گزارش
خطر پسماند سرب و روی برای زنجان
عضو هیات علمی دانشگاه زنجان: انتقال پسماندهای دپوشده شهرک سرب و روی به مکان دیگر در حال حاضر بدترین راهکار است
عضو هیات علمی علوم محیط‌زیست دانشگاه زنجان گفت: صنعت سرب و روی یکی از آلوده‌ترین صنایع است و شهرک سرب و روی از کارخانه آن خطرآفرین‌تر است.
به گزارش تسنیم، عباسعلی زمانی در جلسه بررسی تأثیرات دانشگاه‌ها در رفع مشکلات زیست‌محیطی که در دانشگاه زنجان برگزار شد، با بیان این‌که مطالعاتی توسط این گروه در مورد سرب و روی انجام شده است، افزود: این گروه براساس مطالعات اعلام کرد صنعت سرب و روی یکی از آلوده‌ترین صنایع است و شهرک سرب و روی از کارخانه آن خطرآفرین‌تر است، اما کسی بعد از آن پیگیر موضوع نشد و فقط به بحث انتقال پسماند توجه شد زیرا تولید پول و سرمایه می‌کرد.
وی ادامه داد: برای حل هر معضل محیطی چندین راهکار ارائه می‌شود، اما چرا بین چندین روش در حل معضل پسماند صرفاً آخرین و بدترین روش که انتقال پسماند به مکان دیگر است انتخاب شده است؟
آلودگی پسماند انباشته‌شده
عضو هیات علمی علوم محیط‌زیست دانشگاه زنجان با ابراز تأسف از این‌که بعد از اعلام آلودگی پسماند انباشته‌شده، کسی در پیشگیری از آلودگی آن قدمی برنداشت در حالی که این آلودگی می‌تواند تا آب‌های زیرزمینی رسیده باشد، اظهار کرد: با انجام برخی اقدامات همچون سیمان‌پاشی می‌توانستیم آلودگی دپو پسماند را به حداقل برسانیم، آیا کارهای اولیه انجام شده که در حال حاضر تصمیم بر انتقال پسماند به مکان دیگر گرفته شده است؟
به گفته زمانی، وقتی که معدنی کشف می‌شود باید کنار آن کارخانه‌های فراوری ایجاد شود، زیرا اقدامات حمل‌ونقل راحت‌تر می‌شود و انتقال پسماند حاصل به حفره ایجادشده از برداشت مواد انتقال می‌یابد اما حداقل این اصول در مورد سرب و روی زنجان انجام نشده است.
مطالعات ارزیابی
عضو هیات علمی علوم محیط‌زیست دانشگاه زنجان گفت: انتقال پسماند دپوشده به مکان دیگر بدترین کار در شرایط کنونی است و با این کار مخالفیم مگر این‌که پسماندهای تولیدی با مکان‌یابی دقیق به محل مناسب انتقال یابد، باید در این زمینه مطالعات ارزیابی انجام شود.
زمانی در مورد همخوانی کشاورزی با محیط‌زیست توضیح داد: وقتی کشاورزان بدون توجه به کیفیت آب آن را مصرف می‌کنند کشاورزی می‌تواند موجب از بین رفتن محیط‌زیست شود. محصول باید براساس برنامه‌ریزی و با اطلاعات تولید شود.
عواقب سدسازی
عضو هیات علمی علوم محیط‌زیست دانشگاه زنجان با بیان این‌که سیل امسال نتیجه و عواقب سدسازی است، تصریح کرد: شاید اگر سدها با این عجله ساخته نمی‌شد، سیلاب به این حد گسترش نمی‌یافت.
وی با اشاره به وضعیت گرگانرود در سیلاب اخیر گفت: اگر سدسازی تا این حد پیشرفت نداشت مجاری و حفره‌ها بسته نمی‌شد و سفره‌های آب زیرزمینی تغذیه می‌شد و سیلاب کاهش می‌یافت.
زمانی با اشاره به این‌که از سدسازی به این بهانه حمایت می‌شود که می‌تواند سیل را مهار کند، افزود: ظرفیت سد گلستان را قبل از سیل باید اعلام کنند. باید گزارش ماهانه و پیش‌بینی ماهانه از میزان ذخیره سد وجود داشته باشد تا در زمان وقوع سیل سد خالی شود.
