هشدار چپهای انگلیس به دولت
حزب کارگر انگلیس و روزنامه گاردین بهخاطر دامن زدن به تنشها در منطقه خلیجفارس به دولت این کشور هشدار دادهاند
جرمی کوربین، رهبر حزب مخالف دولت در انگلیس نسبت به حمایت این کشور از مواضع آمریکا در ماجرای حمله به نفتکشها در خلیجفارس هشدار داد و تأکید کرد مسیری که دولت انگلیس دنبال میکند، در نهایت به تشدید بحران و جنگ در منطقه منجر خواهد شد.
انگلیسیها در دنبالهروی از آمریکا سابقه طولانی دارند و هزینهاش را هم پرداختهاند؛ موضوعی که طی روزهای اخیر از چشم مخالفان دولت بهخصوص اعضای حزب کارگر و رهبر آن یعنی جرمی کوربین دور نمانده است. کوربین دیروز در پستی توییتری بیانیه دولت انگلیس در حمایت از دولت آمریکا در مورد ادعای دست داشتن ایران در حمله به 2تانکر نفتی واکنش نشان داد و با زیر سؤال بردن ارزیابی مقامهای دولتی انگلیس، از آنها پرسید که آیا «مدرکی معتبر» که نشاندهنده دخالت ایران در حمله باشد دارند؟
اظهارنظر کوربین ساعاتی پس از آن مطرح شد که دولت انگلیس در بیانیه خود مدعی شد «تقریبا مطمئن است» که ایران در حمله به تانکرهای نفتی در دریای عمان نقش داشته است. در این بیانیه ایران بهعنوان مسئول حمله ماه گذشته به 4نفتکش در بندر فجیره امارات نیز معرفی شده است. بیانیه انگلیسیها پس از آن منتشر شد که دولت آمریکا به طور رسمی اعلام کرد ایران را مسئول حمله میداند؛ ادعایی که از سوی ایران از اساس رد شد.
همزمان با انتشار بیانیه دولت انگلیس، وزیر خارجه این کشور در گفتوگو با رادیو بیبیسی توضیحات تکمیلی ارائه داد. جرمی هانت، «غریزه سیاسی» را معیار تصمیم دولت انگلیس برای مسئول دانستن ایران دانست و گفت: «دلیلی ندارد که نتیجهگیری آمریکا در مورد این حادثه را باور نکنیم؛ غریزه سیاسی حکم میکند که ارزیابی نزدیکترین متحدمان را باور کنیم.»
برای انگلیسیها حمایت دولت از «نزدیکترین» متحدش خاطرات جنگی فرسایشی را زنده میکند. در سال2003، تصمیم آمریکا برای حمله به عراق به بهانه تولید سلاحهای کشتار جمعی از سوی صدام حسین، با حمایت دولت انگلیس همراه شد و پای سربازان انگلیسی خاک عراق را لمس کرد. 179انگلیسی در جریان حمله به عراق جانشان را از دست دادند. 13سال بعد کمیته تحقیق درباره جنگ عراق، از حمایت بیچونوچرای نخستوزیر وقت انگلیس یعنی تونی بلر از حزب محافظهکار پرده برداشت. کمیسیون تحقیق به این نتیجه رسید که ورود انگلیس به جنگ آمریکا در عراق، براساس اطلاعات غلط انجام شده است. آن زمان متن نامه معروف بلر به جورج بوش، رئیسجمهور وقت آمریکا، هیاهوی بسیار بهپا کرد. بلر در بخشی از نامه خود نوشته بود: «من با تو هستم؛ هر اتفاقی بیفتد.» تونی بلر در سال2016، پس از انتشار گزارش کمیسیون تحقیق، مسئولیت ورود انگلیس به جنگ عراق را نپذیرفت اما گفت که بهخاطر این جنگ «بسیار غمگین و متأسف» است.
