تشویش آمریکایی

واکنش آمریکا به ساقط شدن هواپیمای بدون سرنشینش بر فراز آب‌های سرزمین ایران، سؤالی بود که روز پنجشنبه از سوی خیلی‌ها مطرح می‌شد. رئیس‌جمهور آمریکا اما در نهایت در پاسخ به سؤالات مکرر خبرنگاران گفت: ‌«به‌زودی متوجه خواهید شد.»
برای برخی تحلیلگران، این پاسخ دونالد ترامپ در ادامه آشفتگی سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران معنی پیدا می‌کرد. به‌خصوص که ترامپ پیش از آن در جایی گفت:‌ «احساس می‌کنم که این یک اشتباه فردی بوده است.» او در جایی دیگر موضعی متفاوت گرفت که رنگ‌و‌بوی اقدام تلافی‌جویانه می‌داد. ترامپ در پستی توییتری اقدام ایران را یک «اشتباه بزرگ» خوانده بود. برای برخی دیگر اما جمله ترامپ با این مضمون که به‌زودی متوجه می‌شوید، یادآور حمله گسترده موشکی آمریکا حدود 2 سال پیش به یک پایگاه نظامی متعلق به ارتش سوریه بود. این گروه دوم، احتمال انجام یک عملیات تلافی‌جویانه علیه نقاطی در خاک ایران را محتمل می‌دانستند، چرا که دونالد ترامپ پیش از شلیک 59موشک به خاک سوریه، در پاسخ به خبرنگاران همین جمله را به‌کار برده بود.
جلسه اضطراری نمایندگان کنگره با دونالد ترامپ و دیگر مقام‌های عالی‌رتبه دولت آمریکا در اتاق عملیات کاخ سفید طی روز پنجشنبه، قدری به نگرانی‌ها افزود. نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا از حزب دمکرات پس از این نشست تأکید کرد که باید هرکاری می‌توان برای کاهش تنش میان آمریکا و ایران انجام داد. چاک شومر، رئیس مجلس سنا از حزب دمکرات نیز همزمان با ابراز نگرانی در مورد وقایع رخ داده گفت: «نگرانم که دولت آمریکا ما را به ورطه یک جنگ دیگر بیندازد.» اعضای کنگره پس از این جلسه هر یک در اظهارنظرهایی جداگانه، به دونالد ترامپ گوشزد کردند که پیش از هر اقدامی باید تأیید کنگره را بگیرد. سخنان نمایندگان کنگره نشان می‌داد در اتاق عملیات کاخ سفید، مسائلی مطرح شده که رنگ و بوی جنگ می‌‌داده است. فضای خاکستری روز پنجشنبه در نهایت به گزارش روزنامه نیویورک تایمز منتهی شد که از برنامه دونالد ترامپ برای حمله به ایران حکایت داشت. نیویورک‌تایمز به نقل از برخی مقام‌های دولتی آمریکا مدعی شد که رئیس‌جمهور آمریکا دستور حمله به برخی نقاط در ایران را صادر کرده بود اما در آخرین لحظه از تصمیم خود منصرف شده است. به نوشته این روزنامه، آمریکا قصد داشته ساعت 19روز پنجشنبه به وقت واشنگتن و حدود ساعت 4بامداد روز جمعه به وقت ایران، نقاطی ازجمله سامانه دفاع موشکی ایران در مناطق جنوبی در نزدیکی خلیج‌فارس را هدف قرار دهد. نیویورک تایمز مدعی شده که در جلسه مقام‌های عالی‌رتبه دولتی در کاخ سفید، مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا، جان بولتون مشاور امنیت ملی ترامپ و جینا هاسپل رئیس سازمان سیا موافق حمله تلافی‌جویانه به ایران بوده‌اند اما فرماندهان ارشد وزارت دفاع آمریکا نسبت به پیامدهای این حمله هشدار داده‌اند. براساس این خبر که ترامپ عصر دیروز در توییتر آن را تأیید کرد، فرمان حمله دقایقی قبل از اجرا به دستور ترامپ لغو شده‌است.
ماجرای تصمیم ترامپ برای حمله به ایران و لغو آن، در میان چهره‌های سیاسی در غرب و همچنین در کشورهای عربی واکنش‌های گسترده‌ای داشته است.





برنی سندرز  سناتور دمکرات، نامزد ریاست‌جمهوری
برای سیاستمداران کار راحتی است که با مشت روی میز بکوبند و بگویند چقدر آدم سرسختی هستند. اما فراموش نکنیم که در جنگ با ایران، این فرزندان میلیاردرها نیستند که کشته می‌شوند، بلکه فرزندان طبقه کارگر هستند که قربانی می‌شوند. باید تلاش کنیم که بحران پیش آمده با ایران را از طریق دیپلماتیک حل کنیم، نه با جنگ.



