ازشهرنشینی به چادرنشینی
گرانی مسکن و افزایش عجیبوغریب اجارهبها در استانهای کردستان و کرمانشاه اتفاقهای دور از تصوری را رقم زده است. از افزایش حاشیهنشینی تا تمایل به بازگشت به روستاها و حتی چادرنشینی. به گزارش همشهری،گویی ساکنان مناطق مرکزی شهرها ناچار به حاشیهنشینی شدهاند، حاشیهنشینان به روستاهای نزدیک به شهرها پناه بردهاند و برخی هم به چادرنشینی روی آوردهاند.
چنانکه «فضلالله رنجبر» فرماندار کرمانشاه در جلسه ساماندهی نرخ اجاره مسکن کرمانشاه با بیان اینکه افزایش غیرمتعارف اجارهبهای مسکن در شهر کرمانشاه باعث شده برخی مردم به فکر چادرنشینی بیفتند، گفت: آنها با بیان اینکه توان پرداخت رهن و اجارهبهای تعیین شده واحدهای مسکونی را ندارند در مراجعات خود طلب چادر میکنند. در استان کردستان هم شاهد افزایش تقاضا به خرید خانه در روستاهای نزدیک به شهرهای استان هستیم. این پرونده را درباره گرانی در بازار مسکن و راهکارهای مسئولان برای کنترل آن در استانهای کردستان و کرمانشاه بخوانید.
کردستان
مستاجران در بهت افزایش اجاره بها
رئیس اتحادیه مشاوران املاک شهرستان سنندج : قانون و عدد و رقمی برای نرخ اجاره مسکن تعیین نشده و این موضوع باعث نابسامانی در این حوزه و فشار به قشر ضعیف جامعه میشود
زمانی شاید تمرکز و برنامهریزی مستاجرها برای رها شدن از خانه به دوشی روی خرید مسکن بود، اما این روزها با افزایش افسارگسیخته اجارهبها، این قشر از جامعه بهتزده و نگران در تکاپوی یافتن خانهای با اجاره مناسب و در حد توانشان هستند.سالهاست قیمت مسکن بالا و خرید و فروش راکد است، بهطوریکه صاحب ملک جرأت فروش ندارد و خریدار نیز از عهده خرید خانهای مناسب برنمیآید و باز تابستان شد و قصه تکراری معضلات یافتن مسکن، اثاثکشی، تلاش برای راضی کردن موجر و یافتن سرپناهی در حد بضاعت مالی را این روزها در هر شهر و منطقهای شاهد هستیم و سنندج و دیگر شهرهای استان کردستان هم از این مقوله مستثنا نیستند.
موضوع رکود بازار مسکن کم نبود که حالا بالا رفتن نجومی اجارهبها در یکی، دو سال اخیر نیز دامنگیر بسیاری از مستاجران شده و مدتی است این موضوع ذهن تعداد قابل توجهی از مردم فاقد مسکن را درگیر خود کرده است. سیر صعودی و افسارگسیخته اجاره مسکن در استانی مانند کردستان به دلیل پایین بودن شاخصهای توسعه و درآمد، برای آن دسته از افرادی که هر سال دغدغه یافتن مسکن مناسب دارند، نگرانیها و آسیبهای بیشتری به همراه دارد. با توجه به اینکه قشر عظیمی از مردم این استان را جامعه کارگری و طبقه پایین درآمدی تشکیل میدهند و درصد قابل توجهی از این قشر از داشتن مسکن محرومند، نرخ بالای اجارهبها فشار بسیار زیادی بر آنان وارد میکند.
این روزها با مراجعه به بنگاههای معاملات ملکی در سنندج، حتی در قسمتهای حاشیه شهر بهوضوح میتوان از سیر صعودی و غیر معقول اجاره خانهها آگاه شد و نابسامانی را در این حوزه شاهد بود. افزایش نرخ اجاره مسکن در کنارودیعههای سنگین، وضعیت را برای مستاجران بهویژه قشر ضعیف و متوسط نگرانکننده کرده و نگاههای مضطرب آنان را در بنگاههای معاملات ملکی میتواند دید، چراکه یافتن خانهای با اجاره مناسب برایشان بسیار دشوار شده است.