وی یادآور شد: در روزهایی که سیلاب کشور را فراگرفت بنا بر اعلام آمار از رسانه ملی میزان دبی خروجی آب بیشتر از دبی ورودی بود. نباید به سدسازها بعد از وقوع سیل اجازه بدهیم تا از آب گل‌آلود ماهی بگیرند و دولتی‌ها نیز نباید در این فضای احساسی سنگ بنا را بر اقدامات نادرست بگذارند.
عضو هیات علمی علوم محیط‌زیست دانشگاه زنجان با تأکید بر این‌که امسال باید آب منطقه‌ای بودجه‌ای را مصوب و دلیل سیل را اعلام کند، ادامه داد: ما فرضیه‌ای داریم که سدسازی عامل سیل بوده است، این ارگان باید عامل وقوع سیل را شناسایی و اعلام کند و بگوید که آیا سدسازی به این اندازه ضرورت داشته است؟
زمانی با انتقاد از این‌که طرح‌های ارائه‌شده محیط‌زیست توسط گروه علوم محیط‌زیست دانشگاه زنجان مورد توجه قرار نمی‌گیرد، تصریح کرد: گاهی طرح مشابه طرح دانشگاه زنجان توسط دانشگاهی که کیلومترها با زنجان فاصله دارد ارائه می‌شود و مورد پذیرش قرار می‌گیرد!
مکان‌یابی نادرست
رضا رمضانی، فعال محیط‌زیست در زنجان، نیز در این جلسه درباره پسماند شهرک روی گفت: کدام مطالعه نشان می‌دهد که شهرک روی باید با شرایط فعلی و با تکنولوژی موجود فعالیت داشته باشد و پسماند تولید کند؟
وی با ابراز تاسف از این‌که در برخی مواقع مصوبه‌ای از استانداری مبنی بر افزایش ظرفیت تولیدی واحدهای سرب و روی خارج می‌شود، گفت: باید در مورد شهرک روی بازنگری و الگوی فعالیت آن عوض شود.
این فعال محیط‌زیست با اشاره به این‌که نباید به یکباره حجم وسیعی از معادن سرب و روی استان استفاده می‌شد، افزود: این صنعت می‌توانست با حجم تولید پایین شمش روی صنایع تبدیلی را فعال کند و به جای خام‌فروشی شمش روی و وارد کردن ظروف تولیدی آن، ظرفیت استخراج را پایین آورد و بر صنایع تبدیلی تمرکز کند.
رمضانی ادامه داد: جانمایی شهرک روی نیز اصلا مناسب نیست، اول باید مکان‌یابی مناسبی انجام می‌شد. اداره صنعت و معدن استان و حتی استانداری زنجان برای شهرک روی مکان‌یابی نداشته‌اند تا مورد ارزیابی قرار گیرد. مطالعه‌ای مبنی بر مناسب بودن این مکان به منظور استقرار شهرک و انتقال پسماند در استان موجود نیست تا بتوان گفت این مکان‌یابی با مطالعه انجام شده است. به دلیل همین مکان‌یابی نادرست نیمه جنوبی شهر زنجان به شدت آلوده است.
سدسازی؛ عامل سیل
رضا رمضانی، فعال محیط زیست، با اشاره به این‌که باید واقعیت‌هایی را در مورد سدسازی در استان بیان کرد، گفت: سدسازی می‌تواند سیل‌ساز باشد و به جای کنترل سیل ایجاد‌کننده آن باشد.
وی با بیان این‌که قرار بود سد تالوار سالانه بیش از 200 میلیون مترمکعب آب تنظیمی ارائه دهد، افزود: با بارندگی‌هایی که طی 100 سال بی‌سابقه بوده، تمام اندوخته چندین ساله و بارندگی امسال جمعا حجم سد براساس آمار اخذشده از آب منطقه‌ای به 102 میلی‌متر رسیده است که این نشان از مطالعه اشتباه سد و نادیده گرفتن بسیاری از مسائل بوده است.
رمضانی درباره سد مشمپا نیز اظهار کرد: داده‌هایی وجود دارد که کیفیت آب این سد نه برای صنعت و نه برای کشاورزی مناسب است و نه می‌تواند به عنوان آب شرب مورد استفاده قرار گیرد اما بسیاری اعتقاد به ساختن این سد دارند. اگر کل داده‌های سد مشمپا درست باشد، این سد 33 میلیون مترمکعب آب خواهد داشت در صورتی که تقریبا 10 برابر آب بیشتر از ذخیره این سد به صورت غیرمجاز برداشت می‌شود که نیازمند رسیدگی به تخلف است.