الیزابت وارن  سناتور دمکرات، نامزد ریاست‌جمهوری
دونالد ترامپ وعده داده بود که سربازان آمریکا را به خانه باز گرداند اما در عوض، از توافقی خارج شد که موفق عمل می‌کرد. هیچ توجیهی برای دامن زدن به این بحران وجود ندارد. باید هرچه زودتر از لبه پرتگاه جنگ برگردیم.




ایلهان عمر  عضو دمکرات مجلس نمایندگان آمریکا
آقای رئیس‌جمهور، به‌عنوان یک بازمانده از جنگ می‌خواهم به شما یادآوری کنم که به راه‌ انداختن جنگی دیگر، شما را قوی‌تر نمی‌کند. اینکه عده‌ای جوان را به میدان جنگ بفرستید تا کشته شوند، باعث نمی‌شود شما فردی قدرتمند‌تر جلوه کنید. به راه انداختن یک بحران منطقه‌ای یا جهانی، در نهایت به‌معنای قدرتمند‌تر شدن آمریکا نیست. جنگ به‌معنای مرگ است، به‌معنای آوارگی است. جنگ جهنم است. از شما می‌خواهم قوی باشید و به سخنان جنگ‌طلبانی که اطراف شما را گرفته‌اند گوش ندهید. از مردم آمریکا می‌خواهم برای جلوگیری از جنگ دست به‌کار شوند و به سیاستمداران هشدار دهند. آنها باید بدانند که جنگ با ایران یک فاجعه خواهد بود.




تولسی گابارد  عضو دمکرات مجلس نمایندگان، نامزد ریاست‌جمهوری
آقای رئیس‌جمهور، استراتژی شما در قبال ایران، غیرعاقلانه و کوته‌نظرانه است. استراتژی‌تان را تغییر دهید. پیش از آنکه خیلی دیر شود، به توافق هسته‌ای با ایران برگردید. غرور و محاسبات سیاسی‌‌تان را به‌خاطر صلاح کشور کنار بگذارید. کار درست را انجام دهید.




دن شاپیرو  سفیر پیشین آمریکا در اسرائیل
روند تصمیم‌گیری در امنیت ملی آمریکا به یک روند آشفته تبدیل شده است. تصمیم‌های ناگهانی؛ کشمکش بر سر همراه کردن رئیس‌جمهور با خود؛ رقابت استراتژی‌های متفاوت با یکدیگر.




ایلان گلدنبرگ مسئول پیشین میز ایران در وزارت دفاع آمریکا
همگی نفس عمیق بکشید. ایران پیش از این هم هواپیماهای بدون سرنشین آمریکا را ساقط کرده است. هیچ دلیل ندارد یک جنگ دیگر به راه بیندازیم. اتفاق اخیر در ادامه اتفاقات هفته‌های گذشته است؛ اتفاقاتی که همه در تصمیم ترامپ برای خروج از توافق هسته‌ای و سپس فشار، فشار و فشار علیه ایران ریشه دارد.




برت مک‌گورک  فرستاده ویژه دولت اوباما در خاورمیانه
اهداف آمریکا مبهم است. از سیاست فشار حداکثری، چه می‌خواهیم؟ اهداف دونالد ترامپ کوچک است و به توافق هسته‌ای محدود می‌شود، اما مشاوران او اهداف بزرگ‌تری در سر دارند که در 12 ماده اعلامی آورده شده است. متحدان آمریکا هم گیج شده اند.




جوئل روبین  دستیار پیشین وزیر خارجه آمریکا
آقای رئیس‌جمهور، به‌خاطر تغییر تصمیم‌تان در مورد ایران به شما تبریک می‌گویم. اما اینگونه تصمیم‌ها نباید لحظه آخری باشد. تیم امنیت ملی شما نتوانسته اطلاعات درستی در اختیارتان بگذارد. آنها باید مشاوره بهتری به شما بدهند.




حسن نافعه   متفکر و استاد دانشگاه مصری
سقوط پهپاد پیشرفته آمریکا و خودداری ترامپ از پاسخ به ایران در آخرین لحظات نشان‌دهنده حجم تحولات در معادلات قدرت جهانی و منطقه‌ای نسبت به دوران جنگ عراق است. زمان تحکم آمریکایی-اسرائیلی بر منطقه گذشته و ما در آستانه ورود به ساختار جدیدی از مناسبات قدرت در خاورمیانه هستیم.




علی مراد  تحلیلگر لبنانی
ایران در حالی با استفاده از سامانه‌های موشکی بومی خود موفق به مهار پهپاد پیشرفته آمریکایی شد که سامانه‌های موشکی آمریکایی مستقر در عربستان در مهار پهپادهای یمنی ناموفق عمل می‌کنند.




