اجاره‌نشین‌هایی که حاشیه‌نشین می‌شوند

بازار مسکن، پس از 5 سال رکود، در سال 97 رشد و رونق را به خود دید. اما خروج از شرایط رکود به منزله بهبود شرایط بازار مسکن نبود زیرا رونق به وجود آمده در بازار مسکن با تورم شدید همراه بود و این مساله باعث شد قیمت مسکن در سراسر کشور و به تبع آن استان خوزستان رشد چشمگیری پیدا کند.

به گزارش ایسنا، افزایش قیمت بسیاری از محصولات و همچنین ورود بازار مسکن به شرایط تورم رکودی از اواخر سال 97 باعث افزایش قیمت مسکن در بازار شده و این مساله بر شرایط بازار مسکن در زمینه نرخ رهن و اجاره نیز اثرگذار بوده است. در چنین شرایطی نه‌تنها قدرت خرید مردم کاهش پیدا کرده، بلکه برای رهن یا اجاره مسکن نیز باید هزینه‌‌های بسیار بالاتری را پرداخت یا به مناطقی با نرخ‌های پایین‌تر نقل مکان کنند.

در شرایط فعلی اقتصاد کشور، توان خرید مسکن کاهش پیدا کرده و از این رو بسیاری از مردم برای زندگی باید مسکن‌های استیجاری انتخاب کنند؛ مسکن‌های استیجاری‌ای که نرخ اجاره‌بها یا ودیعه آنها به شدت رشد پیدا کرده است. پرداخت چنین هزینه‌های سنگینی به خانواده‌ها فشار فراوانی را در این شرایط دشوار اقتصادی وارد می‌کند.
 

افزایش چشمگیر نرخ اجاره

در این زمینه رئیس اتحادیه مشاوران املاک اهواز با اشاره به رشد 30 تا 40 درصدی اجاره‌بها و رهن مسکن در اهواز در سال جاری می‌گوید: قیمت مسکن در طول 2 سال گذشته رشد چشمگیری داشته  به طوری که می‌توان گفت قیمت کسن حدود 120 درصد افزایش داشته است.

«قنبرعلی زنگنه» اظهار می‌کند:  اما اکنون در شرایط رکود در بازار مسکن و افزایش قیمت بسیاری از محصولات، شرایطی را رقم زده است که شاهد افزایش اجاره‌بها و رهن مسکن نه‌‌تنها در اهواز، بلکه در سراسر کشور باشیم.


دلیل افزایش اجاره‌بها

بالا رفتن قیمت تمام‌شده مسکن برای سازندگان یکی دیگر از دلایل افزایش قیمت مسکن در بازار است. این مساله نیز شرایطی را رقم زده است که به تبع افزایش قیمت مسکن، اجاره‌بها و نرخ رهن نیز افزایش پیدا کند. رشد نرخ اجاره مسکن در چنین شرایط دشوار اقتصادی زمینه‌ساز جابه‌جایی مردم به مناطق پایین‌تر در شهرها شده است.

دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان مسکن کشور درباره وضعیت بازار اجاره‌ مسکن بیان می‌کند: شکافی که در زمینه قیمت‌ مسکن از اواخر سال 96 به وجود آمده و انفجار قیمتی که اکنون نیز با آن مواجهیم، باعث شده است قیمت اجاره مسکن بی‌رویه افزایش یابد و شرایط را برای اجاره‌نشین‌ها بسیار دشوار کند.

«فرشید پورحاجت» با بیان این‌که امسال سال سختی در حوزه اجاره‌داری مسکن است، می‌گوید: شرایطی که در حوزه مسکن‌های استیجاری وجود دارد، برای اجاره‌نشینان بسیار دشوار است و قطعا در چنین وضعیت اقتصادی به این خانوارها فشار بسیار زیادی وارد خواهد شد.

وی ادامه می‌دهد: شاخص‌های آماری وضعیت مسکن بر اساس دوره‌های 5 ساله بیانگر آن است که تعداد خانوارهای اجاره‌نشین در هر دوره افزایش پیدا کرده است. باید شرایطی فراهم شود که این آمار کاهش پیدا کند اما افزایش نرخ مسکن وضعیت را برعکس کرده است.


رویای ناممکن

افزایش اجاره‌بهای مسکن و تورم موجود در بازار شرایط اجاره‌نشینی را بسیار دشوار کرده است به طوری که بسیاری از مستاجران از شمال شهر به مرکز، از مرکز به جنوب و از جنوب به حاشیه شهرها رفته‌اند. ادامه چنین شرایطی در سال‌های آینده زمینه‌ساز افزایش حاشیه‌نشینی در شهرهای استان خواهد شد و بسیاری از خانه‌ها در درون شهرها نیز خالی خواهند ماند زیرا کسی توان پرداخت اجاره‌های نجومی آنها را ندارد.

