بیماری هزارچهره

پزشکان ‌ام‌اس را شایع‌ترین بیماری التهاب سیستم عصبی می‌دانند. این بیماری که بین زنان شایع‌تر از مردان است به علت علائم مرموز و عجیبش به بیماری هزارچهره معروف شده و در دهه‌های گذشته رشد فزاینده‌ای در کشورمان داشته است. به گزارش ایرنا، تازه‌ترین روش‌های درمان، پیشگیری، تشخیص و درمان بیماری ‌ام‌اس یا Multiple sclerosis از محورهای مورد بحث سومین کنگره بین‌المللی التهاب سیستم عصبی در مشهد بود که با حضور صاحب‌نظران و اندیشمندان حوزه علوم مغز و اعصاب از داخل و خارج کشور به میزبانی دانشگاه علوم پزشکی مشهد برپا شد. 

براساس آمارهای ارائه‌شده سالانه بیش از 5 هزار نفر در کشورمان به ‌ام‌اس مبتلا می‌شوند در حالی که به گفته محققان، ایران در گذشته جزو مناطق کم‌خطر از نظر ابتلا به بیماری ‌ام‌اس شناخته می‌شد اما هم‌اکنون شیوع این بیماری رشد فزاینده‌ای یافته و از 5 بیمار به ۵۰ بیمار بین ۱۰۰ هزار نفر جمعیت کشور افزایش پیدا کردهاست. اگرچه علل بروز ‌ام‌اس در جهان ناشناخته است اما براساس تحقیقات پزشکی، سبک زندگی با ایجاد بیماری‌های التهاب سیستم عصبی که شایع‌ترین آن ‌ام‌اس است رابطه مستقیم دارد و زندگی شهرنشینی، حرکت به سوی مدرنیته و صنعتی شدن، تنش‌های روزمره، دوری از آفتاب و طبیعت و تغذیه ناسالم در ابتلا به این بیماری نقش بسزایی دارد. 


ایران؛ جزو مناطق پرخطر 

مدیر گروه مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: بیماری‌های التهاب سیستم عصبی که معروف‌ترین آنها ‌ام‌اس است مغز و نخاع را درگیر می‌کند و در جوامع مختلف به‌ویژه ایران در حال گسترش است. «محسن فروغی‌پور» بیان کرد: در ۴۰ سال گذشته ایران جزو مناطق کم‌خطر به لحاظ ابتلا به بیماری‌ ام‌اس قرار داشت، اما در سال‌های اخیر به مناطق خطر متوسط تبدیل شده و حتی برخی از نقاط کشور به مناطق پرخطر تبدیل شده است. وی ادامه داد: هم‌اکنون ‌ام‌اس در شهرهایی مانند اصفهان، شیراز، تبریز، تهران، اراک، مشهد از شیوع بالایی برخوردار است اما جنوب ایران جزو مناطق کم‌خطر محسوب می‌شود. مدیر گروه مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی مشهد افزود: علل بیماری‌های سیستم التهاب عصبی مانند ‌ام‌اس تقریبا ناشناخته‌اند، اما می‌دانیم که عوامل مختلفی در بروز این بیماری‌ها دخیلند که از آن جمله می‌توان به صنعتی شدن، زندگی ماشینی، شهرنشینی، استرس، تغذیه ناسالم و وجود امواج رادیویی اشاره کرد. 


استرس؛ از عوامل بروز ‌ام‌اس

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در گروه مغز و اعصاب گفت: در گذشته فقط بیماری‌ ام‌اس جزو بیماری‌های التهاب سیستم عصبی قرار داشت اما اکنون بیماری‌های مختلفی نظیر پارکینسون، زوال عقل، اضطراب، افسردگی، جنون، سکته‌های مغزی، تشنج، صرع، سردردها و اختلالات حرکتی نیز در این زمره قرار می‌گیرند. «علی شعیبی» تصریح کرد: استرس و تنش‌های روزانه یکی از عوامل مهم در بروز بیماری‌های التهاب سیستم عصبی نظیر ‌ام‌اس است. وی توضیح داد: تحقیقات نشان می‌دهد هرچه به سوی مدرنیته شدن پیش می‌رویم و ارتباط انسان‌ با طبیعت کمتر می‌شود یا کودکان خود را استرلیزه بزرگ می‌کنیم، شاهد ابتلای بیشتر به بیماری‌های التهاب سیستم عصبی هستیم همان‌گونه که اکنون در جوامع مرفه و شهرنشین بیماری‌ ام‌اس بیشتر از جوامع روستایی شیوع دارد. عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد افزود: ام‌اس معالجه قطعی ندارد و درمان‌های رایج برای توقف سیر پیش‌رونده بیماری، کنترل و تسکین علائم بیماری انجام می‌شود. 


