توسعه صنعتی اردبیل با ایجاد شهرک‌های تخصصی

آنا مغانلو | اردبیل - خبرنگار:


اردبیل در زمینه صنعت رشد چندانی نداشته است و از این لحاظ جزو استان‌های محروم کشور به شمار می‌رود اما بررسی علل نبود رشد صنعتی و ارائه راهکار مناسب می‌تواند در این زمینه کارگشا باشد. 

در مطالعه علل موفقیت و شکست صنایع برای گسترش بخش خصوصی و تعمیق تخصص‌گرایی به منظور افزایش توان رقابتی واحدهای تولیدی در بازارهای داخلی و خارجی، گزینه و راهکاری با عنوان خوشه شدن صنعت ارائه شده است که بررسی دلایل پیشرفت قطب‌های صنعتی جهان از جمله ایتالیا و آلمان بر کارایی آن صحه می‌گذارد. این ایده می‌تواند در مناطق محروم نیز بر اساس سند آمایش سرزمین مورد توجه تصمیم‌گیران قرار گیرد چراکه یکی از راهکارهای توسعه پایدار جهت‌دهی صنایع کوچک و متوسط به سمت خوشه شدن است.

شکل‌گیری یک خوشه بر اساس اصل کارایی جمعی و مبتنی بر تمرکز جغرافیایی شرکت‌های هم‌تخصص می‌تواند باعث ایجاد مجموعه‌ای متعامل با تهدیدها و فرصت‌هایی مشترک باشد. شهرک تخصصی آب نیر را می‌توان نمونه‌ای برای این موضوع دانست؛ مجموعه‌ای از واحدهای صنعتی مرتبط با آب در این شهرک در کنار هم فعالیت‌ می‌کنند و این یکی از دلایل اصلی موفقیت این شرکت‌هاست.

کارشناسان معتقدند توسعه فعالیت‌های‌ شرکت‌های کوچک و متوسط و همچنین رسیدن به یک توان رقابتی مناسب در بازارهای داخلی و جهانی جز با تمرکزگرایی متعامل حاصل نمی‌شود. اما چنین فعالیتی در استان اردبیل نوپاست، هر چند در کشور هم بیش از 3 دهه از عمر خوشه‌های صنعتی نمی‌گذرد. با این حال، توفیق این واحدهای تولیدی نشان از تاثیر مثبت فعالیت خوشه‌ای صنایع دارد.

مکان‌یابی مناسب در ایجاد شهرک‌های تخصصی از مهم‌ترین فاکتورها در موفقیت آنها هستند. البته به طور قطع هدف از خوشه شدن صنایع فقط در نظر گرفتن منطقه‌ای مناسب و انتقال شرکت‌های هم‌گروه به آنجا نیست، بلکه شناسایی صحیح مناطق مستعد در زمینه‌های مختلف هم باید در نظر گرفته شود، همچنان که ایجاد شهرک تخصصی آب در شهرستان نیر یک ظرفیت فوق‌العاده برای موفقیت صنایع موجود در این شهرک به شمار می‌رود. پیشرفت واحدهای مستقر در خوشه در هم‌افزایی آنها ریشه دارد.

کارشناسان معتقدند دسترسی به نیروی کار ماهر، مواد اولیه و قطعات مورد نیاز و نیز گردش سریع اطلاعات نتایج حاصل از اصل هم‌مکانی در شهرک‌های تخصصی است. همچنین، علاوه بر 3 مزیت عمده کارایی، رقابت جمعی و صرفه‌های بیرونی حاصل از خوشه شدن، برقراری ارتباط و پیوندهای متنوع بین عاملان اقتصادی درون خوشه هم می‌تواند از دلایل موفقیت واحدهای تولیدی در شهرک‌های تخصصی باشد.