انیس نقاش ‌  مجاهد لبنانی
آمریکا اعلام کرده برای تصمیم‌گیری در مورد پاسخ به سقوط پهپاد این کشور توسط ایران با متحدان خود در خاورمیانه رایزنی خواهد کرد؛ متحدانی که حتی از مهار پهپادهای ساخت یمن هم ناتوانند!




عبدالله شایجی  ‌استاد علوم سیاسی کویت
درحالی‌که انتظار می‌رفت تصمیم پاسخ محدود نظامی به ایران فورا اتخاذ شود، واشنگتن با گذشت 24ساعت از حمله همچنان دچار تردید و گمگشتگی است. برای یادآوری؛ 6‌ماه از برکناری وزیر دفاع آمریکا و اداره پنتاگون توسط سرپرست می‌گذرد.




احمد منصور  ‌مجری شبکه الجزیره
ترامپ عملا برای خودداری از ورود به جنگ با ایران متوسل به بهانه‌هایی تمسخرآمیز شده است. مشاهده رفتار ترامپ در قبال ایران و مقایسه آن با توهین‌های او نسبت به عربستان سعودی تأسف‌آور است.




عبدالباری عطوان  ‌سردبیر روزنامه رأی‌الیوم
اگر ایران با سقوط پهپاد مرتکب خطا شده، خطای بزرگ‌تر متعلق به آمریکاست؛ محاسبه اشتباه این کشور درباره اثرگذاری فشارها و تحریم‌ها بر ایران و نهایتا بازگشت این کشور به میز مذاکره. حالا ترامپ خود را در بن‌بستی قرار داده که خروج از آن اصلا آسان نیست.







شبکه الجزیره قطر
واکنش ترامپ به سقوط پهپاد پیشرفته این کشور توسط سپاه ایران بار دیگر نشان داد برخلاف تصور عربستان سعودی و امارات، منطقه فاصله زیادی تا جنگ دارد. این در حالی است که فارغ از تصمیم ترامپ، موضع کنگره و سنا نیز به‌عنوان موانعی اساسی بر سر راه جنگ با ایران ارزیابی می‌شود.





شبکه المیادین لبنان
در صورت ادامه روند کنونی و پیشگیری ایران از وقوع درگیری نظامی با تکیه بر قدرت‌های دفاعی این کشور، می‌توان گفت معادلات قدرت در خاورمیانه وارد عصر جدیدی شده است.





شبکه العربیه عربستان
واشنگتن طی هفته‌های گذشته توانسته بسیاری از مخالفان اجماع علیه ایران را با خود همسو کند. حادثه سقوط پهپاد آمریکا یکی از آخرین تکه‌های این پازل برای نهایی شدن اقدام نظامی آمریکا علیه تهران است.




روزنامه الشرق‌الاوسط عربستان
همزمان با جنجال‌های مرتبط با سقوط پهپاد آمریکا، نیروی هوایی عربستان 2پهپاد متعلق به جنبش انصارالله در مرزهای جنوبی را ردیابی و منهدم کرده است. این ایران است که در 2جبهه درگیر شده و حلقه محاصره آن هر روز تنگ‌تر می‌شود. بدون شک تلاش‌های وزارت خارجه این کشور برای اقناع جامعه جهانی درباره محل سقوط پهپاد بی‌فایده خواهد بود و بر این اساس باید طی روزهای آینده شاهد اجماعی بی‌سابقه علیه تهران باشیم.




روزنامه العربی الجدید قطر
سرانجام تنش‌های منطقه از قالب نیابتی خارج شد و نخستین رویارویی مستقیم میان تهران و واشنگتن به وقوع پیوست. حمله به پهپاد آمریکایی بر فراز خلیج‌فارس پیام روشنی را از سوی ایران برای طرف مقابل ارسال کرد؛ پیامی که بیانگر حساسیت ایران روی خطوط قرمز این کشور بود، درحالی‌که تا‌کنون پاسخی به اقدام نظامی ایران از سوی آمریکا دیده نشده است.





روزنامه الاخبار لبنان
دیگر برتری نظامی و تکنولوژی ضرورتا به معنای دست برتر در میدان نبرد نیست. تحولاتی که طی 24ساعت گذشته شاهد آن بودیم بیانگر آغاز فصلی جدید در معادلات جهانی براساس عناصر قدرت است. نیروی قدرتمندی همچنون آمریکا امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند محاسبه هزینه و منافع اقدامات خود شده است، مخصوصا در مقابل بازیگری که برای هرگونه واکنشی به‌منظور دفاع از منافع خود آماده است.