اجارهبها بین ۵۰ تا ۱۰۰ درصد افزایش یافته است
رئیس اتحادیه مشاوران املاک شهرستان سنندج گفت: کسی نمیتواند اجارهبهای مسکن را برآورد کند، چراکه قیمتها سلیقهای و طبق نظر خود صاحب ملک تعیین میشود. «وریا احسن» با اشاره به اینکه نرخ اجارهبهای ملک مسکونی در سنندج نسبت به سال گذشته بین ۵۰ تا ۱۰۰ درصد افزایش یافته است، افزود: این افزایش قیمت در مناطق مختلف این شهر با توجه به وضعیت ساختوسازها متفاوت است. وی تاکید کرد: قانون و عدد و رقمی برای نرخ اجاره مسکن تعیین نشده و این موضوع باعث نابسامانی در این حوزه و فشار به قشر ضعیف جامعه میشود.
رئیس اتحادیه مشاوران املاک شهرستان سنندج یادآور شد: به دلیل بالا بودن نرخ اجاره مسکن، مردم به حاشیه شهر روی آورده و این موضوع ارتباطی به اتحادیه نیز ندارد، چراکه قیمتگذاری وجود ندارد که بتوان بر آن نظارت کرد.
احسن بالا رفتن قیمت فروش مسکن را در افزایش اجارهبها بسیار موثر دانست و اظهار کرد: سایت دیوار در اجاره و خرید و فروش مسکن تاثیر منفی گذاشته است. وی راهحل این مشکل را تعیین شرایط برای اجارهبها توسط قانونگذار در مجلس دانست و اضافه کرد: در صورتی که چنین قانونی مصوب شود، اتحادیه نیز میتواند بر قیمتها نظارت داشته و با مشاوران ملکی متخلف برخورد کند.
نظارتی بر تعیین نرخ اجاره وجود ندارد
یکی از شهروندان سنندجی هم که حدود ۱۰ سال مستاجر است، اظهار کرد: در ۲ سال گذشته اجارهبها رشد سریع و نگرانکنندهای داشته و دغدغه بسیاری از اقشار ضعیف جامعه شده است.زندی که کارگر ساختمانی و در محله کانی کوزله زندگی میکند، ادامه داد: به دلیل بالا بودن اجارهبها بهناچار باید در محلات حاشیه شهر مسکن اجاره کنیم که امنیت اجتماعی خوبی هم ندارد.
وی که در پایان هر ماه برای تامین اجارهبها استرس زیادی دارد، اضافه کرد: با توجه به فصلی بودن کار ساختمانی و نبود درآمد ثابت، برخی ماهها حتی قادر به پرداخت نرخ اجاره مسکن (5 میلیون ریال) خود نیستم.
این شهروند سنندجی خواستار نظارت بیشتر متولیان امر بر نرخ اجارهها شد و گفت: انتظار است مسئولان مرتبط با این حوزه برای کنترل این وضعیت همه تلاش و توان خود را به کار گیرند و از سلیقهای تعیین شدن نرخ اجاره ممانعت کنند.
اجارهبها بستگی به نظر صاحب ملک دارد
یکی از مشاوران املاک سنندج نیز میگوید: نرخ اجاره مسکن بستگی به انصاف، نظر و نیاز مالی صاحب ملک دارد و از کنترل و نظارت خاصی هم برخوردار نیست.
«حبیبالله لهونی» افزایش قیمت مسکن را در بالا رفتن اجارهبها موثر دانست و اضافه کرد: صاحب ملک با توجه به رکود اقتصادی، نیاز مالی خود و به صورت سلیقهای، نرخ اجاره مسکن خود را تعیین میکند و کسی هم نمیتواند به این قضیه اعتراض کند.
وی یادآور شد: اتحادیه مشاوران املاک نیز نمیتواند بر این حوزه نظارت کند، چراکه قانونی وجود ندارد. این مشاور املاک به واسطهگری خود در زمینه تعیین معقول اجارهبها اشاره کرد و افزود: با وجود این، کسی توان اعمال نظر و دخالت در دیدگاه صاحبان ملک را ندارد.