جرمی کوربین که تفکرات چپگرایانه دارد و با بسیاری از سیاستهای محافظهکاران در قدرت انگلیس مخالف است، از دولت این کشور خواسته به جای دامن زدن به تنش، تلاش کند از تنشها در منطقه کاسته شود. کوربین در پست توییتری خود آورده: «انگلیس باید به کاهش تنش در خلیجفارس کمک کند، نه اینکه آتشبیار معرکه تنش نظامی باشد که با خروج آمریکا از توافق هستهای آغاز شده است.» او همچنین هشدار داده که موضعگیری رسمی دولت انگلیس بدون «مدرک معتبر» احتمال بروز جنگ را تشدید میکند.
سخنان کوربین البته بدون پاسخ نمانده است. جرمی هانت نیز در پستی توییتری خطاب به رهبر حزب کارگر، اظهارات او را «رقتانگیز» و «قابل پیشبینی» خواند و گفت: «چرا هیچوقت نمیتوانی از متحدان انگلیس، سازمانهای اطلاعاتی انگلیس و منافع انگلیس حمایت کنی؟»
نگاه متفاوت گاردین به حادثه
رسانههای انگلیس نیز طی روزهای گذشته به بررسی زوایای مختلف حمله به 2سوپرتانکر نفتی در دریای عمان و در نزدیکی آبهای ایران پرداختهاند. روزنامه گاردین که تمایلات چپ میانه دارد، در سرمقاله شماره دیروز خود، دیدگاه هیأت تحریریه این روزنامه را درباره وقایع اخیر منتشر کرده است. گاردین در سرمقاله خود نوشته: «قبل از آنکه آتش نفتکش فرانت آلتر خاموش شود، یک چیز مشخص است و آن هم اینکه خطر در گرفتن آتش جنگ در منطقه جدی است.»
گاردین به سخنان محمدجواد ظریف در مورد حمله «مشکوک» به تانکرها همزمان با دیدار نخستوزیر ژاپن با مقامهای عالیرتبه ایران اشاره کرده است؛ تانکرهایی که ازقضا حامل محمولههای ژاپن بودهاند. این روزنامه انگلیسی بر این اساس از دولت انگلیس خواسته برای رسیدن به نتیجه عجله نکند و بررسی بیشتری در این زمینه داشته باشد.
گاردین برخلاف دیگر رسانههای انگلیسی که به وقایع روزهای اخیر پرداختهاند، یک گام به عقبتر رفته و این سؤال را مطرح کرده است: «پیش از آنکه بپرسیم چهکسی مسئول حمله روز پنجشنبه است، باید پرسید چهکسی مسئول بهوجود آمدن فضای لازم برای وقوع چنین حملهای است؟» به نوشته گاردین، این فضا، یک سال پیش غیرقابل تصور بود اما اکنون یک واقعیت است. گاردین خروج آمریکا از توافق هستهای را عامل ایجاد فضای پرتنش کنونی در منطقه خاورمیانه و خلیجفارس دانسته و آن را ناشی از «آلرژی» ترامپ نسبت به موفقیتهای رئیسجمهور پیش از خود یعنی باراک اوباما میداند. گاردین در توصیف شرایط کنونی خلیجفارس نوشته است: «آمریکا با هدایت چهره جنگطلبی همچون جال بولتون و حمایت امارات و عربستان، سیاست فشار حداکثری علیه ایران را پی گرفته که اقتصاد ایران را به مرز خفگی رساندهاست.»
روزنامه گاردین براساس فضای ایجادشده برای ایران در منطقه خاورمیانه و خلیجفارس و عدماقدام مؤثر چین، روسیه و اروپا برای کمک به ایران، نسبت به شرایط غیرقابل کنترل افزایش تنشها و احتمال بروز «حادثه»ای که منجر به درگیری نظامی شود هشدار داده است؛ وضعیتی که تبعات آن تنها محدود به ایران نیست و دامن بسیاری از کشورهای دیگر را هم خواهد گرفت.