قیمت‌ سرخ سیب‌زمینی

پوپک قاسمی  | اردبیل- خبرنگار:


روزهای پایانی سال گذشته، قیمت سیب‌زمینی روند افزایشی به خود گرفت که مسئولان به منظور تنظیم بازار، صادرات آن  را ممنوع اعلام کردند و همین موضوع موجب شد تا نرخ این محصول روند نزولی به خود بگیرد. 

با این حال، ماجرا به این جا ختم نمی‌شود، چراکه از نیمه اردیبهشت امسال، قیمت سیب‌زمینی مجددا سر به فلک کشید و همچنان هم بر مدار گرانی می‌چرخد و مسئولان هم دلایل خاصی برای این گرانی‌‌ها مطرح می‌کنند. 

بررسی‌ها از بازار نشان می‌دهد که با افزایش مجدد قیمت سیب‌زمینی طی هفته‌های اخیر، نرخ این محصول در خرده‌فروشی‌ها برای هر کیلو‌گرم به 10 هزار تومان رسیده است و بنا بر اظهارات مسئولان نوسانات قیمت همچنان تا اواخر مرداد و اوایل شهریور همزمان با فصل برداشت و عرضه محصول نو در بازار استمرار خواهد داشت که بی‌شک مشکلات متعددی در شرایط فعلی اقتصاد برای خانوار‌ها ایجاد می‌کند. 

بر اساس اعلام سازمان خواروبار جهانی(فائو) سیب‌زمینی بعد از گندم و برنج، غذای غالب مردم جهان را تشکیل می‌دهد و در روزهای گرانی برنج می‌تواند همراه با نان غذای بسیاری از خانواده‌ها باشد. 


ضرر کشاورزان و مصرف‌کنندگان برای سیب‌زمینی 

گرانی سیب‌زمینی در اردبیل در حالی رقم خورده است که این استان قطب تولید سیب‌زمینی است و حدود 20 درصد سیب‌زمینی کشور را تامین می‌کند. این روزها مزارع سیب‌زمینی استان به بار نشسته و کشاورزان با بیم و امید فصل برداشت را به انتظار نشسته‌اند. کشاورزانی که مانند سال‌های گذشته همزمان با برداشت محصولاتشان دغدغه فروش هم دارند.

سیب‌زمینی اردبیل که کیفیت آن موجب شگفتی مصرف‌کننده‌هاست، نه در بازارهای داخل کشور و نه در بازارهای کشورهای همسایه نتوانسته متناسب با کیفیت مطلوبش سهمی از آن خود کند. در شرایط اقتصادی فعلی کشور، کشاورزان بیش از پیش نیازمند حمایت هستند، اما نبود انبار و برنامه‌ریزی برای صادرات باعث شده است که شاهد ضرر سیب‌زمینی‌کاران باشیم همچنین قیمت خرید سیب‌زمینی از کشاورزان حتی با قیمت تضمینی با عرضه آن در بازار مصرف، تفاوت قابل توجهی داشته باشد، موضوعی که نشان می‌دهد نه سیب‌زمینی‌کاران به دلیل ارزان خریده شدن محصولاتشان و نه مصرف‌کنندگان به دلیل گرانی این محصول در بازار شرایط مطلوبی ندارند و باید نظارت بیشتری در خرید و عرضه این محصول اعمال شود. 


بازار گران سیب‌زمینی

«رامین علیزاده» شهروند اردبیلی با اشاره به گرانی سیب‌زمینی طی روزهای اخیر می‌گوید: این روزها سیب‌زمینی هم در فهرست محصولات لاکچری قرار گرفته و خریدش سخت شده است. در حالی که قیمت موز در بازار میوه اردبیل برای هر کیلوگرم 10 هزار تومان است، سیب‌زمینی هم به عنوان محصول استراتژیک و پرمصرف در رقابتی پایاپای خود را به قیمت این میوه تشریفاتی رسانده است و حدود 10 هزار تومان فروخته می‌شود. 

علیزاده به صحبت‌های مسئولان مبنی بر کاهش قیمت این محصول در ماه‌های آینده اشاره و عنوان می‌کند: این درست که در فصل برداشت قیمت پایین می‌آید، اما ضرر این روزهای ما را چه کسی جبران می‌کند. گران می‌خریم به امید این‌که چند روز دیگر ارزان می‌شود. چرا باید سود گرانی این نوسان بازار به جیب دلالان برود. 


کشاورزان؛ همچنان درگیر مشکلات 

«محمد غریبی» کشاورز اردبیلی هم با اشاره به آغاز فصل برداشت این محصول از اواخر مرداد و اوایل شهریور می‌گوید: کاهش قیمت‌ها و نبود ثبات در بازار فروش همواره یکی از مشکلات پیش روی کشاورزان این استان بوده است. 

