دارای آداب و رسوم خاص هستند و هنوز روابط سنتی زندگی در آن حفظ شده است.
در زبان و گویش نیز همچنان در این روستا از کلمات پهلوی ساسانی استفاده میشود. به طوری که میتوان تعامل انسان و طبیعت در هزاره دوم میلادی را به خوبی در آن دید.
ثبت جهانی
این روستای باستانی که با شماره ۴۱۳۵ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده از معدود موارد معماری صخرهای است که به شکلی گسترده در تمام ساختار روستا استفاده شده است.
در تیرماه ۹۴ (مصادف با ۴ ژوئیه ۲۰۱۵) در سیونهمین اجلاس میراث فرهنگی یونسکو، پرونده منظر فرهنگی میمند شهربابک مورد بررسی قرار گرفت و با کسب اکثریت آرا به عنوان نوزدهمین اثر جهانی ایران در فهرست یونسکو ثبت شد.
از سوی یونسکو از منظر فرهنگی میمند شهربابک این چنین یاد شده است: «در انتهای درهای در جنوب کوههای مرکزی ایران منطقه تاریخی «میمند شهربابک» واقع شده است که شیوه زندگی مردمانش از سالهای دور تا به امروز به شکل سنتی همچنان در جریان است. کوچنشینانی که روزگارشان را از راه کشاورزی و دامداری میگذرانند و میان اقامتگاههای تابستانی و زمستانی خود در فصول مختلف سال در حرکت هستند. در طول فصل سرما در قسمتهای انتهایی دره و در خانههای صخرهای که در دل کوه ساخته شدهاند، اقامت دارند.»
قدمت روستا
نقل قولهای متفاوتی در رابطه با قدمت این روستا گفته شده است. بعضی آن را به قرون هشتم و هفتم پیش از میلاد نسبت میدهند و برخی آن را متعلق به قرون دوم و سوم میلادی و برخی هم بر اساس سنگنگارهها و نقوش صخرهای موجود در این منطقه، قدمت آن را به چند هزار سال قبل میدانند.
روستای میمند دارای آب و هوای معتدل کوهستانی است که 4 ماه پایانی سال، اهالی این روستا به دامداری و باغداری مشغول هستند و 4 ماه اول سال را در سر آغلهای دشت سپری میکنند.
در میمند آنچه بیش از همه نگاه هر بینندهای را به خود جلب میکند، بافت و ساختار خانهها در دل صخرههاست؛ خانههایی که به خاطر استحکامشان در طول این هزاران سال کمتر دچار تحولات کالبدی و اجتماعی شدهاند و هنوز هم مردمانی در آن ساکن هستند که با روی گشاده و مهربانی از مسافران و گردشگران استقبال میکنند.
در ساخت این خانهها نه نشان از آجر، نه ملات و نه خشت است و این همه زیبایی که به یک جا در زمان طولانی آفریده شده است، امروز همه را غرق خود کرده است.
جاذبههای گردشگری میمند
حمام، مسجد، حسینیه و مدرسه نیز که با معماری مربوط به خود ساخته شدهاند از جاذبههای گردشگری در میان این دستکندها در میمند به شمار میآیند.
محصولات کشاورزی این منطقه شامل گردو، بادام، انگور، گلابی، پسته و بادامکوهی و بوتههای زارچ است و از گیاهان دارویی این منطقه میتوان به آلاله، آویشن، بابونه، پونه و کلپوره اشاره کرد.
میمند شهربابک به دلیل استحکام دفاعی در طول تاریخ کمتر دستخوش تحولات کالبدی و اجتماعی شده است و بیشترین تغییر در آن مربوط به چند دهه اخیر است.
برای چنین منطقهای که از نظر جاذبه تاریخی و طبیعی بینظیر و منحصر به فرد است، قطعاً باید تلاش مضاعفی کرد تا از آنچه باعث میشود این اثر از فهرست جهانی بیرون بیاید جلوگیری کرد.
یکی از مواردی که در این میان بسیار جالب توجه، ملموس و یکی از شاخصهایی است که به خاطر آن این اثر ثبت جهانی شده، این است که باید شرایط را به گونهای برای زندگی در این منطقه تسهیل و زیرساختها را بازسازی کرد تا مهاجرت شکل نگیرد و جریان زندگی در این خانهها همچنان ادامه یابد.
توسعه فرهنگی و اقتصادی و اهمیت دادن به نیازهای اولیه مردم این منطقه میتواند ما را در رسیدن به استانداردهای آثار ثبت جهانی کمک کند تا بتوانیم شرایط بهتری را برای اقامت یکشبه یا چند روزه گردشگران داخلی و خارجی در این روستا فراهم کنیم.
کیچه
کیچه در گویش میمندی نامی است که بر خانههای دستکند در دل کوه نهاده شده است که هرکدامشان شکل و ساختاری متفاوت دارند.
حدود ۴۰۵ کیچه کوچک و بزرگ و ۲۵۶۰ اتاق در این روستا وجود دارد. هر کیچه شامل یک یا چند اتاق و اصطبل است. فضای داخل خانه ساده و دلنشین طراحی و چیده شده است، کف آنها اغلب از گلیم، نمد و قالیهای دستبافت میمندی فرش شده و طاقچههایی در اتاقها کنده شده است که محل نگهداری ظروف، چراغ و جای رختخوابهاست.
کیچههای میمند بدون دودکش هستند و سیاهی دیوارها در کیچهها نیز به دلیل پخت و پز و سوزاندن هیزم است. همین دود منجر به عایق شدن و استحکام دیوارها و سقف شده است.