آوین آزادی
نارنجی، اکر، خاکی، قهوهای، سفید و مشکی... این روزها همه جا دیده میشوند. به شیشه ماشین میچسبند، از کنار شانههای عابران پیاده سر میخورند و لابهلای آدمها و شلوغیهای شهر پرواز میکنند. براساس برخی روایتها این روزها 40هزار پروانه مهمان پایتخت شدهاند. البته آسمان شهرهای دیگر مثل سنندج، ایلام و حتی مشهد هم به حضور آنها کمکم عادت کرده است؛ حضوری که اگرچه بهنظر میرسد چندان طولانی نباشد اما پیشبینی میشود در بهار سال آینده دوباره توسط مردم این شهرها تجربه شود. گفتنی است با روند گرمشدن هوا پروانهها هم تقریبا از بین خواهند رفت چرا که این نوع از حشرات نسبت به افزایش دما حساس هستند و دماهای بالای 30درجه را تاب نخواهند آورد.
نارنجیرنگهایی که امروز در سطح شهرها میبینیم، از گونه Vanessa cardui هستند و به گفته کارشناسان خطری برای محیطزیست و کشاورزی ندارند. «رنگین بانو» نامی است که در زبان فارسی بر آن نهادهاند. این پروانهها از سر زیبایی به (Painted lady) هم معروف هستند اما نام علمیشان «Vanessa cardui» است.
بارانهای فروردین و اردیبهشت
بارانهای بیامان، بادهای وزنده و رشد پوشش گیاهی در اطراف شهرها را یکی از عوامل حضور پروانهها دانستهاند. کارشناسان میگویند با توجه به اینکه از ابتدای سال شاهد بارشهای فراوان بودهایم حضور حشرات در طبیعت بیشترشده است، چرا که هرچه تعداد گیاهان در طبیعت بیشتر شود، نیاز آنها به گردهافشانی نیز بیشتر میشود؛ به همین دلیل نهتنها پروانهها بلکه حشرات دیگر نیز در طبیعت بیشتر دیده میشوند. پوشش گیاهی در اطراف شهر تهران نیز امسال بهدلیل شرایط مساعد جوی رشد خوبی کرده و این عامل، سبب ایجاد فضایی مناسب برای زادآوری و تغذیه پروانهها شده است.
پروانهها سبکاند
سبکی پروانهها عامل دیگری برای حضور آنهاست. پروانه یک موجود بسیار سبک است که با جریانات باد به مناطق مختلف منتقل میشود، کافی است که در یک منطقه باد پرقدرتی بوزد و به تهران برسد تا با چنین اتفاقی در این شهر مواجه شویم. در مسیر تا تهران، همه شهرهای با پوشش گیاهی مناسب هم میتوانند میزبان این حشرههای رنگی باشند.
همچنین این پروانهها بهخاطر توانایی مهاجرت، اجتناب از اقلیم سرد و بازتولید مداوم، گونهای سازگار هستند که بهراحتی تکثیر میشوند. این پروانهها حتی در طول مهاجرت خود میتوانند به تخمریزی ادامه دهند. آنها همچنین توانایی مهاجرت در ابعاد مسافتی طولانی را هم دارند و این ویژگی پای آنها را به ایران باز کرده است.
بسیاری از این پروانههای تازه بالغ با پرواز قوی، خود را به نقاط دورتر میرسانند و حتی تا ارتفاعات 4000متری نیز پیش میروند. آنها این موضوع را مدیون سیستم ذخیره چربی بالای خود هستند که آنها را قادر به پرواز طولانی و زنده ماندن در دماهای پایینتر میسازد.
پروانهها باز میگردند
برای خیلیهایمان که دوست نداریم قبول کنیم حضور رنگینبانوها موقتی است، خبر خوش این است که این پروانهها مجددا تخمگذاری میکنند و این چرخه را دوباره تا جایی که هنوز پوشش گیاهی و رطوبت و دما مناسب باشد تکرار میکنند. احتمال میرود بهار99 هم ایران میزبان پروانهها باشد.
چرا پروانهها به ایران آمدند؟
آسمان اُکر
بارندگیهای اخیر، وزن کم و ذخیره چربی بالای پروانهها موجب حضور آنها در شهرهای مختلف ایران شده است
در همینه زمینه :