یک سال شاهد افزایش قیمت سیب‌زمینی در بازار هستیم به طوری که سال پس از آن،  بسیاری از کشاورزان همه زمین‌های خود را زیر کشت این محصول می‌برند، اما هنگام فروش آن‌قدر بازار اشباع می‌شود که هزینه برداشت آن از هزینه کاشت آن بیشتر می‌شود.

وی با اشاره به نبود سردخانه در استان برای انبار سیب‌زمینی و جلوگیری از ورود یک‌باره این محصول به بازار عنوان می‌کند:‌ نبود سردخانه مهم‌ترین دلیل نوسان قیمت‌ها در بازار و ضرر مستقیم به کشاورزان است. به دلیل نبود سردخانه در همان زمان برداشت انبوه محصول را به دلالان واگذار می‌‌کنیم و در طول سال هیچ محصولی برای عرضه نیست. دلالان هم از این شرایط سوءاستفاده می‌کنند و با هر قیمتی که مطلوب خودشان است سیب‌زمینی را به بازار عرضه می‌کنند. 

غریبی بیان می‌کند: کشاورزان توان بازاریابی محصولات را ندارند و نمی‌توانند ظرفیت بازار را پیش‌بینی کنند. به همین دلیل نیاز است جهاد کشاورزی استان در این زمینه حمایت لازم را از کشاورزان داشته باشد. 


عرضه سیب‌زمینی وارداتی به بازار 

رئیس اتحادیه میوه و تره‌بار اردبیل در مورد گرانی‌های اخیر سیب زمینی در بازار می‌گوید: گرانی‌های موجود به دلیل کمبود عرضه به خاطر سیل گلستان و کاهش تولید محصول سیب‌زمینی این استان است.

«صفر رحیمی» می‌افزاید: در حال حاضر سیب‌زمینی موجود در بازار از طارم تامین می‌شود و قیمت در میدان تره بار تا 7 هزار تومان کاهش داشته است. در روزهای آینده هم با آمدن سیب زمینی آذرشهر به بازار و به دنبال آن آغاز فصل برداشت از مزارع اردبیل، قیمت‌ها کاهش قابل توجهی خواهند داشت.


میزان تولید سیب‌زمینی در استان 

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان با بیان این‌که برداشت سیب‌زمینی استان از شهریور آغاز می‌شود، عنوان می‌کند: در سال زراعی جاری 20 هزار هکتار از اراضی استان زیر کشت سیب‌زمینی رفته است و پیش‌بینی می‌شود بیش از 700 هزار تن محصول برداشت شود.

«احمد شهریاری» با اشاره به این‌که بیشتر رقم محصول کشت‌ شده سیب‌زمینی در استان نوع آگریا و جلی، است می‌افزاید: سرانه مصرف سیب‌زمینی در استان 45 تا 50 کیلو است. بنابراین نیاز استان به سیب‌زمینی 54 هزار تن است.  وی بیان می‌کند: محصول سیب‌زمینی اردبیل از لحاظ کیفیت، درصد ماده خشک، وجود کمترین میزان باقیمانده سموم و کود در کشور از جایگاه خاصی به لحاظ محصول پاک برخوردار است. 


اقدامات سازمان جهاد کشاورزی

رئیس سازمان جهاد کشاورزی اردبیل با بیان این‌که سیب زمینی تولیدی اردبیل از لحاظ کیفیت و کمیت قابل رقابت با سیب زمینی‌های تولیدی کشورهای اروپایی است و حتی از لحاظ محتویات نسبت به ارقام اروپایی برتر است، در مورد اقدامات سازمان برای صادرات سیب‌زمینی اظهار می‌کند: طی هماهنگی به عمل آمده با معاونت بازرگانی وزرات جهاد کشاورزی و اطلاع‌رسانی به مدیریت‌های توسعه بازرگانی 31 استان در اوایل امسال برای اطلاع‌رسانی در زمینه ظرفیت‌های موجود در محصول سیب‌زمینی استان اقدام شده است.

«خلیل نیکشاد» ایجاد صنایع تبدیلی را مهم‌ترین راهکار برای فروش بهتر محصول عنوان می‌کند و می‌افزاید: مجتمع تولیدی پنج منظوره با مشارکت بخش خصوصی در یونجالوی ویلکیج شهرستان نمین به عنوان مهد مزارع سیب‌زمینی استان به وسعت 7 هکتار احداث می‌شود.

