• شنبه 27 مرداد 1403
  • السَّبْت 11 صفر 1446
  • 2024 Aug 17
سه شنبه 21 خرداد 1398
کد مطلب : 58752
+
-

مرد، زن، دختر، پسر، پدر و مادر


ریشه واژه مرد از مُردن است، زیرا زایندگی ندارد. مرگ نیز با مرد هم‌ریشه است. همچنین زَن از زادن است و زِندگی نیز از زن است.
دُختر از ریشه «دوغ» است که در میان مردمان آریایی به معنی «شیر» بوده و ریشه واژه دختر «دوغ دَر» بوده به معنی «شیر دوش» زیرا در جامعه کهن ایران باستان کار اصلی او شیر دوشیدن بود. به daughter در انگلیسی توجه کنید. واژه daughter نیز همین دختر است. gh در انگلیس کهن تلفظی مانند تلفظ آلمانی آن داشته و «خ» گفته می‌شده. در اوستا این واژه به‌صورت دوغْــذَر doogh thar و در پهلوی دوخت است. دوغ در اثر فرسایش کلمه به دختر تبدیل شده است. اما پسر، «پوسْتْ دَر» بوده است. کار کندن پوست جانوران بر عهده پسران بود و آنان چنین نامیده شدند. پوست‌در به پسر تبدیل شده است. در پارسی باستان puthra پوثرَ و در پهلوی پوسَـر و پوهر و در هند باستان پسورَ است. در بسیاری از گویش‌های کردی ازجمله کردی فهلوی (فَیلی) هنوز پسوند «دَر» به‌کار می‌رود. مانند «نان دَر» که به معنی «کسی که وظیفه غذا دادن به خانواده و اطرافیانش را بر عهده دارد» است.

حرف «پـِ » در «پدر» از پاییدن است. پدر یعنی پاینده؛ کسی که می‌پاید. کسی که مراقب خانواده‌اش است و آنان را می‌پاید. پدر در اصل پایدر یا پادر بوده است. جالب است که تلفظ «فاذر» در انگلیسی بیشتر به «پادَر» شبیه است تا تلفظ «پدر»!
خواهر (خواهَر) از ریشه «خواه» است یعنی آنکه خواهان خانواده و آسایش آن است. خواه + ـَر یا ـار در اوستا خواهر به‌صورت خْـوَنــگْـهَر آمده است.
بَرادر نیز در اصل بَرا + در است. یعنی کسی که برای ما کار انجام می‌دهد. یعنی کار انجام‌دهنده برای ما و برای آسایش ما و «مادر» هم یعنی «پدیدآورنده ما».

این خبر را به اشتراک بگذارید