به نظر میرسد با توجه به نبود ساز و کاری مشخص برای کنترل قیمت اجاره مسکن، نیاز است مجلس به این حوزه ورود کرده و قانونی برای نظارت بر آن مصوب کند تا بیش از این شاهد نابسامانی در بخش اجاره خانه نباشیم. سنندج حدود ۵۰۰ هزار نفر جمعیت دارد و هزار و ۱۰۰ مشاوره املاک در آن فعالیت میکنند.
تلاش برای ایجاد ساز و کار منطقی اجارهبها
دادستان کرمانشاه با اشاره به افزایش غیرمتعارف رهن و اجارهبها در سال ۹۸ نسبت به سال گذشته اظهار کرد: در این باره چندین جلسه با معاونان استاندار برگزار کردهایم و پیگیریها نشان میدهد دلالان بیشترین نقش را در افزایش قیمت دارند. به گزارش همشهری، به گفته «محمد حسین صادقی» اتاق اصناف، تعزیرات و اداره صنعت، معدن و تجارت هم پای کار آمدهاند و با افرادی که ضوابط قانونی را نادیده بگیرند، برخورد میکنند. وی همچنین از پیگیری کارگروه استانداری برای رسیدن به یک ساز و کار مناسب و منطقی درباره اجارهبها با امکان نظارتی در استان خبر داد و گفت که این موضوع در حال پیگیری است.
کرمانشاه
افزایش غیرمتعارف اجارهبها و نارضایتی مستاجران
مستاجران بسیاری هستند که دیگر توانایی پرداخت اجارههای سنگین را ندارند و این نگرانی بسیار بزرگی است که میتواند تهدیدی برای سلامت روح و روان و اجتماع و بهداشت جامعه باشدآشفتهبازار مسکن و بیثباتی قیمتها، این روزها گریبانگیر قصر شیرین و دیگر شهرستانهای غرب کرمانشاه شده، به طوری که اجارهبهای منازل در این مناطق سر به فلک کشیده و نفس مستاجران را گرفته است. روزهای پایانی خرداد و اوایل تیر تا پایان تابستان لحظههای نفسگیری برای مستاجرانی است که در به در دنبال اجاره کردن سرپناه برای خود و خانوادههایشان هستند، اما جای دردناک این فیلمنامه واقعی و تلخ زمانی است که برخی مستاجران حتی توانایی اجاره یک اتاق ۱۲ متری و گاهی یک پارکینگ ۱۰ متری برای خانواده خود ندارند.
تلختر اینکه یک مستاجر کارگر روزمزد که در اغلب روزهای سال بیکار است و هیچ درآمدی برای پرداخت چنین اجارههای نامتعارف و بسیار بالایی ندارد، خود را در بنبست گرفتار میبیند. گرانی قیمتها و اجارههای سرسامآوری که این روزها از سوی مشاوران املاک و مالکان واحدهای مسکونی در قصر شیرین و دیگر شهرهای غربی کرمانشاه همچون سرپل ذهاب و گیلانغرب به مستاجران پیشنهاد میشود یک افزایش چند برابری نسبت به پارسال را نشان میدهد.
یک تجربه تلخ
مستاجران بسیاری هستند که دیگر توانایی پرداخت اجارههای سنگین را ندارند و این نگرانی بسیار بزرگی است که میتواند تهدیدی برای سلامت روح و روان و اجتماع و بهداشت جامعه باشد. قصر شیرینیها و دیگر ساکنان زلزلهزده شهرستانهای سرپل ذهاب و گیلانغرب تجربههای تلخی همچون جنگ هشتساله، تحمل آوارگی، مهاجرت، زلزله و ویرانی منزل را در طول سالهای گذشته تجربه کردهاند. اکنون اجارهبهای منازل در این مناطق باعث شده قشر مستاجر که دیگر توانایی فشار مالی و کمرشکن اداره زندگی و اجارهبهای منازل را با توجه به رشد چند برابری قیمتها بهخصوص در بحث مسکن ندارند به فکر حاشیهنشینی بیفتند.
