هنر به‌جای شکار

«یلدا رشوند آوه» نوجوان 12 ساله کرجی از 7 سالگی عکاسی حیات‌وحش را در کنار پدرش که وی نیز در این رشته فعالیت می‌کند، آغاز کرده و در سن 9 سالگی به عنوان «کوچک‌ترین عکاس حیات‌وحش ایران» شناخته شده است.

برای کمتر کسی اتفاق می‌افتد تا از لذت عکاسی از حیوانات اهلی و وحشی، پرندگان و خزندگان بهره‌‌مند شده باشد، اما این دختر نوجوان با تلاش و پشتکار خویش و با همراهی پدر، موفق شده تصاویر زیبایی از حیات‌وحش را ثبت کند و در این راه تجربه‌های جذاب و شیرینی را لمس کرده است. گفت‌وگوی فارس با این نوجوان هنرمند را در ادامه بخوانید.


عکاسی را از چه سنی آغاز کردید؟

از 7 سالگی به همراه پدرم عکاسی را شروع کردم و با 5 تابلو برای اولین بار در نمایشگاه گروهی شرکت کردم و در سن 9 سالگی کوچک‌ترین عکاس حیات‌وحش البرز و ایران نام گرفتم.

این هنر را به دلیل علاقه خود انتخاب کردید یا به اصرار پدر؟

من از کودکی علاقه زیادی به طبیعت داشتم و پرندگانی را که در آن می‌دیدم نامشان را نمی‌دانستم اما پدرم به واسطه هنر عکاسی آنها را کامل می‌شناخت. وقتی تنوع زیاد پرندگان را دیدم به این فکر کردم که من هم شاید بتوانم در ثبت تصاویر آنها نقشی داشته باشم.

از پدرم خواهش کردم که این حرفه را به من نیز آموزش دهد، او هم دوربین خود را به من هدیه داد و برای خود دوربین دیگری تهیه کرد و آن زمان بود که آرام آرام آموزش‌های لازم را همراه با کار عملی آغاز کردم.

چقدر در مورد حیوانات مطالعه کردید؟

کتاب‌هایی را برای مطالعه انتخاب می‌کنم که حداقل اطلاعات در مورد حیات‌وحش را در اختیار من بگذارد اما اطلاعات اصلی را از طریق تجارب پدر کسب می‌کنم و هر جا پرنده یا حیوانی را نشناسم از او کمک می‌گیرم.

فکر می‌کنید نسبت به گذشته چقدر پیشرفت کرده‌اید؟

آن زمان سن کمی داشتم و درک اصطلاحات عکاسی و یادگیری برخی مطالب برایم کمی دشوار بود، اما در حال حاضر کلمات تخصصی این هنر را به‌خوبی می‌شناسم و یادگیری برای من ساده‌تر شده است.

چه مکان‌ها و زمان‌هایی را برای عکاسی انتخاب می‌کنید؟

تالاب صالحیه زمانی که خشک نباشد مکان مناسبی برای عکاسی است، زیرا وقتی خشک می‌شود پرندگان در آن مشاهده نمی‌شوند. گاهی اوقات ساعت 3 بامداد به سمت مسیری حرکت می‌کنیم و ساعت 4 می‌رسیم و تا عصر در آن محل مستقر هستیم تا گونه‌ای به سمت ما بیاید و ما بتوانیم از آن عکس بگیریم اما گاهی اوقات هم موفق به ثبت هیچ لحظه‌ای نمی‌شویم و تنها از زیبایی طبیعت لذت می‌بریم و برمی‌گردیم. تمام فصول برای عکاسی مناسب هستند چون هر پرنده و حیوان در فصل خاصی در البرز مشاهده می‌شود.

تلخ‌ترین عکسی که گرفتید کجا و چه عکسی بود؟

با همکاران پدر برای عکاسی به منطقه‌ای رفتیم و هنگام عبور از جاده، با لاشه حیوانی برخورد کردیم که بر اثر تصادف با وسیله نقلیه به‌شدت آسیب دیده و احشای بدنش روی زمین ریخته بود تا جایی که نمی‌توانستیم تشخیص دهیم چه حیوانی است اما من آن تصویر را ثبت کردم که خیلی تلخ و دردآور بود.

چه عکسی را دوست داشتید اما موفق به ثبت آن نشدید؟

من علاقه زیادی به خرس قهوه‌ای و پرنده همای سعادت دارم و با وجود این‌که هما به اقامتگاه ما (محلی در قزوین) نزدیک است اما تاکنون موفق نشدم از نزدیک تصویری از آن بگیرم و از دور عکاسی کردم.

