جنگ سرد مجازی

جواد نصرتی ـ خبرنگار

 آمریکا عملیات سایبری در روسیه را شدت بخشیده و در اقدامی پیشگیرانه، بدافزارهایی را در شبکه‌های توزیع برق روسیه نصب کرده تا در صورت لزوم،‌ از آنها استفاده کند.
روزنامه نیویورک‌تایمز در گزارش تحقیقی مفصلی که بعد از 3 ماه مصاحبه با مقامات فعلی و پیشین دولت آمریکا منتشر کرده، به عملیات پیچیده و محرمانه سایبری آمریکا پرداخته و به این نکته اشاره کرده است که جزئیات این عملیات، ‌به صورت عامدانه از دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا پنهان نگه داشته شده است. آنطور که نیویورک تایمز از برخی منابع خود نقل کرده، این جزئیات به این دلیل از ترامپ پنهان شده‌اند که مقامات نگرانند او یا از اجرای آنها جلوگیری کند یا آنها را در دیدار با مقام‌های کشورهای خارجی افشا کند.
این گزارش نیویورک‌تایمز، به شدت رئیس جمهور آمریکا را عصبانی کرده است و ترامپ این روزنامه را به «خیانت مجازی» متهم کرده و یک بار دیگر روزنامه‌نگاران را «دشمن ملت» خوانده است.
نیویورک‌تایمز در گزارش خود آورده است که جاگذاری بدافزارهای سایبری آمریکا در عمق شبکه‌های توزیع برق روسیه پیش‌تر هرگز به صورت علنی اعلام نشده است. بر اساس این گزارش، ‌هدف از این کار، بیشتر هشدار دادن به روسیه است. این عملیات سری،‌ همچنین آمریکا را در موقعیتی قرار می‌دهد که اگر تقابلی جدی بین واشنگتن و مسکو ایجاد شود، ‌دست بالا را در نبرد سایبری داشته باشد.

پنهان‌کاری از ترامپ
2 مقام آمریکایی به نیویورک‌تایمز گفته‌اند که «تردیدهای گسترده‌ای» برای اعلام جزئیات این عملیات به ترامپ وجود داشته است. علاوه بر نگرانی از واکنش ترامپ و احتمال صدور دستور توقف این عملیات، مقامات آمریکایی نگران افشای این جزئیات توسط رئیس جمهور آمریکا بوده‌اند. چنین اتفاقی بی‌سابقه هم نیست و ترامپ در سال 2017 جزئیات یک عملیات بسیار حساس آمریکا در سوریه را در یک جلسه در کاخ سفید، به وزیر امورخارجه و سفیر روسیه در واشنگتن گفته بود.

خیانت مجازی
ترامپ، که از زمان حضور در کاخ سفید، بارها به نیویورک تایمز حمله کرده، با ادبیاتی بسیار تند به این گزارش واکنش نشان داد و انتشار آن را خیانت توصیف کرد. رئیس جمهور آمریکا، در توییتر نوشته است: «باورتان می‌شود نیویورک تایمز در حال سقوط، در گزارشی اعلام کرده است که آمریکا حملات سایبری خود به روسیه را افزایش داده است. این کار، اقدام مجازی به خیانت است، توسط روزنامه‌ای که زمانی باعظمت بوده است که حالا چنان مستاصل شده که می‌خواهد هر گزارشی را کار کند، ‌حتی اگر به ضرر کشورمان باشد... . این افراد بزدلانی واقعی و بدون فکر هستند. دشمنان ملت.»
نیویورک تایمز و همین‌طور واشنگتن پست، از زمانی که ترامپ وارد کاخ سفید شده،‌ با گزارش‌های افشاگرانه‌شان ضربه‌های شدیدی به اعتبار ترامپ زده‌اند و به همین خاطر است که رئیس جمهور آمریکا آنها و دیگر رسانه‌های منتقد خود را‌ «رسانه‌های جعلی» می‌خواند.
نیویورک‌تایمز، خائن خواندن یک رسانه از سوی رئیس جمهور آمریکا را «خطرناک» خوانده و توضیح داده است که پیش از انتشار این گزارش، آن را برای مقامات دولتی آمریکا توضیح داده است. در همین گزارش هم به نقل از مقامات تیم امنیت ملی آمریکا اعلام شده است که انتشار این اطلاعات، خطری برای امنیت ملی آمریکا ندارد.

راهکار قانونی برای دور زدن ترامپ
بر اساس گزارش نیویورک‌تایمز، مقامات فرماندهی سایبری وزارت دفاع آمریکا، از قانون جدیدی که سال گذشته در کنگره تصویب شده استفاده کرده‌اند و رئیس جمهور آمریکا را از جزئیات برنامه‌های خود بی‌اطلاع گذاشته‌اند. بر اساس این قانون، وزیر دفاع می‌تواند بدون دریافت تأییدیه رئیس جمهور، دستور اجرای «فعالیت‌های سری نظامی» را در فضای سایبری صادر کند.
خود ترامپ هم سال گذشته به فرماندهی سایبری وزارت دفاع آمریکا اختیارات ویژه‌ای داده است و فرمانده آن ژنرال پل ناکازون این اختیار را دارد که بدون دریافت تأییدیه رئیس جمهور آمریکا، عملیات هجومی آن‌لاین را انجام دهد.

دفاع رو به جلو
ژنرال ناکازون، یکی از مروجان رویکرد هجومی در امنیت سایبری در آمریکا به شمار می‌رود. بر اساس گزارش نیویورک‌تایمز، واحد زیر نظر او، از سال 2012 عملیات شناسایی در سیستم کنترل شبکه توزیع برق روسیه را شروع کرده‌ اما اخیرا رویکردی هجومی اتخاذ کرده است. شبکه توزیع برق، یکی از میدان‌های جنگ سرد سایبری هر 2 کشور آمریکا و روسیه است و هکرهای روسیه هم فعالیت‌های مشابهی را در آمریکا دارند. توجه آمریکا به این میدان نبرد مجازی زمانی به صورت جدی جلب شد که روسیه، در دسامبر سال 2015 برق صدها هزار نفر را در غرب اوکراین قطع کرد. بعد از این اقدام، آمریکا کارشناسان خود را به اوکراین فرستاد. در تحقیقات بعدی، مشخص شد تیم سایبری روسیه که با موفقیت این خاموشی سراسری را ایجاد کرده، نفوذ زیادی هم در شبکه‌های توزیع برق آمریکا دارد.
با وجود فعالیت‌های بسیار سنگین 2 کشور در شبکه‌های توزیع برق یکدیگر، هیچ کدام مبادرت به قطع جریان برق نکرده است و به نظر می‌رسد این ابزار، تنها زمانی که تقابل 2 کشور بسیار جدی شود عملیاتی خواهد شد.