البته بعد از زلزله ویرانگر آبان سال ۹۶ غرب کرمانشاه و ۲ زلزله بزرگ 4/6 و 9/5 ریشتری پارسال در قصر شیرین و گیلانغرب و سپری کردن زمان زیادی در چادرها و کانکسها و ویرانی بسیاری از منازل، مردم این منطقه از نظر روحی بسیار آسیب دیدند و اکنون با وجود سرپا شدن بسیاری از منازل و ساخت واحدهای جدید، اما رشد چند برابری اجارهها میتواند پسلرزههای بسیار بزرگ و مخرب دیگری برای زندگی قشر مستاجر و بدون درآمد این مناطق باشد. خلأ قانونی فشار بر مالکان واحدهای مسکونی و بلبشویی که این روزها بر بازار ملک و مسکن وارد شده هر مالکی را به فکر سود بیشتر وا داشته به گونهای که یک منزل ۶۰ متری اکنون در قصر شیرین و دیگر مناطق غرب کرمانشاه با ودیعه بسیار بالا و همچنین اجارههای نامتعارف به مستاجران پیشنهاد و نرخگذاری شده است.
مشاوران املاک نیز که این روزها از قبل افزایش اجارهبهای منازل و چند برابری شدن قیمتها، سازشان کوک شده، خود را ناراضی جلوه میدهند اما در این آشفتهبازار درآمد بیشتری کسب میکنند چون به ازای افزایش نرخها، درآمد آنها از قِبل تنظیم یک سند یا فروش و اجاره ملک بهتر شده است.
خانههای بسیار کوچک و موقر و گاهی مستعمل و بیشتر از ۲۰ سال ساخت در قصر شیرین این روزها حکم کاخ را پیدا کرده و با پولی که پارسال میشد یک منزل ۲۰۰ متری خرید اینک یک منزل ۵۰ متری نیز نمیشود، تهیه کرد. عجیبتر اینکه نرخ یک منزل در قصر شیرین با نرخ منزل مشابه در مرکز استان و دیگر کلانشهرها برابری میکند و این بسیار نامتعارف است.
وضعیت اجاره ها در قصر شیرین
«ولیالله علیمرادی» شهروند قصر شیرینی که در بنگاه مشاور املاک مشغول فعالیت است، گفت: این روزها قیمت مسکن در قصر شیرین به صورت نجومی ۷۰ تا ۸۰ درصد نسبت به پارسال افزایش یافته است. این در حالی است که بیشتر مستاجران توانایی پرداخت چنین اجارههایی را ندارند.
وی اظهار کرد: افزایش متعارف اجاره مسکن در قصر شیرین بین ۱۰ تا ۳۰ درصد است ولی برخی مالکان بسیار بیشتر از حد معمول برای منازل خود نرخگذاری کردهاند که این امر باعث رکود بازار اجاره مسکن شده است. این شهروند گفت: از مالکان تقاضا داریم که انصاف رعایت را کنند. ضمن اینکه نظارت مسئولان و قیمتگذاری با توجه به نوع منزل و محلات مختلف نیز میتواند از افزایش سرسامآور قیمت منازل در قصر شیرین و دیگر شهرها جلوگیری کند.
برخورد با افزایش غیرمتعارف اجارهبها
فرماندار قصر شیرین گفت: با افرادی که خودسرانه و نامتعارف اجارهبهای منازل را افزایش دهند، برخورد میشود. «مرادعلی تاتار» در جلسه ستاد تنظیم بازار با حضور مشاوران املاک در فرمانداری قصر شیرین افزود: در شرایط جنگ اقتصادی هستیم و دشمن تمام توان خود را به کار گرفته و با افرادی که همسو با نقشههای دشمن حرکت میکنند، برخورد میشود.
وی اظهار کرد: با توجه به افزایش اجارهبهای مسکن از ابتدای سال جاری استاندار کرمانشاه وضعیت این بازار را پیگیری میکند و به شهرستانها ابلاغ شده که کمیته ویژهای متشکل از ادارات نماینده دادستانی، تعزیرات حکومتی، شهرداری، بنیاد مسکن و اداره صنعت، معدن و تجارت تشکیل شود که بر اساس ارزش ملک منطقه نرخگذاری کنند.