نظرتان در مورد عکاسی چیست و اگر باز هم به آن دوران بازگردید همین حرفه را انتخاب می‌کنید؟

حتما. بسیاری از افراد می‌توانند با انجام این کار (عکاسی حیات‌وحش) از شکار حیوانات در حال انقراض جلوگیری کنند. ما به وسیله این هنر می‌توانیم بسیاری از گونه‌های حیوانات را به ثبت برسانیم در حالی که عده‌ای با شکار آنها باعث می‌شوند که این حیوانات رو به انقراض بروند.

در مورد حیات‌وحش و پرندگان چه اطلاعاتی دارید؟

حدود 550 نوع پرنده در ایران زندگی می‌کنند که در استان البرز و پس از احیای تالاب صالحیه، تاکنون تقریبا 300 گونه از آنها رکورد شده (برای اولین بار از آن عکسی ثبت شده) و ممکن است امسال این رقم افزایش یابد زیرا ممکن است گونه‌های جدید مانند صدف‌خوار که از بندرعباس به البرز آمده‌اند نیز امسال رکورد شوند. شیر در دهه 20 و ببر در دهه 30 منقرض شده‌اند و یوز هم در حال حاضر رو به انقراض است.

چه سخنی با آن دسته از افراد دارید که درصدد شکار حیوانات هستند؟

سن من کمتر از آن است که بتوانم با آنها سخنی داشته باشم اما خیلی دوست دارم به آنها بگویم برای وطن خود و موجودات این کره خاکی ارزش قائل شوند. پرندگان و حیوانات، بخشی از زندگی ما انسان‌ها هستند که در صورت انقراض آنها، نسل‌های آینده نمی‌توانند درکی از این حیوانات و پرندگان داشته باشند.

یوزپلنگ، پلنگ ایرانی، خرس قهوه‌ای، پرنده هما، هوبره و میش‌مرغ رو به انقراض هستند. جفت ماده درنای سیبری که در دنیا تنها یک جفت از آن وجود داشت، توسط ایرانیان شکار و کشته شد و چون این پرنده هیچ وقت جفت دیگری انتخاب نمی‌کند 7 سال است که تنها به ایران و فریدونکنار سفر می‌کند و باز می‌گردد.

چه توصیه‌ای به دوستان خود دارید؟

توصیه می‌کنم اگر شکارچیانی را می‌شناسند که حیوانات بی‌گناه را شکار و گاهی به انقراض آنها کمک می‌کنند، تشویق کنند تا به‌جای شکار این حیوانات به ثبت و معرفی آنها بپردازند و به این ترتیب سهم آیندگان تنها یک قاب تصویر نخواهد بود.

عکاسی را به عنوان شغل ادامه می‌دهید یا تفریح؟

تا به حال به شغل آینده‌ام فکر نکرده‌ام اما علاقه دارم حرفه عکاسی را هم به عنوان شغل و هم تفریح دنبال کنم و از آن دور نمی‌شوم، زیرا بهترین اتفاقات زندگی من در سن 7 سالگی رقم خورد که عکاسی حیات‌وحش در کنار پدرم بود.

از آرزوهایتان بگویید؟

آرزو می‌کنم هیچ حیوانی در هیچ مکان و زمانی و توسط هیچ شکارچی‌ای اسیر و کشته نشود زیرا در کشور ما حیوانات زیبا و مفیدی زندگی می‌کنند که ثبت عکس و تماشای آنها بسیار لذت‌بخش‌تر از گرفتاری آنها در دام صیادان است. دوست دارم مثل پدرم نمایشگاه انفرادی برپا کنم اما این کار زمان زیادی را می‌طلبد تا تصاویر بهتر و زیباتری را ثبت کنم و با عکس‌های قوی‌تری در استان ظاهر شوم که دستیابی به این امر، نیازمند زمان و سفر بیشتری است.


  برجسته‌ترین عکس

 یلدا رشوند آوه درباره   زیباترین عکسی که گرفته است گفت: اولین عکس من که از یک سنجاب ایرانی در یکی از باغ‌های مهرشهر گرفتم، بهترین عکس من بود. در استان البرز 2 نوع سنجاب ایرانی و بلوچی وجود دارد. زیستگاه سنجاب ایرانی در رشته‌کوه‌های زاگرس، باغ‌های گردو و جنگل‌های بلوط است.

این حیوان در سن کودکی توسط مردم شکار می‌شود و به تهران و کرج می‌رسد که در بین راه بسیاری از آنها به دلیل جدایی از مادر و نخوردن شیر، دچار نرمی استخوان شده و تلف می‌شوند و خرید آنها فقط تشویقی برای صیادان است. پس از مدتی از روی دلسوزی، آزاد و در نزدیک‌ترین باغ رهاسازی می‌شوند و درست در همان زمان، به دلیل آسیب رساندن به کشاورزان، در نقش آفت ظاهر شده و به عنوان گونه‌ای مهاجم در استان شناخته می‌شوند.