متری پنج‌ونیم

عیسی محمدی

منطقه19 تا مدت‌ها جزو ارزان‌قیمت‌ترین مناطق تهران بوده و هنوز هم هست؛ در کنار منطقه18تهران. در آذرماه سال97، اعلام شد که با وام مسکن زوجین، قدرت خرید یک واحد 40متری در منطقه19 وجود دارد. در همان برهه هم منطقه19 جزو ارزان‌ترین‌های تهران دانسته شد. در مهرماه سال97 نیز نمونه‌هایی از آپارتمان‌هایی با قیمت متری 2 تا 4میلیون تومان، به نسبت محله‌های ضعیف تا نسبتا متوسط این منطقه آگهی شده بود. این در حالی بود که در همان برهه، ارزان‌ترین خانه‌ها را با قیمت متوسط 2میلیون و 850میلیون تومان، مربوط به منطقه 18دانسته بودند؛ یعنی منطقه 19، بین متری 5/2 تا 3میلیون قیمت داشته. این در حالی بود که قبل از موج اخیر افزایش‌ها، قیمت‌ها بسیار کمتر بود و بین یک تا 5/1 می‌چرخید. طی جدیدترین گزارش رشد قیمت مسکن بانک مرکزی در اردیبهشت‌ماه امسال نیز اعلام شده کمترین افزایش رشد قیمت‌ها، با 5/84درصد متعلق به همین منطقه19 بوده است. محله‌های حاشیه‌ای منطقه19 از قبیل پاسگاه نعمت‌آباد و صالح‌آباد و... کمترین قیمت‌ها را به‌خودشان اختصاص داده‌اند. طبق اعلام بانک مرکزی، کمترین متوسط قیمت یک مترمربع معامله شده اردیبهشت امسال 5میلیون و 910هزار تومان بوده که برای منطقه 18 ثبت شده؛ پس به این ترتیب و حتی در این منطقه نیز زیر 5/5میلیون تومان مورد پیدا نخواهید کرد؛ تازه اگر نوساز نباشد و سن و سالی از آن گذشته باشد.

داشته‌های محله؛ سرزمین مهاجران
وقتی نام منطقه19 را می‌شنویم، یاد چه چیزهایی می‌افتیم؟ منطقه19 هم‌اکنون از محلات مهمی چون خانی‌آباد، شهرک شریعتی، عبدل‌آباد، نعمت‌آباد، صالح‌آباد، دولتخواه، شکوفه، شهرک رسالت و اسفندیاری تشکیل شده. مهم‌ترین داشته‌های منطقه19 را می‌توان بوستان ولایت، حرم مطهر امام، بهشت‌زهرا و بازار بزرگ میوه و تره‌بار تهران دانست. همه این موارد، مورد مراجعه بخش زیادی از شهروندان تهرانی هستند و به همین دلیل ناچارند که از این منطقه عبور کنند یا به این منطقه سفر کنند. از دیگر داشته‌های این منطقه، می‌توان به بازار عبدل‌آباد یا همان بازارچه احسانی اشاره کرد. بیشتر شهروندان برای تهیه پارچه، پوشاک و دیگر اقلام مورد نیاز، معمولا سری به این منطقه می‌زنند و جزو مناطق تجاری مهم پایتخت محسوب می‌شود. به دلیل گسترش شبکه مترو به این منطقه، رفت‌وآمد به این بازارچه و دیگر نقاط سیاحتی و گردشگری این منطقه بیشتر شده است. بوستان بزرگ ولایت هم که جایگزین فرودگاه کوچک قلعه‌مرغی در این منطقه شده، جزو بزرگ‌ترین‌ها در خاورمیانه و ایران محسوب می‌شود.

تاریخچه منطقه؛ گذر از روستانشینی به مدرنیته
اگر گذرتان به بهشت‌زهرا افتاده باشد یا سری به بازار میوه و تره‌بار بزرگ تهران زده باشید و یا اگر به قصد خروج از شهر به سمت اتوبان تهران- قم رفته باشید، حتما از میان منطقه 19 گذشته‌اید. این منطقه جزو مناطقی است که به حاشیه تهران هم کشیده شده و بخشی از حاشیه‌های تهران در آن قرار دارند؛ ازجمله روستاها و مناطق کمتر برخوردار. منطقه19 البته جزو قدیمی‌های تهران محسوب نمی‌شود. در سال1343 شمسی، این محدوده، به واقع محدوده‌ای روستایی بود که از طریق شبکه‌ای از راه‌های روستایی، به جاده ساوه و شهرری می‌رسید، بیشتر هم جنبه‌های کشاورزی و طبیعی آن مهم بود. از سال43 تا سال58، وقتی که تهران عزم بزرگ‌تر شدن داشت، این بخش نیز به تهران و کالبد پایتخت افزوده شد؛ از طریق پادگان قلعه‌مرغی و کارگاه‌های صنعتی هم‌جوار، جاده ساوه و نیز استقرار کوره‌های آجرپزی. کم‌کم باقی نقاط آن نیز به شهر اضافه شدند تا اینکه بین سال‌های 58 تا 66، جذب این منطقه به تهران تکمیل و از بافت‌های روستایی آن کاسته شد. از سال66 به بعد، این منطقه کاملا زیرساخت‌های شهری را به‌خودش دید و تبدیل به یکی از مناطق تهران شد. رفته‌رفته نیز بازارهای محلی و ملی در آن شکل گرفتند تا اعتباری بیشتر بیابد.


پیش‌بینی تا آخر سال
بازار مسکن ایران هنوز متلاطم است. طبق آمارهای بانک مرکزی، قیمت مسکن در اردیبهشت‌ماه گذشته، 5/3برابر نرخ اعلامی تورم این‌ ماه بوده و البته 5/12درصد رشد نسبت به ‌ماه فروردین داشته است، آن‌هم درحالی‌که خیلی‌ها معتقد بودند مسکن دیگر کشش قیمت بیشتر از این را نداشته و ندارد؛ به‌عبارت دیگر، از ابتدای امسال تا الان، 15درصد رشد قیمت مسکن داشته‌ایم. اگر این آمار را در کنار رشد 5/84درصدی قیمت مسکن در منطقه19 قرار دهیم، به نتایج جالبی می‌رسیم.
به گفته رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران، غالبا در ماه‌های پایانی سال معاملات مسکن رو به رشد خواهد بود. او البته در اواخر اسفندماه گفته بود که قیمت مسکن رشد عجیب و غریبی نخواهد داشت. اثبات - مسئول مشاوره املاک شریعتی- معتقد است که رکود در خرید و فروش به چشم می‌خورد، با وجود اینکه قیمت‌ها هم افزایش پیدا کرده و می‌کند؛ «با این وضعیت اگر پیش برویم، حتی ممکن است قیمت‌ها هم در این منطقه شکسته شود. الان ارزان‌ترین‌‌ها در این منطقه را پاسگاه نعمت‌آباد، صالح‌آباد، چهاردانگه، احمد خمینی و... تشکیل می‌دهند.»