نماینده عالی دولت در قصر شیرین گفت: اگر مالک یا مشاور املاکی فراتر از قیمت ارزش ملک در منطقه نرخ تعیین کند، با آنها برخورد قانونی میشود. تاتار افزود: کمیته مربوط در شهرستان ظرف چند روز آینده تشکیل میشود و مشاوران املاک باید بر اساس دستورالعملهای قانونی اقدام کنند که از سوی صنعت معدن، تجارت و اتاق اصناف به آنها ابلاغ میشود.
وی گفت: این کار دستور کار ویژه شهرستان است و خلاف این امر از کسی پذیرفتنی نیست و هیچ مشاور املاکی حق ندارد بدون نظر کارشناس مربوط قراردادی تنظیم کند. فرماندار قصر شیرین ادامه داد: اتاق اصناف و اداره صنعت، معدن و تجارت باید شرایط لازم از جمله کلاسهای آموزشی و مشاوره را برای مشاوران املاک فراهم کنند.تاتار گفت: با توجه به گرانیهای اخیر مسکن برای مقابله و کنترل آن همکاری همه مردم و مسئولان الزامی است.
موافقت با تصویب قانون تشویقی
رئیس شورای شهر کرمانشاه در خصوص پیشنهاد معاون امور عمرانی استاندار کرمانشاه برای اجرای سیاستهای تشویقی از سوی شورا و شهرداری گفت: هر راهکاری که مطرح میشود باید طی نشستی مورد بررسی کارشناسی قرار گیرد. به گزارش همشهری«غلامرضا امیری» همچنین در مورد دیگر پیشنهاد معاون استاندار مبنی بر تصویب یک قانون محلی مبنی بر ارائه معافیت عوارض شهری به عنوان مشوق برای مالکان و موجرینی که مساکن خود را اجاره میدهند، در پارلمان محلی چون شورا و اجرای آن توسط شهرداری نیز گفت: ما مشکلی در این زمینه نداریم. وی عنوان کرد: معاون استاندار میتواند درخواست یک جلسه در این زمینه داشته باشد و ما به عنوان نماینده مردم، هر آنچه را به نفع و سود آنها باشد، پیگیری میکنیم. امیری خاطرنشان کرد: پیگیری قانون و تصویب آن در مجلس شورای اسلامی کار سختتری است اما ما در یک جلسه فوقالعاده سریع آن را انجام میدهیم.
خبر
برگزاری همایش«توجیه بنگاههای معاملات ملکی»
فرماندار کرمانشاه ضمن حمایت از کمپین «حمایت از مستاجرین» به عنوان یک اقدام فرهنگی در راستای ساماندهی بازار مسکن و بحث اجاره و رهن اظهار کرد: از این اقدام صمیمانه قدردانی میکنم و قطعا من نیز به این کمپین میپیوندم. «فضلالله رنجبر» گفت: براساس قوانین و مقررات رابطه مالک و مستاجر یک رابطه خصوصی و مبتنی بر توافق است، لذا باید وجدان مالکان و بنگاههای معاملات ملکی که در این زمینه فعالیت دارند، باید بیدار شود تا رابطه و توافقی مناسب در این بین شکل گیرد.
وی افزود: اگر این دو عنصر واقعاً خدا را در نظر بگیرند و عدل و انصاف داشته باشند، قطعاً یک درصد کمی به اجاره بهای امسال اضافه میکنند.
فرماندار کرمانشاه گفت: نظر من این است که ۱۵ تا ۲۰ درصد افزایش رقم مناسبی میتواند باشد و واقعیت امر این است که اضافه کردن بیش از این رقمها به اجارهبها، به نوعی اجحاف در حق مستاجران است.
وی با بیان اینکه مستاجران هماکنون در شرایط خیلی سخت و تنگنا قرار دارند، بیان کرد: باید به نام دین، اخلاق و وجدان همه به این شرایط کمک کنند و قطعا ما این شرایط را به یاری خدا علیرغم تحریمهای ظالمانه و شرایط سخت اقتصادی که در جامعه وجود دارد، پشت سر میگذاریم.
رنجبر تاکید کرد: با توجه به شرایط مذکور همه باید همکاری کنند و اخلاق و دین در جامعه و رابطه بین مالک و مستاجر حاکم شود. وی افزود: همچنین باید با سایتهایی که در این زمینه نرخ بالا میبرند و تبلیغ میکنند، برخورد شود و ما موضوع را به مقامات قضایی نیز منعکس کردهایم.