نیکشاد می‌افزاید: تولید پوره سیب‌زمینی، بیواتانول، فرنج فرایز، انبار سرد و سردخانه قسمت‌های مختلف این مجتمع است که از 22 میلیون یورو سرمایه‌گذاری ارزی برای احداث 14 میلیون یورو سهم سرمایه‌گذار است. نیکشاد از تدوین سند توسعه صادرات استان خبر می‌دهد و می‌گوید: با لینک سند توسعه صادرات در سایر بخش‌ها در کوتاه‌مدت و میان‌مدت موانع و مشکلات توسعه صادرات محصولات کشاورزی به‌ویژه سیب‌زمینی برطرف می‌شود.


پیچ‌وخم‌های صادرات سیب‌زمینی 

در شرایطی که 70 درصد محصولات صادراتی استان را در بخش کشاورزی، سیب‌زمینی تشکیل می‌دهد نوسانات قیمت ارز مشکلاتی را برای صادرکنندگان به وجود آورده است. رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان در این باره می‌گوید: باید با در نظر گرفتن مشوق‌های صادراتی به سمتی حرکت کنیم تا مشکلات و موانع موجود یکی پس از دیگری برطرف شود و امکان تقویت بخش صادرات به خوبی فراهم آید.

نیکشاد به جایگاه استان در تولید غلات از جمله سیب‌زمینی اشاره می‌کند و می‌گوید: این ظرفیت فرصت مناسب برای صادرات به کشورهای همسایه را فراهم می‌کند.  این مسئول به ضرورت انجام  تحقیقات و مطالعات برای بررسی نقاط ضعف و قوت ارقام مورد کشت، مدیریت فصل کاشت و استفاده بهینه بعد از تولید تأکید می‌کند و می‌افزاید: 80 درصد تولید سیب‌زمینی ما از نوع آگاریاست که اغلب در صنایع تبدیلی و همچنین صادرات مورد توجه قرار گرفته است و در تازه‌خوری نیز اقبال از این سیب‌زمینی بسیار بالاست.


میزان تولید و مصرف سیب‌زمینی

سالانه بین 700 تا 850 هزار تن سیب‌زمینی در استان اردبیل تولید می‌شود و اردبیل با تولید یک چهارم سیب‌زمینی کشور، جزو 3 استان اصلی تولید‌کننده این محصول استراتژیک به شمار می‌رود. غذای اول کشورهای اروپایی و توسعه‌یافته سیب‌زمینی است، اما در کشور این محصول به عنوان غذای دوم و سوم محسوب می‌شود. سرانه مصرف سیب‌زمینی در ایران 45 تا 50 کیلوگرم است، در حالی که در کشورهای توسعه یافته این میزان 150 تا 200 کیلوگرم است و به همین منظور غذای آینده نام گرفته است. 

هر چند که در شرایط سخت اقتصادی این روزها و در گرانی قابل توجه برنج، سیب‌زمینی از جمله غذاهای جایگزین به شمار می‌رود که حتی می‌تواند به همراه نان وعده‌های اصلی غذایی عموم مردم کشورمان را شامل شود. با این حال، گرانی این محصول هم موجب شده تا خرید سیب‌زمینی برای بسیاری از شهروندان با مشکلات زیادی همراه شود. این گرانی به‌ویژه در روزهای منتهی به فصل برداشت و کاهش عرضه با گرانی قابل توجهی روبه‌روست. 

گرانی این محصول در اردبیل با وجود ظرفیت بالای تولید از مهم‌ترین انتقادات شهروندان است که چرا در منطقه‌ای که 20 درصد سیب‌زمینی کشور را تولید می‌کند، گرانی دست مردم را در خرید این محصول بسته است. بیشترین سیب‌زمینی تولید شده در استان اردبیل به ترتیب در اردبیل، نمین، نیر و سرعین کشت می‌شود و شهرستان‌های دیگر نیز کم و بیش در تولید سیب‌زمینی سهم دارند، اما امروز در همین شهرها هم نمی‌توان سیب‌زمینی را پایین‌تر از 8 تا 10 هزار تومان برای هر کیلوگرم خریداری کرد.
 

مرغ گران‌تر نمی‌شود 

برای جلوگیری از افزایش قیمت مرغ از 732 مرغداری، خرید تضمینی گوشت انجام شده است

روند صعودی و نوسان قیمت‌های طی ماه‌های اخیر امان مردم را بریده و نگرانی از گرانی‌های دوباره در بسیاری از محصولات پس از تعیین قیمت از سوی ستاد تنظیم بازار همواره وجود داشته است.