«عباس» که یک اجاره‌نشین است و به همراه همسر و فرزند خود در منطقه گلستان اهواز زندگی می‌کند، با گلایه از افزایش نرخ اجاره مسکن می‌گوید: هر سال قیمت خانه افزایش پیدا می‌کند و من و خانواده‌ام مجبوریم هر بار خانه‌مان را عوض کنیم. فصل نقل و انتقال مسکن که سر می‌رسد، صاحبخانه‌ها می‌گویند باید کرایه را چندبرابر کنید و ما توان پرداخت مبلغی را که آنها می‌گویند، نداریم.

این شهروند اهوازی می‌افزاید: حقوقی که من می‌گیرم، برای اجاره و هزینه‌های زندگی من و خانواده‌ام کافی نیست و به سختی روزگار را می‌گذرانیم. تا سال قبل می‌شد امید داشته باشی که چندساله صاحب یک خانه بشوی، اما در شرایط فعلی دیگر خرید خانه یک رویای ناممکن است.


خانه‌های اجاره‌ای کوچک‌تر می‌شوند

«مرضیه» یکی دیگر از شهروندان اهوازی نیز برای پیدا کردن خانه به همراه شوهرش به بنگاه آمده است و می‌گوید: از وقتی ازدواج کرده‌ایم اجاره‌نشین هستیم. هر سال با شروع تابستان باید به دنبال خانه بگردیم چون صاحبخانه هر سال کرایه را بالا می‌برد و ما نمی‌توانیم خواسته وی را برآورده کنیم و مجبوریم خانه را تخلیه کنیم و به دنبال خانه‌ دیگری بگردیم. وی ادامه می‌دهد: هر سال مجبوریم خانه‌ای کوچک‌تر انتخاب کنیم چون پول‌مان به اندازه‌ای نیست که بتوانیم خانه‌ای بزرگ و چندخوابه اجاره کنیم. تازه با وجود کوچک بودن خانه، اجاره سنگینی هم می‌پردازیم.


ملاکی برای نرخ‌گذاری وجود ندارد

«محمدرضا ملکی» که سازنده مسکن و مشاور املاک است، در خصوص شرایط بازار مسکن در اهواز می‌گوید: قیمت مسکن در اهواز بالاست و به این دلیل مردم از آن استقبال نمی‌کنند. اوضاع بازار مسکن در اهواز خراب و کساد است و مردم بسیار کم برای معامله به بنگاه‌ها مراجعه می‌کنند.

وی اظهار می‌کند: هیچ ملاک خاصی برای نرخ‌گذاری مسکن در بازار اهواز وجود ندارد و قیمت‌ها تقریبا بدون کار کارشناسی تعیین می‌شوند. این موضوع باعث شده است قیمت مسکن در اهواز بسیار بالا و توان اجاره و خرید مردم بسیار پایین باشد.

این مشاور املاک می‌گوید: قیمت بالای مسکن باعث شده است مردم کمتر به بنگاه‌ها و مشاوران املاک مراجعه کنند و حتی تعدادی از آنها کار اجاره دادن خانه‌هایشان را توافقی با مستاجر انجام می‌دهند و این مساله باعث رکود در شغل ما هم شده است.


مردم توان پرداخت اجاره بهای سنگین را ندارند

«آرش حقی» نیز که یک بنگاه‌دار است، در این رابطه می‌گوید: آمار معاملات در بنگاه‌ها خیلی پایین آمده است. می‌توان گفت تقریبا خرید و فروش انجام نمی‌شود و اگر معامله‌ای هم داریم، برای اجاره و رهن خانه است.
وی ادامه می‌افزاید: هرکس برای اجاره خانه پیش ما می‌آید، از افزایش قیمت‌ها گله دارد و می‌گوید خانه‌ای به ما معرفی کن که نرخ اجاره آن پایین باشد. قیمت‌ها خیلی بالاست و شرایط اقتصادی سختی هم بر کشور حاکم است و مردم توان پرداخت اجاره را ندارند.
***
رصد شرایط فعلی بازار مسکن گویای 2 ویژگی کاهش قدرت خرید و افت شدید معاملات است. بهبود شرایط اقتصادی کشور و بازگشت ثبات به بازار مسکن می‌تواند زمینه‌ساز بهبود وضعیت بازار مسکن و بازگشت رونق بدون تورم به این بازار شود. کاهش نرخ مسکن و ارائه تسهیلات و شرایط موثر برای مستاجرها می‌تواند شرایط را برای کاهش نرخ اجاره و رهن خانه فراهم کند و این مساله مانند یک زنجیره می‌تواند زمینه‌ساز خانه‌دار شدن مردم شود.

در حال حاضر خانوارها به عنوان متقاضی در بازار مسکن حضور دارند اما به دلیل آن‌که قدرت خرید آنها پایین است، امکان تبدیل شدن آنها به عنوان متقاضی موؤثر در اقتصاد مسکن وجود ندارد و به نوعی می‌توان گفت که در شرایط فعلی کشور دیگر کمتر خانواده‌ای می‌تواند خانه‌دار شود. در این زمینه باید دید که سیاستگذاران و تصمیم‌گیران حوزه مسکن چه تدابیری خواهند اندیشید و چه تصمیم‌هایی خواهند گرفت.