دیپلماسی
خیلی‌دور، خیلی نزدیک
نخست‌وزیر ژاپن امروز وارد تهران می‌شود
پس از 41سال امروز تهران میزبان یک نخست‌وزیر از ژاپن است، هیأتی بلندپایه که در نودمین سالگرد برقراری روابط ایران و ژاپن به تهران می‌آید تا روابط این کشور شرقی با ایران را که تحت‌تأثیر تحریم‌های آمریکا افول یافته احیا کند. ژاپن از قدیمی‌ترین شرکای نفتی ایران بوده است.
گزارش خبرنگار همشهری حاکی است که نخست‌وزیر ژاپن امروز در تهران با حسن روحانی، رئیس‌جمهور کشورمان دیدار می‌کند و فردا هم به دیدار رهبر انقلاب خواهد رفت.
سفر شینزو آبه به ایران از ابعاد مختلف حائز اهمیت است؛ نخست روابط درهم‌تنیده ژاپن و آمریکاست که بر این سفر سایه افکنده چون آبه با چراغ سبز ترامپ به ایران آمده و حتی دیروز در آستانه سفرش به تهران یک‌بار دیگر با ترامپ 20دقیقه درباره موضوعات مهم ازجمله این سفر صحبت کرد.
آبه به‌دنبال چیست؟
با این حال مقامات ژاپنی اعلام کرده‌اند هدف سفر نخست‌وزیر ژاپن به ایران میانجیگری بین تهران و واشنگتن نیست. در تهران هم علی ربیعی، سخنگوی دولت گفته است: این سفر در چارچوب روابط سنتی و دیرینه 2کشور و در جهت توسعه روابط دوجانبه و گفت‌وگوهای مورد علاقه طرفین انجام می‌شود.
علاوه بر سایه روابط ژاپن و آمریکا، نوع سفر نخست‌وزیر ژاپن به ایران هم اهمیت خاصی دارد، چون ژاپنی‌ها سیاست محافظه‌کارانه و به دور از جنجال در روابط خارجی‌شان دارند و ناظران بر این باورند انجام سفر نخست‌وزیر این کشور در پی یک برنامه‌ریزی هدفمند طراحی شده است. ایران از بعد از انقلاب شاهد سفر بسیاری از سران جهان بوده اما عمده این سفرها با هدف برگزاری اجلاس‌های بین‌المللی، منطقه‌ای و چندجانبه انجام شده؛ به‌عنوان مثال ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه تا‌کنون سفر دوجانبه به ایران نداشته و یا شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین هم در یک سفر منطقه‌ای به ایران آمد اما شینزو آبه هدف سفرش به منطقه و طی قریب به 8000کیلومتر در 10ساعت پرواز را دیدار با مقامات ایران عنوان کرده که حاکی از اهمیت سفر برای هیأت ژاپنی است.
درباره روابط دیرین
بنا بر اعلام سایت سفارت ایران در توکیو، از سال1392 تا‌کنون سران 2کشور 8بار با یکدیگر دیدار داشته‌اند و وزرای خارجه نیز 10بار با هم ملاقات کرده‌اند.
یک‌ماه و اندی قبل محمدجواد ظریف، وزیر خارجه در سفری از قبل برنامه‌ریزی‌نشده از دهلی هند به توکیو رفت و با شینزو آبه دیدار کرد و پس از آن بود که خبرگزاری رسمی ژاپن خبر از برنامه‌ریزی برای سفر نخست‌وزیر به تهران را داد.
چرا ایران برای ژاپن مهم است؟
ژاپنی‌ها وابستگی زیادی به نفت خلیج‌فارس دارند و با افزایش تنش بین آمریکا با ایران نگران به خطر افتادن منافع اقتصادی‌شان هستند و شاید شینزو آبه در سفر به تهران درباره این نگرانی‌ها هم سخن بگوید؛ نگرانی‌هایی که البته ایران عامل آن را خروج آمریکا از برجام، بازگرداندن تحریم‌های ایران و ممانعت از فروش نفت ایران و بازگشت پول آن می‌داند.
ظریف به ماس گفت تا آبه بشنود؟
2روز قبل از سفر نخست‌وزیر ژاپن، هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان به تهران آمد و با لحنی طلبکارانه به مقامات ایران گفت اروپا نمی‌تواند تعهداتش در برجام را انجام دهد اما نمی‌پذیرد ایران به تعهداتش در برجام عمل نکند! که در پاسخ به این اظهارنظر ماس، ظریف خطاب به او گفت: تنها راه کاهش تنش در منطقه توقف جنگ اقتصادی است، نمی‌شود توقع داشت جنگ اقتصادی علیه مردم عادی ایران در جریان باشد و کسانی که این جنگ را به راه انداخته و حمایت می‌کنند در امان باشند.
پس از اظهارات ظریف، هایکو ماس به دیدار حسن روحانی رفت و در این دیدار با تغییر لحن محسوس از قدرت منطقه‌ای ایران تمجید کرد و گفت: اگر کسی با تاریخ ایران آشنا باشد به‌خوبی می‌داند که استراتژی فشار حداکثری علیه ملت ایران هرگز جواب نمی‌دهد و بر همین اساس اتحادیه اروپا به‌دنبال تلاش همه‌جانبه برای حفظ برجام است.
ماس پس از دیدار با مقامات ایران قرار است به سوئد هم سفر کند و در آنجا با وزیر خارجه ژاپن دیدار کند.