به گزارش همشهری، طی روزهای اخیر هم با اعلام ستاد تنظیم بازار قیمت مصوب مرغ 11 هزار و 500 تومان برای هر کیلوگرم اعلام شد که بسیاری از واحدهای تولیدکننده با آن مخالفت کردند؛ مخالفتی که می‌تواند عاملی برای کاهش تولید، کمبود و گرانی مرغ در آینده‌ای نزدیک باشد. اما مسئولان سازمان جهاد کشاورزی و استانداری آذربایجان غربی از عدم تغییر قیمت‌ها و برنامه‌ریزی برای تامین مرغ مورد نیاز استان خبر می‌دهند. 

«سید رضا حسینی» معاون امور اقتصادی و توسعه منابع استاندار آذربایجان غربی، با تاکید بر این‌که هیچ  افزایش قیمتی در خصوص نرخ مرغ نخواهیم داشت اظهار کرد: باید از افزایش خودسرانه قیمت‌ها در حوزه کالاهای اساسی جلوگیری شود. هر گونه افزایش قیمت در کالاهای مصرفی مردم باید با توجه به اوضاع اقتصادی استان و مردم جامعه صورت گیرد.


توزیع گوشت و مرغ در استان 

رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی از ثبات قیمت مرغ و گوشت یخ‌زده متناسب با قیمت اعلامی ستاد تنظیم بازار کشور خبر می‌دهد و می‌گوید: فروردین امسال 150 تن گوشت مرغ و 170 تن گوشت گوساله منجمد در استان توزیع شد و پس از آن به دلیل ثبات قیمت‌ها در بازار، نیازی به توزیع مجدد مرغ و گوشت منجمد در استان نبود. 

«رسول جلیلی» با اشاره به گلایه مرغداری‌ها و کشتارگاه‌ها از قیمت پایین مرغ که بر اساس ابلاغ ستاد تنظیم بازار کشور 11 هزار و 500 تومان برای هر کیلوگرم اعلام شده است عنوان می‌کند: برای جلوگیری از افزایش قیمت مرغ با همکاری شرکت پشتیبانی امور دام اقدام به خرید تضمینی گوشت مرغ از 732 مرغداری استان کرده‌ایم. 

وی با اشاره به 4 میلیون قطعه جوجه‌ریزی در خرداد گذشته در مرغداری‌های استان نیاز ماهانه مردم آذربایجان غربی را 3 میلیون و 200 هزار قطعه عنوان می‌کند و می‌گوید: متوسط نیاز ماهانه استان به گوشت مرغ ماهانه 6 هزار تن است و با توجه به تدابیر انجام‌گرفته، طی ماه‌های آتی قیمت مرغ در استان افزایش نخواهد داشت.


خرید گوشت مرغ از مرغداران استان با هدف ایجاد تعادل در بازار

مدیر ‌کل شرکت پشتیبانی امور دام آذربایجان غربی هم از خریداری گوشت مرغ با شرایط جدید به صورت تهاتر، با هدف تنظیم ذخایر راهبردی و تعادل‌بخشی بازار در استان خبر می‌دهد و می‌گوید: در ازای هر کیلوگرم مرغ منجمد تحویلی به شرکت پشتیبانی امور دام از سوی تولیدکنندگان، ۱۶۲۵ گرم ذرت و ۸۷۵ گرم کنجاله سویا به نرخ مصوب از محل انبار‌های شرکت به واحد‌های مرغداری متقاضی توزیع می‌شود. 

«علی محسن‌پور» می‌افزاید: گوشت مرغ طی روز‌های گذشته در بازار با افت قیمت مواجه شده و نگرانی‌های جدی برای تولیدکنندگان به وجود آورده است. شرکت پشتیبانی امور دام وظیفه ایجاد تعادل در بازار را دارد، چراکه به همان میزان که مدافع حقوق مصرف‌کنندگان است باید مدافع تولیدکنندگان هم باشد. 

این مسئول از عقد قرارداد با واحد‌های پرورش گله گوشتی برای خرید گوشت مرغ مازاد این واحد تولیدی به صورت منجمد کارتنی شیرینگ پک همراه با تحویل نهاده از سوی شرکت پشتیبانی امور دام خبر می‌دهد و عنوان می‌کند: به منظور ایجاد تعادل در بازار عرضه نهاده‌های طیور و کاهش قیمت تمام‌شده محصول و همچنین تداوم جوجه‌ریزی در واحد‌های مرغ گوشتی، مرغ تخم‌گذار و مرغ مادر گوشتی در سال گذشته ۵۳ هزار و ۲۳۰ تن نهاده دامی و ۴۱۰ هزار قطعه جوجه یک‌روزه بین واحد‌های مرغداری و پرورش طیور در استان از سوی شرکت پشتیبانی امور دام توزیع شد.