شیوع ‌ام‌اس در زنان بیشتر از مردان

یک پزشک متخصص مغز و اعصاب در مشهد گفت: ‌ام‌اس در زنان بیشتر از مردان شیوع دارد. در ایران شیوع این بیماری بین زنان کشورمان بیش از میانگین جهانی است به طوری که هم‌اکنون ابتلا به این بیماری بین زنان ایرانی 3 برابر مردان است. بیماری ‌ام‌اس در سنین جوانی بروز پیدا می‌کند به طوری که هم‌اکنون ۹۰ درصد مبتلایان به‌ ام‌اس بین ۲۰ تا ۵۰ سال سن دارند و فقط ۱۰ درصد این بیماران در سنین کمتر از ۲۰ سال و یا بیش از ۵۰ سال قرار دارند. «محسن حکاک» اظهار کرد: در مجموع، شمار زنان مبتلا به این بیماری در ایران در مقایسه با آمارهای خاورمیانه و محدوده مدیترانه به مراتب بیشتر است. وی کمبود ویتامین دی را یکی از فرضیه‌های مطرح در زمینه ابتلای بیشتر زنان ایران به بیماری ‌ام‌اس ذکر کرد و افزود: کمبود این ویتامین که نور آفتاب در بروز آن نقش بسزایی دارد یکی از علل احتمالی بیماری ‌ام‌اس شناخته شده است. 

این پزشک متخصص مغز و اعصاب توضیح داد: براساس تحقیقات جهانی افرادی که نزدیک خط استوا زندگی می‌کنند به دلیل نزدیک بودن به آفتاب کمتر به ‌ام‌اس مبتلا می‌شوند درحالی که هرچه از استوا فاصله بگیریم ابتلا به این بیماری افزایش می‌یابد. حکاک یادآور شد: شیوع ابتلا به ‌ام‌اس در کشور ما طی 2 دهه گذشته رشد فزاینده‌ای داشته است به طوری که هم‌اکنون میانگین شیوع بیماری ‌ام‌اس در ایران ۵۰ بیمار در ۱۰۰ هزار نفر جمعیت است و اصفهان با بیش از ۹۰ بیمار در ۱۰۰ هزار نفر جمعیت بالاترین شیوع بیماری ‌ام‌اس را در کشورمان داراست. وی ‌ام‌اس را بیماری هزارچهره دانست و گفت: بروز مشکلات حسی و بینایی مهم‌ترین علائم این بیماری‌اند که با خواب‌رفتگی در اندام‌ها، مورمور شدن دست‌ها، بی‌حسی اندام‌ها، کاهش بینایی، کاهش دید و اختلال در دیدرنگی خود را نشان می‌دهند. همچنین ضعف حرکتی، اختلال در راه رفتن، سرگیجه، اختلالات ادراری، کاهش حافظه و افسردگی از دیگر علائم بیماری ‌ام‌اس است. 


شیوع ام‌اس در میان جوانان تحصیلکرده 

مدیرعامل انجمن ‌ام‌اس خراسان رضوی گفت: ‌ام‌اس اغلب بین ۲۵ تا ۳۵ سالگی بروز می‌یابد در حالی که طبق بررسی‌ها بیشتر افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شوند تحصیلکرده هستند. «کریم نیکخواه» افزود: در حال حاضر حدود 3500 بیمار‌ ام‌اس در خراسان رضوی وجود دارند که بیشتر آنان در مشهد سکونت دارند. 


ام‌اس با بدن ما چه می‌کند؟ 

مدیرعامل انجمن‌ام‌اس خراسان رضوی بیان کرد: ‌ام‌اس یک بیماری مرموز و عجیب است که سیستم عصبی مرکزی، مغز و نخاع را گرفتار می‌کند و باعث اختلال در عملکرد اندام‌های مرتبط با سیستم مغز و اعصاب می‌شود. نیکخواه توضیح داد: در این بیماری پلاک‌هایی در مغز نخاع ایجاد و باعث تخریب مغز می‌شود و بسته به اندام‌های تحت‌تاثیر، آن ناحیه دچار اختلال تعادل می‌شود و همین امر موجب ایجاد مشکلات حسی، نابینایی و فلج اندام‌ها خواهد شد. یک پزشک متخصص مغز و اعصاب شرکت‌کننده در سومین کنگره بیماری‌های التهاب سیستم عصبی هم گفت: در این بیماری، سیستم ایمنی بدن به پوشش سلول‌های عصبی یعنی ملین حمله و با رساندن آسیب به بافت عصبی در ارسال پیام‌های عصبی از سوی مغز به اجزای بدن اختلالاتی ایجاد می‌کند. 

«مرتضی سعیدی» افزود: راهکارهای درمانی متنوعی برای بیماران ‌ام‌اس وجود دارد و سلول‌درمانی یکی از روش‌های بهبود شرایط برخی از بیماران مبتلا به ‌ام‌اس است. وی یادآور شد: امروزه روش‌های پزشکی متنوعی برای درمان بیماری ‌ام‌س کشف شده است و پیشنهاد می‌شود، اما هنوز درمان قطعی و حتمی اعلام نشده است و درمان‌های حاضر فقط به خفیف‌تر شدن علائم بیماری کمک می‌کنند. این متخصص مغز و اعصاب خاطرنشان کرد: رژیم غذایی حاوی میوه‌ها و سبزیجات تازه، نان و غلات سبوس‌دار و مصرف چربی کم و دارای چربی امگا۳ مثل روغن ماهی و امگا۶ که در چربی ماهی، روغن‌های گیاهی و تخم کتان وجود دارند برای بیماران ‌ام‌اس توصیه می‌شود. سعیدی گفت: مصرف ویتامین دی، ورزش کردن، ترک سیگار، کنترل استرس و خواب مناسب و کافی از راهکارهای بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به ‌ام‌اس به شمار می‌رود.