فرماندار کرمانشاه ادامه داد: باید با دلالان و بنگاهدارانی هم که از این فضا سوءاستفاده میکنند نیز برخورد شود.
وی اظهار کرد: به منظور برخورد با موارد فوق، کمیتهای زیر نظر اداره کل تعزیرات حکومتی تشکیل شده و از وضعیت تمام بنگاههای معاملات ملکی بازدید خواهد شد.
رنجبر از برگزاری همایشی تحت عنوان «توجیه بنگاههای معاملات ملکی» به این منظور خبر داد و گفت: این همایش بهزودی انجام میشود که بنگاهداران در این زمینه توجیه شوند و قطعا بسیار اثرگذار خواهند بود.
د یدگاه
بخشی از گرانی اجارهها حباب است
رئیس اتحادیه مشاورین املاک کرمانشاه با بیان اینکه بنگاهداران هیچ نقشی در افزایش قیمت اجارهبها ندارند، گفت: بخشی از گرانی مسکن حباب است و خواهد شکست. «محسن ملکی» با اشاره به افزایش سرسامآور قیمت مسکن طی چند وقت اخیر اظهار کرد: نمیتوانم درصد دقیقی درباره میزان افزایش قیمتها اعلام کنم، اما میزان افزایش نسبت به سال قبل به هیچ عنوان منطقی نیست.
وی ادامه داد: این افزایش قیمتها هم در بخش اجارهبها و هم خرید و فروش مشاهده میشود، اما حساسیت و نگرانی بیشتری در بخش اجاره وجود دارد. رئیس اتحادیه مشاورین املاک کرمانشاه با بیان اینکه این افزایش قیمت دلایل متعددی دارد، عنوان کرد: افزایش چند برابری قیمت مصالح ساختمانی و دستمزد نیروی کار از عامل اصلی بالا رفتن قیمت ملک است. به گفته ملکی، بخشی از این افزایش نیز ناشی از جو روانی است که البته نباید اجازه دهیم این جو روانی بر بازار غالب شود.
وی تاکید کرد: البته همه این موارد باعث گرانی تا این اندازه نمیشود و بخشی از افزایش قیمت مسکن حتی در بخش رهن و اجاره حباب است که دیر یا زود شکسته خواهد شد. این مسئول با بیان اینکه مشاورین املاک به هیچ عنوان نقشی در افزایش قیمتها ندارند، اضافه کرد: وقتی که قیمتها بالا برود بازار دچار رکود خواهد شد و معاملات بنگاهها نیز کم میشود که در نهایت به ضرر آنهاست.
رئیس اتحادیه مشاورین املاک کرمانشاه معتقد است اکنون هم بخشی از این رکود بر بازار حاکم شده و بنگاهداران با کاهش معاملات مواجهند. ملکی با بیان اینکه بخش زیادی از این افزایش قیمت در اختیار مالکان است، گفت: صاحبان ملک نیز تا حدودی حق دارند که در این شرایط که همه کالاها گران شده، قیمت ملک خود را مقداری بالا ببرند. وی ضمن ابراز نگرانی از وضعیت مستاجران خاطرنشان کرد: بسیاری از این افراد حداقلبگیر یا کارگر هستند و باید فکری به حال شرایط آنهاکرد.
گرئیس اتحادیه مشاورین املاک کرمانشاه از صاحبان املاک خواست رعایت حال مستاجران را بکنند و افزود: مردم ما در شرایط سخت مانند سیل، زلزله و... همیشه پای کار هستند و اکنون نیز اینطور فکر کنیم که شرایط خاصی پیش آمده و باید به یاری هم بشتابیم. ملکی تصریح کرد: بنگاههای مشاور املاک نیز در این زمینه همکاری لازم را دارند و مدام به صاحبان املاکی که قیمت غیرمنطقی و خارج از عرف اعلام میکنند گوشزد میکنند که قیمتها را پایین بیاورند. وی معتقد است اگر همه بخشهای مختلف دست به دست هم بدهند میتوان تا حدودی از این گرانی سرسامآور خصوصا در بخش اجارهبها کاست.